فلزات به عنوان یکی از مهمترین و پرکابردترین عناصر جهان شناخته می‌شوند و امروزه جزئی از زندگی هر انسانی شده‌اند. شاید کمتر جایی را بتوان پیدا کرد که ردپای فلزات در آنجا نبوده باشد. از آسمان خراش‌ها گرفته تا خودروها و وسایل آشپزی. قیمت فلزات و روند رو به رشد آن‌ها بیانگر اهمیت روزافزون آن‌ها می‌باشد. فلزات شامل انواع و اقسام زیادی می‌شوند که هرکدام کاربردهای مهمی دارند. اما یکی از مهمترین و پرکاربردترین انواع آن‌ها آهن است. آهنی که مبنای ساخته شدن فولاد و مقاطع فولادی مهم از جمله قوطی آهن و پروفیل سبک می‌باشد. این ماده‌ی بی‌نظیر که از سنگ‌هایی به نام سنگ آهن به دست می‌آیند دارای قدرت بسیار زیادی هستند و به نوعی نیروی محرکه صنایع مختلف می‌باشند. در ادامه با ما همراه باشید تا سنگ‌های آهن را بهتر بشناسیم.

سنگ آهن چیست؟

بسیاری از موادی که در اطرافمان می‌بینیم از معدن یا منبعی اولیه استخراج شده و طی مراحل مختلف به ماده‌ی نهایی تبدیل شده‌اند. به طور مثال به کاغذهایتان نگاه کنید. این کاغذها در ابتدا درختی زنده بوده‌اند. پس از تهیه چوب از تنه درخت و اجرای مراحل مختلف روی چوب، کاغذ پدید آمده است. آهن هم از این ماجرا مستثنا نیست و از منبع اولیه‌ای به نام سنگ آهن به دست می‌آید. سنگ آهن در واقع یک کانی یا سنگ طبیعی است که حاوی درصد بالایی از ترکیبات آهن است. البته این آهن قابل استفاده نبوده و پس از خالص‌سازی سنگ معدنی است که قابل استفاده می‌شود.

سنگ آهن (به انگلیسی Iron ore) که یکی از سنگ‌های معدنی است حدود 5 درصد کل پوسته زمین را تشکیل داده است. این سنگ‌ها پس از استخراج و خالص‌سازی به آهن تبدیل شده و علاوه بر استفاده‌های بی‌شماری که دارد به یک ماده خام حیاتی برای تولید فولاد نیز تبدیل می‌شود. فولادی که در صنایع و برنامه‌های بیشماری از توسعه زیرساخت‌ها گرفته تا تولید و حمل و نقل کاربرد دارد.

این سنگ‌های ارزشمند در اشکال مختلفی مثل هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و سیدریت وجود دارند و اغلب با ناخالصی‌هایی مانند سیلیس، آلومینا، فسفر و گوگرد مخلوط شده‌اند که در مراحل استخراج و خالص‌سازی باید آن‌ها را حذف کرد. میزان آهن موجود در سنگ آهن معمولاً به صورت درصدی بیان می‌شود که این پارامتر به عنوان عیار آهن شناخته می‌شود. مشخصاً سنگ‌های با عیار بالاتر به دلیل محتوای آهن بیشتر از ارزش بالاتری برخوردارند.

 

سنگ آهن چه نوع سنگی است؟

سنگ آهن که یک سنگ معدنی است، مجموعه‌ای از مواد مختلفی مثل مواد معدنی و ترکیبات آهن را در خود جای داده است. این سنگ که یکی از حیاتی‌ترین مواد زندگی بشر یعنی آهن را درون خود نگه می‌دارد سفری بسیار طولانی را طی می‌کند تا برای استخراج آماده شود. همچنین این سنگ‌ها نوعی سنگ کانی هستند و از خاصیت‌ها و ویژگی‌های این نوع از سنگ‌ها برخوردار می‌باشند. بنابراین سنگ آهن مستحکم و سخت بوده و برای جداسازی آهن از آن نیاز به صرف انرژی و زمان زیادی می‌باشد.

سنگ آهن در کجا یافت می شود؟

شاید نتوان به طور دقیقی به این سوال که سنگ آهن در کجا پیدا می‌شود پاسخ داد اما به طور کلی می‌توان گفت این سنگ را در مناطق مختلفی در سراسر جهان می‌توان یافت. این سنگ در چندین کشور مثل برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی ذخایر قابل توجه‌تری نسبت به مناطق دیگر جهان دارد و به نوعی می‌توان این کشورها را ثروتمندان حوزه آهن دانست. استرالیا که بزرگترین تولید کننده‌ سنگ آهن در جهان است ذخایر وسیعی را به خود اختصاص داده است. برزیل هم از تولید بالایی در حوزه سنگ آهن برخوردار است و معادن زیادی را در خود جای داده است.

هند و روسیه و آفریقای جنوبی هم از جمله کشورهایی هستند که معادن زیادی دارند و این معادن پاسخ نیازهای داخلی خودشان را به صورت تقریبی داده است. اما چین با این که ذخایر سنگ آهن قابل توجهی دارد بزرگترین مصرف‌کننده سنگ آهن در جهان هم می‌باشد. به همین دلیل این ذخایر در مقایسه با مصرف آن‌ها کافی نبوده و آن‌ها را مجبور کرده تا در کنار تولید، واردات هم داشته باشند.

اگر بخواهیم معادن ایران را هم بررسی کنیم مناطقی مثل کرمان، یزد، اصفهان، خراسان و هرمزگان سنگ آهن زیادی داشته و استخراج سنگ آهن در این مناطق نیاز داخلی کشور را تامین می‌کند.

عیار سنگ آهن چیست؟

به میزان آهن موجود در سنگ معدن، عیار سنگ آهن گفته شده و معمولاً به صورت درصدی بیان می‌شود. این درصد بیانگر ارزش و کیفیت سنگ آهن است و هرچه عیار سنگ آهن بالاتر باشد قیمت آن هم بالاتر می‌رود. سنگ آهن عیار بالا به دلیل داشتن آهن بیشتر به فرایندهای فولادسازی کارامدتر و بهبود کیفیت محصول نهایی منجر می‌شوند. به همین دلیل است که به طور معمول این سنگ‌ها مورد توجه تولیدکنندگان فولاد قرار می‌گیرند.

طبقه‌بندی عیار سنگ‌آهن می‌تواند در بین کشورها و سازمان‌های مختلف متفاوت باشد اما اغلب از یک مقیاس استاندارد پیروی می‌کنند. یکی از این طبقه‌بندی‌ها طبقه‌بندی درجه استاندارد صنعتی بر اساس نسبت آهن است و به چهار دسته زیر تقسیم می‌شود:

  1. سنگ آهن با عیار بالا: سنگ آهن عیار بالا معمولا حاوی بیش از 60 درصد آهن است. این عیار از سنگ آهن می‌تواند مستقیماً در کوره‌های بلند استفاده شود.
  2. سنگ آهن با عیار متوسط: در این دسته از عیار معمولاً سنگ آهنی با محتوای 58 الی 60 درصد از آهن داریم. ممکن است برای حذف ناخالصی سنگ آهن‌های عیار متوسط نیاز باشد تا قبل از استفاده در فرایندهای فولادسازی، پردازش یا فراوری انجام شود.
  3. سنگ آهن عیار پایین: سنگ آهن‌های عیار پایین به سنگ‌هایی گفته می‌شود که میزان آهن آن‌ها کمتر از 58 درصد باشد. این دسته از سنگ‌ معدن‌ها قبل از استفاده در تولید فولاد نیاز به فراوری زیادی برای حذف ناخالصی‌ها دارند.
  4. سنگ معدن فرعی یا حاشیه‌ای: این دسته از سنگ آهن‌ها به این دلیل که از آهن بسیار کمی برخوردار هستند، برای استخراج و فراوری با فناوری‌های فعلی مقرون به صرفه نیستند.

عیار سنگ آهن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. چرا که سنگ معدن‌های با عیار بالا برای استخراج و فراوری مقرون به صرفه‌تر بوده و تولیدکنندگان فولاد الزامات خاصی را با توجه به کیفیت و کارایی محصول مورد نظر برای عیار سنگ آهن در نظر می‌گیرند.

 

چگونه سنگ آهن را تشخیص دهیم؟

شناسایی سنگ آهن می‌تواند فرایندی جالب و جذاب باشد که شامل مشاهده ویژگی‌های مختلف فیزیکی و انجام آزمایش‌های ساده ‌می‌شود. هرچند که زمین شناسان و کانی شناسان حرفه‌ای از تکنیک‌‌های پیشرفته‌ای استفاده می‌کنند اما برخی روش‌های ساده و اساسی هم وجود دارد که به تشخیص سنگ آهن به صورت حدس و گمان کمک می‌کنند. در ادامه با انواع این روش‌ها آشنا خواهیم شد.

تشخیص از طریق شکل سنگ

پاسخ این سوال که سنگ آهن چه شکلی است بسته به ترکیبات معدنی آن می‌تواند متفاوت باشد. این سنگ‌ها در حالت خام و طبیعی خود اغلب به صورت سنگ‌ها یا کانی‌هایی ظاهر می‌شوند که رنگ‌ها، بافت‌ها و ویژگی‌های فیزیکی مشخصی از خود نشان می‌دهند. اما بسته به ترکیباتی که دارند ظاهری متفاوت از خود نشان می‌دهند. به طور مثال مگنتیت که یکی از انواع سنگ آهن است اغلب به صورت کریستال‌های هشت وجهی بوده و درخشندگی منحصر به فردی دارد. اما ممکن است این سنگ را به صورت تیره و زبر هم ببینیم. یا هماتیت که بسته به ترکیباتش می‌تواند صاف و صیقلی بوده و یا زبر و زمخت باشد. بنابراین شاید بتوان با دیدن ظاهر سنگ‌ها به صورت حدودی به ماهیت آن‌ها پی برد اما هیچگاه نمی‌توان به صورت قطعی نوع آن را مشخص کرد. بنابراین برای تشخیص قطعی نوع سنگ حتما باید از محیط‌های آزمایشگاهی و تکنیک‌های حرفه‌ای استفاده کرد.

تشخیص از طریق رنگ

یکی از شاخص های بصری اولیه سنگ آهن، رنگ آن است. بسته به اینکه سنگ آهن از چه نوعی است می‌تواند قرمز، سیاه، قهوه‌ای و یا خاکستری باشد. مثلا هماتیت که یکی از رایج‌ترین کانی‌های سنگ آهن است اغلب به صورت قهوه‌ای مایل به قرمز به نظر می‌رسد. در حالی که مگنتیت معمولا سیاه یا خاکستری بوده، لیمونیت قهوه‌ای مایل به زرد است و سیدریت قهوه‌ای مایل به خردلی می‌باشد. بنابراین شاید مشاهده رنگ یک سنگ بتواند سرنخی درمورد میزان آهن آن ارائه دهد اما نمی‌تواند به صورت قطعی نوع آن را مشخص کند.به عبارت دیگر در پاسخ به اینکه سنگ آهن چه رنگی است نمی‌توان پاسخ دقیقی داد و بسته به شرایط مختلف جواب‌های متفاوتی وجود دارد.

 

سنگ آهن چند نوع است؟

سنگ‌های آهن بسته به ترکیباتی که دارند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این سنگ‌ها رنگ و شکل خاصی از خود نشان داده و به ویژگی‌های خاص خودش شناخته شده است. به طور کلی 4 نوع سنگ آهن داریم که به هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و سیدریت معروف شده‌اند. اما هر کدام از این سنگ‌ها چه ویژگی‌‌ها و کاربردهایی دارند؟ در ادامه هر کدام از آن‌ها را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.

سنگ آهن هماتیت چیست؟

هماتیت که یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین کانی‌های سنگ آهن است اکسید آهن (Fe2O3) بوده و معمولا به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز ظاهر می‌شود. این سنگ معمولا ساختاری توده‌ای داشته و به دلیل محتوای آهن بالای خود شناخته شده است. از این سنگ‌ها معمولا در تولید آهن و فولاد استفاده می‌شود.

سنگ آهن مگنتیت چیست؟

یکی دیگر از انواع سنگ آهن مگنتیت است که دارای فرمول شیمیایی Fe3O4 می‌باشد. این نوع از سنگ آهن معمولا به رنگ سیاه یا خاکستری بوده و اغلب درخشندگی خاصی را از خود نشان می‌دهد. مگنتیت مغناطیسی بوده و می‌تواند اجسام آهنی را به خود جذب کند. این سنگ هم به دلیل محتوای بالای آهنی که دارد شناخته شده است و اغلب برای تولید فولاد از آن استفاده می‌شود.

سنگ آهن لیمونیت چیست؟

لیمونیت یک کانی سنگ آهن است که از مخلوطی از مواد معدنی تشکیل شده و اغلب به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد دیده می‌شود. این سنگ‌ها معمولا در رسوبات لاتریت یافت می‌شوند و برای استفاده در صنایعی مثل خودروسازی و پوشاک کابرد دارد.

سنگ آهن سیدریت چیست؟

سیدریت یک کانی کربنات آهن (FeCO3) است و در مقایسه با هماتیت و مگنتیت نسبتا کمتر استفاده می‌شود. این سنگ معمولا به رنگ قهوه‌ای مایل به خردلی بوده و ممکن است درخشندگی خاصی از خود نشان دهد. این نوع از سنگ معمولا منبع مهم آهن است و با اینکه میزان آهن آن در مقایسه با هماتیت و مگنتیت کمتر است اما در موارد زیادی از آن استفاده می‌شود.

 

سنگ آهن چگونه تشکیل میشود؟

شاید برای شما هم سوال باشد که سنگ آهن چگونه به وجود می آید. سنگی که در معدنی که درون زمین است و آهن را در خود نگاه می‌دارد. درواقع سنگ آهن با یک فرایند پیچیده زمین شناسی که شامل تاثیر متقابل عوامل مختلف در طول میلیون‌ها سال است تشکیل می‌شود. اما به طور کلی 5 مرحله دارد که به شرح زیر می‌باشد:

  1. تشکیل اولیه سنگ معدن: هنگامی که شرایط مساعد باشد آهن محلول در آب‌های زیرزمینی با عناصر یا ترکیبات دیگر واکنش داده و منجر به تشکیل مواد معدنی سنگ آهن می‌شود.
  2. رسوب‌گذاری: ذرات غنی از آهن در توده‌های آبی مانند دریاچه‌ها، دریاها یا اقیانوس‌ها ته نشین شده و تجمع می‌یابند. با گذشت زمان این ذرات به همراه سایر مواد رسوبی دچار رسوب شده و به تدریج در زیر لایه‌های رسوب مدفون می‌شوند.
  3. تراکم و سنگ‌سازی: وزن رسوب تشکیل شده باعث ایجاد فشار بر ذرات غنی از آهن شده و آن‌ها را متراکم می‌کند. این فشردگی در گذر زمان منجر به سنگی شدن لایه‌های رسوبی و تبدیل شدن آن‌ها به سنگ‌های رسوبی می‌شود.
  4. دگرگونی: با گذشت میلیون‌ها سال، سنگ‌های رسوبی حاوی مواد معدنی غنی از آهن دچار دگرگونی شده و تغییرات فیزیکی و شیمیایی ناشی از افزایش دما و فشار را تجربه می‌کنند. دگرگونی سنگ‌های رسوبی را به شکل فشرده‌تر و یکپارچه‌تری تبدیل می‌کند. حال اگر سنگ‌ها تحت فشار و گرمای بیشتری قرار بگیرند می‌توانند دچار تغییرات ساختاری شده و سنگ‌های دگرگونی حاوی کانی‌های آهن را تشکیل بدهند.
  5. غنی‌سازی سنگ معدن: در برخی موارد ممکن است فرایندهایی اضافی برای غنی‌سازی محتوای آهن درون سنگ‌ها رخ بدهد. این می‌تواند در مواردی مثل آتشفشان‌ها که مایعات داغ غنی از آهن از طریق شکستگی‌های سنگ‌ها در گردش هستند و مواد آهنی اضافی را رسوب می‌دهند رخ دهد.

البته لازم است به این نکته هم توجه کنیم که فرایندها و شرایط تشکیل سنگ آهن می‌تواند با توجه به موقعیت زمین‌شناسی و نوع ذخایر سنگ آهن متفاوت باشد. به عبارت دیگر هماتیت و مگنتیت می‌توانند مسیرهای تشکیل متمایزی از یکدیگر داشته باشند.

 

فرایند خالص‌سازی و فرآوری سنگ آهن چگونه است؟

فرآوری به معنای کار کردن روی یک ماده خام برای تبدیل آن به یک یا چند محصول خاص است. در مورد سنگ آهن هم عملیات فراوری به این صورت است که در چند مرحله سنگ معدن خام به محصولات قابل استفاده تبدیل می‌شود. این مراحل به شرح زیر هستند:

استخراج

در اولین مرحله باید سنگ آهن را از معادن آهن استخراج کنیم. اما سوال اصلی این است که سنگ آهن چگونه استخراج میشود؟ به طور کلی این عملیات به این صورت است که با استفاده از مواد منفجره سنگ‌های معدنی را شکسته و خاک و سنگ و پوشش‌های گیاهی روی آن‌ها را کنار می‌زنیم. پس از آن سنگ‌های باقیمانده آماده خرد شدن می‌شوند.

خرد کردن

پس از اینکه استخراج انجام شد سنگ‌های آهن به دست آمده را با استفاده از سنگ‌شکن‌ها خرد می‌کنیم.

غربال‌گری

پس از خرد کردن سنگ‌ها برای جداسازی ذرات اضافی و ناخالصی‌های سنگ آهن به غربال‌گری آن می‌پردازیم. این مرحله به این صورت است که سنگ‌های خرد شده از میان صفحات با اندازه‌های مختلف عبور می‌کنند. این صفحه‌ها به ذرات کوچکتر اجازه عبور داده و جلوی ذرات بزرگتر را می‌گیرند.

خشک کردن

پس از غربال شدن سنگ‌ها آن‌ها را خشک می‌کنیم تا میزان رطوبت کاهش یابد. این اتفاق برای فرایندهایی مثل گندله‌سازی یا ذوب کردن بسیار مهم است.

گندله‌سازی

در این مرحله ذرات ریزتر را با غلتاندن به شکل توپ‌های کروی بزرگتری تبدیل می‌کنیم. پس در پاسخ به این سوال که گندله سنگ آهن چیست باید گفت گندله، سنگ‌های کروی حاصل شده از ذرات ریز سنگ آهن است.

کنسانتره

به منظور افزایش میزان آهن و کاهش ناخالصی‌ها پالایش بیشتری روی سنگ فراوری شده انجام می‌شود. به این پالایش بیشتر کنسانتره سازی گفته می‌شود.

ذوب و پالایش

مرحله نهایی در فراوری سنگ آهن شامل ذوب سنگ کنسانتره شده برای استخراج آهن خالص است. این کار معمولا در کوره بلند انجام می‌شود. جایی که سنگ آهن با کک و کربن ترکیب می‌شود. گرمای شدید کوره باعث ذوب شدن آهن و تشکیل چدن مذاب می‌شود. سپس آهن از طریق فرایندهای مختلف برای تولید فولاد و یا سایر محصولات مبتنی بر آهن تصفیه می‌شود.

 

سنگ آهن چه کاربردی دارد؟

امروزه آهن به جزئی جداناپذیر از زندگی ما انسان‌ها تبدیل شده است. این عنصر شگفت‌انگیز در بسیاری از صنایع کاربرد داشته و بسیاری از نیازهای جوامع انسانی را پاسخ می‌گوید. همانطور که می‌دانید آهن از سنگ آهن به دست آمده و از آن به طور مستقیم یا غیر مستقیم استفاده‌های زیادی می‌شود. اما خود سنگ‌آهن هم از کاربردهای زیادی برخوردار بوده و فقط منبعی برای آهن به شمار نمی‌رود. در ادامه به کاربردهای سنگ آهن و آهن خام به دست آمده از آن خواهیم پرداخت.

کاربردهای سنگ آهن

همانطور که گفتیم سنگ‌های آهن‌ها رنگ‌ها و انواع خاصی دارند و جدا از آهنشان از خود سنگ هم استفاده‌های گوناگونی می‌شود. برخی از موادی که از سنگ اهن تهیه می‌شود عبارتند از:

رنگدانه‌ها: برخی از انواع سنگ‌آهن مثل هماتیت را می‌توان به صورت پودر دراورده و به عنوان رنگدانه از آن استفاده کرد. این رنگ‌دانه‌ها در رنگ‌ها، سرامیک‌ها، جوهرها و غیره استفاده می‌شوند.

اصلاح خاک: پودرها یا دانه‌های ریز سنگ آهن را می‌توان به عنوان اصلاح‌کننده خاک و با هدف افزایش ساختار و حاصلخیزی آن استفاده کرد. این ریزدانه‌ها می‌توانند مواد مغذی ضروری را فراهم کرده و ظرفیت نگهداری آب در خاک را بهبود ببخشند.

تصفیه‌کننده‌ها: با تبدیل سنگ آهن به پودر و دانه‌های ریز می‌توان از آن به عنوان تصفیه‌کننده در سیستم‌های تصفیه آب استفاده کرد. این مواد به حذف ناخالصی‌ها، مواد جامد معلق و آلاینده‌های آب کمک کنند.

ساینده‌ها: سنگ آهن را می‌توان برای کاربردهای مختلفی به ساینده‌هایی مثل پولیش و کاغذ سنباده تبدیل کرد.

بتن سنگین: چگالی بالای ذرات سنگ آهن استحکام و چگالی بتن را بهبود بخشیده و آن را برای پروژه‌های تخصصی ساختمانی مناسب می‌کند.

محافظت در برابر تشعشع: انواع خاصی از سنگ آهن هستند که دارای خواص مغناطیسی و چگالی بالایی بوده و برای محافظت در برابر تشعشع مناسب می‌باشند. این سنگ‌ها می‌توانند به عنوان مواد محافظ در نیروگاه‌های هسته‌ای، تاسیسات تحقیقاتی و تجهیزات پزشکی استفاده شوند.

کاربردهای آهن خام

از آهن خام عمدتا به عنوان مواد اولیه در تولید آهن و فولاد استفاده می‌شود. اما کاربردهای آهن خام به همینجا ختم نشده و با پالایش بیشتر، از آن برای ایجاد مواد مختلف استفاده می‌کنند. برخی از کاربردهای آهن خام عبارتند از:

تولید فولاد: 

شاید برای شما هم سوال باشد که چگونه سنگ آهن به فولاد تبدیل می‌شود. درواقع اصلی‌ترین عنصر در تولید فولاد، آهن خامی است که از سنگ آهن به دست آمده است. فولاد به طور کلی آلیاژی از آهن و کربن است که برای افزایش خواص آن عناصر دیگری به آن اضافه می‍‌شود. همانطور که می‌دانید فولاد یکی از مهمترین مواد صنعتی است که در صنایع مهمی مثل ساخت و ساز، تولید خودرو، ماشین آلات، لوازم خانگی و بسیاری از صنایع دیگر استفاده می‌شود.

تولید چدن:

چدن نوع خاصی از آلیاژ آهن است که نسبت به فولاد از کربن بیشتری برخوردار است. چدن که به دلیل مقاومت در برابر سایش و حفظ حرارت شناخته شده است با ذوب آهن خام همراه با کربن و سایر عناصر آلیاژی تولید می‌شود. از چدن در ساخت موتور، لوله، ظروف پخت و پز و وسایل دکوری استفاده می‌شود.

آهن فرفورژه:

به آهنی که کربن آن کمتر از 0.08% باشد آهن فرفورژه می‌گویند. این فلز از طریق تصفیه آهن خام و فرایندی به نام پادلینگ تولید می‌شود. فرفورژه که چکش‌خوار، انعطاف‌پذیر و مقاوم در برابر خوردگی می‌باشد در آهن‌کاری‌های زینتی، دروازه‌ها و معماری‌های نوین استفاده می‌شود.

پودر آهن:

آهن خام از روش‌های مختلفی مثل اتمیزه کردن یا رسوب الکترولیتی به پودر آهن تبدیل می‌شود. از پودر آهن در مواردی مثل کاتالیزورهای شیمیایی و مواد افزودنی استفاده می‌کنند.

 

جمع‌بندی

سنگ آهن که یکی از سنگ‌های معدنی است 5 درصد از کل پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. این سنگ‌ها که کانی هم هستند در سراسر جهان در دسترس می‌باشند. اما در برخی از کشورها مثل برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی مقادیر بیشتری از این ماده یافت می‌شود. سنگ‌های آهن با تاثیر عواملی مختلف و طی میلیون‌ها سال تشکیل شده و آماده استخراج می‌شوند. پس از استخراج با عملیات‌هایی مثل خرد کردن، غربالگری، خشک کردن، گندله سازی، کنسانتره و ذوب کردن آن را فراوری کرده و مواد مورد نیازی مثل آهن را از آن جدا می‌کنند. آهن به دست آمده در موارد زیادی مثل تولید فولاد، چدن، آهن فرفورژه و پودر آهن استفاده داشته و از خود سنگ هم در مواردی مثل رنگدانه‌ها، اصلاح خاک، تصفیه‌کننده‌ها و ساینده‌ها استفاده می‌شود.

این سنگ‌ها انواع گوناگونی مثل هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و سیدریت داشته و به ازای میزان آهنی که دارند عیاربندی می‌شوند. هرچه عیار سنگ بالاتر باشد از آهن بیشتری برخوردار بوده و ارزش بیشتری خواهد داشت. بهترین سنگ‌های آهن آن‌هایی هستند که بیش از 60 درصد آهن داشته و به عبارت دیگر عیار بالا می‌باشند. به طور کلی سنگ‌های آهن یکی از با ارزش‌ترین سنگ‌های معدنی هستند و برای تبدیل این سنگ‌ها به آهن مراحل زیادی را باید طی کرد. بنابراین شاید سنگ آهن بهایی به اندازه سنگ طلا نداشته باشد اما ارزشی بیش از آن را دارا می‌باشد.

 

پرسش و پاسخ

چگالی سنگ آهن چقدر است؟

چگالی سنگ آهن می‌تواند بسته به ترکیبات آن متفاوت باشد. اما به طور متوسط چگالی مواد معدنی سنگ آهن از 4000 تا 5000 کیلوگرم بر متر مکعب متغیر است. با این حال این عدد می‌تواند بسته به نوع سنگ آهن متفاوت باشد. به طور مثال هماتیت دارای چگالی حدود پنج هزار و مگنتیت چگالی‌ای بین 5100 تا 5200 کیلوگرم بر متر مکعب دارد. این چگالی‌ها در مقایسه با بسیاری از مواد معدنی دیگر نسبتا بالا بوده و باعث می‌شوند تا سنگ آهن سنگین به نظر برسد.

کلوخه سنگ آهن چیست؟

به نوعی از سنگ آهن که پس از استخراج به صورت تکه‌های بزرگ استفاده می‌شوند کلوخه سنگ آهن می‌گویند. از کلوخه‌ها بیش از انواع دیگر سنگ آهن استفاده می‌شود. چرا که آن‌ها ماده اولیه تولید آهن و فولاد می‌باشند.

کنسانتره سنگ آهن چیست؟

یکی از محصولات خروجی در فراوری سنگ آهن کنسانتره است که پس از عملیات‌هایی مثل خرد‌کردن و جداسازی مغناطیسی به دست می‌آید. این ماده، محصولی غیرقابل اشتعال و انفجار می‌باشد.

عمومی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امین شاکری | بروزرسانی : 20 آذر 1402