امروزه تقریبا در تمامی صنایع، فولاد به نحوی مورد استفاده قرار می گیرد. تنوع بالا فولاد از نظر شکل و ترکیبات باعث شده هر کدام از آن ها خواص و کاربرد خاص خود را داشته باشند. این ویژگی های متفاوت و تنوع قیمت، ناشی از تنوع عناصر موجود در ترکیب آلیاژ و فرآیندهایی است که فولاد پشت سر میگذارد. ورق سیاه و ورق روغنی دو نمونه ی خوب برای این مورد هستند که با انجام نورد سرد و گرم با ترکیب آلیاژی مشابه، خواص متفاوتی کسب می کنند و در نهایت این خواص و فرآیندها در کنار هم تا حدی باعث اختلاف قیمت و کاربرد این دو محصول می شوند. در ادامه از فرآیند تولید این ورق ها تا تولید و صادرات پروفیل و لوله از آن ها خواهیم پرداخت.

فرآیند تولید ورق روغنی و سیاه

ورق روغنی تا صادرات لوله و پروفیل ورق سیاه اولین محصولی است که از فرآوری فولاد تحت نورد گرم به دست میاید. ورق سیاه محصولی مقاوم اما با کیفیت سطحی و دقت ابعادی پایین است که فرم پذیری خوبی هم ندارد. با وجود تمامی این ویژگی های ظاهرا نامطلوب، این ورق کاربردهای خاص خود را دارد، معمولا در صنایع سنگین مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت ورق سیاه با توجه به مواد اولیه ارزان قیمت و فرآیند تولید ساده اش بسیار مناسب و به صرفه است. خوب یا بد بودن خواص یک ماده اولیه تولید چون ورق فولادی کاملا وابسته به کاربرد است. با توجه به این نکته و به منظور ایجاد تغییراتی مثبت در خواص ورق سیاه و کاربردی تر کردن آن ها برای تولید سایر محصولات از نورد سرد استفاده می شود. طی این فرآیند ثانویه دقت ابعادی، کیفیت سطح و فرآیند پذیری ورق فولادی تا حد قابل قبولی بهتر می شود. گرچه این فرآیند ثانویه و خواص بهتر باعث می شود قیمت ورق روغنی کمی بیشتر از ورق سیاه باشد اما موارد مصرف آن را تا حد چشم گیری بیشتر می کند.

فرآیند تولید مقاطع سبک و سنگین

ورق روغنی و سیاه هم به شکل ورق برای تولید مورد استفاده قرار می گیرند و هم از آن ها برای تولید انواع مقاطع فولادی استفاده می شود که با توجه به تنوع بالای سایزی و شکلیشان کاربرد بی نهایت دارند. مقاطعی که از ورق سیاه تولید می شوند را لوله و پروفیل سنگین و مقاطع تولیدی از ورق روغنی، لوله و پروفیل مبلی نامیده می شوند. علت این نوع نامگذاری ضخامت و درنتیجه وزن این مقاطع است. همان طور که پیشتر هم توضیح دادیم نحوه ی تولید ورق سیاه به گونه ای است که باعث می شود ضخامت زیادی داشته باشد. ضخامت و ابعاد مقطع تعیین کننده ی وزن شاخه ی شش متر هستند در نتیجه مقاطع تولید شده از ورق سیاه وزن زیادی داشته و به همین خاطر در صنعت با نام لوله و پروفیل سنگین شناخته می شوند. در مورد لوله و پروفیل سبک نیز به همین شکل است. برای تولید این مقاطع ابتدا ورق ها به صورت نوار برش خرده و سپس به کمک انواع قالب ها و غلتک ها به شکل لوله و پروفیل مقطع آن شکل می گیرد، سپس دو لبه ی ورق یا همان درز لوله و پروفیل با جوشکاری به هم متصل می شود. با توجه به این که انجام جوشکاری زائده هایی در محل درز تولید می کند که باعث خراب شدن کیفیت سطح می شود بعد از جوشکاری زائده های ایجاد شده از روی سطح برداشته می شود. با توجه به قیمت ورق روغنی و سیاه و البته خواص آن ها قیمت پروفیل سبک و البته لوله آن بیشتر از قیمت لوله و پروفیل سنگین است.

صادرات لوله و پروفیل

این خواص و ویژگی های ورق و مقاطع فولادی باعث شده کاربرد آن ها طی سالیان اخیر بسیار زیاد بشود و تقاضا برای آن ها با شیب تندی در سرتاسر جهان افزایش پیدا کند. لازمه ی تولید محصولی با کیفیت و قیمت مناسب داشتن مواد اولیه با کیفیت و بهره مندی از دستگاه های به روز است. ایران به لطف منابع غنی آهن، نفت و گاز به عنوان ماده ی اولیه ی تولید و منبع تامین انرژی از دیرباز شرایط مناسبی برای تولید فولاد و محصولات فولادی داشته است. طی سالیان اخیر تولیدکنندگان داخلی برای کسب سود بیشتر مازاد تولیدات خود را به کشور های همسایه صادر می کنند. صادرات لوله و پروفیل مخصوصا در شرایط تحریمی امروز منفعت بیشتری در مقایسه با فروش داخلی دارد چرا که هم حاشیه سود بالاتری دارد و هم با ارز آوری کمک بزرگی برای اقتصاد کشور به حساب می آید.

پروفیل آهن, لوله و پروفیل مبلی, مقالات, ورق در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402