استیل ضد زنگ، آلیاژی بی همتا در صنعت ۲ | گروه صبا تولید و تامین لوله و پروفیل صنعتی

رده های فولاد ضدزنگ

امروزه صدها رده ی مختلف از استیل در بازار موجود است. انتخاب درست ترین گزینه برای مصرف، بستگی به خواص و ویژگی مدنظر مصرف کننده آن دارد. سیستم (AISI) هنوز هم در صنایع برای نام گذاری انواع استیل استفاده میشود. این سیستم از اعداد ۳ رقمی که با ۲ ، ۳ ، ۴ شروع میشوند ، استفاده میکند.

سری ۲۰۰ :

این سری برای نام گذاری رده ی آستینی که حاوی منگنز است، استفاده میشود. نیکل بسیار کمی دارد و برای ساخت ماشین لباسشویی، کارد و چنگال، تجهیزات خوراکی و نوشیدنی، صنایع خودروسازی، تجهیزات خانگی و … کاربرد دارد.

سری ۳۰۰:

این سری برای نام گذاری رده ی آستینی با کربن، نیکل و مولیبدن به عنوان عناصر آلیاژی استفاده میشود. مقدار بیشتری از مولیبدن، مقاومت در برابر زنگ زدگی را در محیط های اسیدی افزایش میدهد در حالی که نیکل قابلیت شکل پذیری آن را بهبود میبخشد. AISI 304,316 رده های معمول تری در این سری هستند.  AISI 304 در صنعت با نام ۸/۱۸ شناخته میشود چرا که حاوی ۱۸% کروم و ۸% نیکل است. سری ۳۰۰ در صنایع تولید کننده خوراکی و نوشیدنی، صنایع خودرو سازی، ساخت سازه های مقاوم، ابزار پزشکی، جواهرات و … کاربرد دارد.

سری ۴۰۰:

آلیاژهای فریتی و مارتنزیتی متعلق به این سری هستند. امکان انجام عملیات حرارتی برای این سری وجود دارد و ترکیب خوبی از قدرت و مقاومت در برابر فرسایش ارائه میدهد اما مقاومت آن در برابر زنگ زدگی کمتر از سری ۳۰۰ است. سری ۴۰۰ برای ساخت توربین های گازی، ابزار کشاورزی و ... کاربرد دارد.

خواص فنی فولاد ضدزنگ

استحکام تسلیم:

بسته به نوع رده، استیل ممکن است استحکام بالا و افزایش طول کم یا خواصی برعکس داشته باشد. استحکام تسلیم ورق استیل به قدری بالا است که قابل مقایسه با ورق سیاه است.

استحکام در دمای بالا:

در دمای بالا، استیل در مقایسه با فولاد عملکرد بسیار بهتری دارد و به خاطر ضریب استحکام خوبش در دمای بالای ۵۰۰ درجه سانتی گراد مقاومت بهتری هم نشان میدهد. در دماهای بالاتر از ۳۰۰ درجه سانتی گراد هم استحکام بهتری به نسبت فولاد دارند.

مقاومت کششی:

مقاومت کششی لوله استیل و یا پروفیل استیل بسیار بهتر از موادی چون آلومینیوم، برنج و فولاد است. بهترین مقاومت کششی در رده ی سخت شده و مارتنزیتی دیده میشود. این رده ها استحکام کششی دوبرابر در مقایسه با رده های ۳۰۴ و ۳۱۶ دارند. استیل دوبلکس، به طور خاص، استحکام و قابلیت چکش خواری بالایی دارد.

مقاومت برودتی:

اکثر رده های استیل در طیف وسیعی از دماها، عملکرد خوبی از خود نشان میدهند. استیل آستنیتی، سختی و مقاومت کششی بالایی در دما زیر صفر دارد که این کاربرد آنها را به طور قابل ملاحظه ای گسترش میدهد و آن ها را تبدیل به گزینه ی مناسبی برای ساخت سازه های مدرن میکند. از طرف دیگر، رده های فریتی، مارتنزیتی و سخت شده در دما پایین به خوبی عمل نمیکنند، چرا که سختی آنها با کاهش دما افت میکند.

قابلیت چکش خواری:

چکش خواری استیل در رده های مختلف میتواند کاملا متفاوت باشد. برخی از رده ها خاصیت شکل پذیری خوبی دارند که گزینه ای مناسب برای انجام عملیات کشش هستند.

نرخ سخت شوندگی:

این ویژگی به توانایی فلز در افزایش استحکام و قدرتش طی فرآیند نورد سرد بستگی دارد. برای رسیدن به استحکام مورد نظر میتوان عملیات سرد یا گرم کاری روی آنها انجام داد. این به این معنا است که یک رده از استیل با تغییر استحکام میتواند در زمینه های متفاوتی کاربرد داشته باشد. برای مثال با انجام عملیات سرد کاری و آنیل میتوان از یک رده خاص، هم در ساخت فنر و هم در ساخت مفتول استفاده کرد.

رسانایی الکتریکی و مغناطیس:

مثل همه ی فلزها، استیل هم رسانای الکتریکی است. اما این توانایی در آنها بسیار کم است. برای ایجاد ایمنی و محافظت از ابزارهای الکتریکی که در معرض خوردگی و رطوبت قرار دارند، از پوشش هایی از جنس استیل استفاده شود. تمام سری های استیل دارای خاصیت مغناطیسی هستند به جز سری آستینی که با نورد سرد میتوان در آن این خاصیت را القا کرد.

خواص شیمیایی استیل ضد زنگ

این خواص شیمیایی ویژه ی استیل است که آن را به ماده ای خاص و منحصر به فرد تبدیل کرده است.

مقاومت اکسایش بالا

این ویژگی خاص از استیل آن را مناسب ساخت بسیاری از ابزارهای صنعتی کرده است. کروم درون این آلیاژ باعث میشود در مقابل اکسایش مقاوم خوبی داشته باشد. در برخی رده ها درصد کروم میتواند بالاتر از ۲۶% هم باشد. سایر فلزها با روکش و یا رنگ ضدزنگ در برابر زنگ زدگی مقاوم میشوند که با از بین رفتن این لایه فرآیند اکسایش دوباره بر روی سطح فلز شروع میشود. در مورد استیل، حذف پوشش طبیعی اکسید کروم به دلیل آسیب های سطحی، با تشکیل یک پوشش جدید روی سطح، از زنگ زدگی جلوگیری میکند.

زیست خنثی

استیل ذاتا بی اثر است که این ویژگی آن را مناسب ساخت ابزار پزشکی و آشپزخانه کرده است.

مقاومت دربرابر اسید نکلیویک (acids, bases) و مواد آلی

فولاد ضدزنگ در مقابل بسیاری از ترکیبات مقاوم است. مقاومت اسیدی در رده های مختلف متفاوت است. برخی رده ها در غلظت های بالای اسید و برخی دیگر در غلظت های پایین مقاوم هستند که این ویژگی، استیل را گزینه مناسبی برای استفاده در صنایع شیمیایی برای انبار کردن، جابجایی و فرآیندهای دیگر میکند. استیل همچنین در برابر رطوبت، نمک، گوگرد، دی اکسید کربن، ترکیبات کلورید مقاوم است و این کمک میکند در شرایط محیطی سخت برای مدت طولانی تری به نسبت سایر فلزها دوام بیاورد.

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

: Reference

What is Stainless Steel? Properties and Applications