گلخانه به یک ساختمان مصنوعی اشاره دارد که برای رشد و پرورش گیاهان در شرایط کنترل شده‌ای طراحی و ساخته می‌شود. اهداف اصلی از گلخانه‌سازی شامل افزایش تولید گیاهان، بهبود شرایط رشد، محافظت از گیاهان در مقابل شرایط آب و هوایی نامساعد، کنترل آفات و بیماری‌ها، و ایجاد محیطی مناسب برای کشت محصولات کشاورزی در تمام فصول سال است. گلخانه‌ها به صورت معمول دارای ساختار شیشه‌ای یا پلاستیکی هستند که نور خورشید را به داخل انتقال می‌دهند و همچنین حرارت را در داخل نگه می‌دارند. این شرایط باعث ایجاد یک محیط مشابه بازارهای طبیعی گیاهان در مناطق مختلف جغرافیایی می‌شود.
گلخانه‌های گاتیک به عنوان نوعی از گلخانه‌ها به وجود آمده‌اند که الهام از معماری گاتیک در دوره میانه‌ی اروپا گرفته‌اند. این گلخانه‌ها دارای ساختاری خمیده و منحنی هستند که از ستون‌ها و قوس‌های مختلف تشکیل شده‌اند، مشابه طراحی‌های معماری گاتیک در کلیساها و ساختمان‌های دوره وسطی. گلخانه‌های گاتیک به دلیل ظاهر زیبا، نورپذیری بهتر و ایجاد یک فضای جذاب برای رشد گیاهان مورد توجه کشاورزان و علاقمندان به باغبانی قرار گرفته‌اند.
فهرست مطالب
گلخانه گاتیک چیست؟
گلخانه گاتیک (به انگلیسی Gothic greenhouse)، نوعی گلخانه با ساختاری خمیده و منحنی شکل است که از قرن ۱۳ میلادی به وجود آمده است. طراحی‌های معماری گاتیک (Gothic) از دوره میانه‌ی اروپا الهام می‌گیرد. گاتیک گرفته از طراحی‌های معماری کلیساها و ساختمان‌های مذهبی در قرون وسطی است که با استفاده از ستون‌ها، قوس‌ها و ترازوهای مختلف شناخته می‌شود. این نام به خاطر شباهت ساختارهای گلخانه به طراحی‌های معماری گاتیک انتخاب شده است.
معماری گاتیک (Gothic Architecture) به یک سبک معماری اشاره دارد که از قرون وسطی ظاهر شد. این سبک با استفاده از ویژگی‌هایی مانند قوس‌ها، ترازوها، کوپولاها و پنجره‌های طولانی و بلند شناخته می‌شود. معماری گاتیک در کلیساها و ساختمان‌های مذهبی به ویژه در اروپا مورد استفاده قرار می‌گرفت.
گلخانه گاتیک با توجه به طراحی منحنی و خمیده‌اش به مزایایی در رشد و توسعه گیاهان کمک می‌کند، به علاوه ظاهر زیبایی دارد. این نوع گلخانه از ابتدا به‌خصوص برای کشت گل‌ها و گیاهان زینتی طراحی و ساخته شد، اما در طی زمان به سمت کشت محصولات کشاورزی نیز گسترش یافت.
گلخانه‌های گاتیک از مزایای زیر برخوردارند:
- نورپذیری بهتر: ساختار خمیده و منحنی گلخانه‌های گاتیک باعث افزایش نورپذیری داخلی می‌شود و گیاهان به میزان بیشتری از نور خورشید بهره می‌برند.
- زیبایی و طراحی خاص: طراحی‌های منحنی و خمیده‌ای که از معماری گاتیک الهام گرفته شده است، به گلخانه‌های گاتیک زیبایی خاصی می‌بخشد که می‌تواند به فضایی دیدنی تبدیل شود.
- کاربرد چند منظوره: این گلخانه‌ها از طراحی وسیع و بلندی برخوردارند که به آن‌ها امکان کشت گیاهان زینتی و همچنین محصولات کشاورزی را می‌دهد.
- استفاده از فضای اضافی: به دلیل ساختار خمیده‌اش، گلخانه گاتیک به بهره‌برداران اجازه می‌دهد تا از فضای بالا به‌خصوص در مکان‌های محدود استفاده کنند.
گلخانه‌های گاتیک در دنیای کشاورزی و باغبانی به عنوان یک گزینه جذاب و متفاوت شناخته می‌شوند و از آنجا که به طور طبیعی نورپذیری بهتری دارند، می‌توانند برای کشت انواع محصولات و گیاهان مورد استفاده قرار گیرند.
انواع گلخانه گاتیک
گلخانه‌های گاتیک، به دلیل طراحی‌های منحنی و خمیده‌شان که الهام گرفته از معماری گاتیک دوره میانه‌ی اروپا هستند، به شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند. این گلخانه‌ها معمولاً از ستون‌ها، قوس‌ها و پوشش‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی ساخته می‌شوند. در زیر، به برخی از انواع گلخانه‌های گاتیک اشاره می‌کنیم:
گلخانه‌های معمولی گاتیک: این نوع گلخانه‌ها دارای طراحی‌های خمیده و منحنی هستند که از ستون‌ها و قوس‌های مختلف تشکیل شده‌اند. طراحی زیبا و نورپذیری مناسب این گلخانه‌ها منجر به رشد بهتر گیاهان می‌شود.
گلخانه‌های پلی‌کربنات: این نوع گلخانه‌ها از مواد پلی‌کربنات ساخته می‌شوند که مقاومت بالا در برابر ضربه دارند و نور خورشید را به داخل منتقل می‌کنند. این گلخانه‌ها علاوه بر طراحی‌های گاتیک، از مواد مدرن نیز استفاده می‌کنند.
گلخانه‌های آلومینیومی: این گلخانه‌ها دارای ساختاری فلزی از جنس آلومینیوم هستند و با پوشش شیشه‌ای یا پلاستیکی بهره‌برداری می‌شوند. ساختار آلومینیومی این گلخانه‌ها باعث مقاومت بیشتر در برابر شرایط جوی می‌شود.
گلخانه‌های تونلی گاتیک: این گلخانه‌ها به شکل تونل‌هایی با طراحی‌های گاتیک ساخته می‌شوند. طراحی تونلی آن‌ها به بهره‌برداران اجازه می‌دهد تا از فضای بالا به‌خصوص در مناطق محدود بهره‌برداری کنند.
گلخانه‌های گاتیک انعطاف‌پذیر: این گلخانه‌ها از مواد انعطاف‌پذیر مانند پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند که به ساختار گاتیک شکل می‌دهند. این نوع گلخانه‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری و سبکی خاص، بهره‌برداری راحت‌تری دارند.
گلخانه‌های گاتیک، با طراحی منحنی و نورپذیری فراگیر، به گیاهان محیطی پرنور و انگیزه‌بخش را ارائه می‌دهند تا در بهترین حالت شکوفایی و رشد باشند.
ساخت گلخانه گاتیک با استفاده از لوله گالوانیزه
گلخانه‌های گاتیک می‌توانند از لوله‌های گالوانیزه به عنوان یکی از اجزای سازنده‌ای که با طراحی گاتیک ترکیب می‌شوند، استفاده کنند. این نوع گلخانه‌ها به عنوان “گلخانه‌های گاتیک با لوله‌های گالوانیزه” شناخته می‌شوند.
لوله‌های گالوانیزه لوله‌هایی هستند که از فولاد با روش گالوانیزه‌سازی پوشیده شده‌اند. در فرآیند گالوانیزه‌سازی، لایه‌ی نازکی از روی بر روی سطح لوله تشکیل می‌شود که از آن در مقابل زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند.
گلخانه‌های گاتیک با لوله‌های گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های زیر می‌توانند مورد توجه قرار بگیرند:
- مقاومت در برابر زنگ زدگی: لایه‌ی گالوانیزه بر روی لوله‌ها از آن‌ها در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت می‌کند، که به ماندگاری و عمر طولانی‌تر گلخانه‌ها کمک می‌کند.
- قوت و استحکام: لوله‌های گالوانیزه دارای استحکام و قوت مکانیکی بالا هستند که به ساخت گلخانه‌هایی با ساختار مستحکم و پایدار کمک می‌کند.
- نصب و ساخت آسان: لوله‌های گالوانیزه به دلیل وزن نسبتاً سبک و آسانی در نصب، می‌توانند فرآیند ساخت و نصب گلخانه‌ها را ساده‌تر کنند.
- قابلیت تنظیم و تغییر شکل: لوله‌های گالوانیزه به دلیل انعطاف‌پذیری‌شان، بهره‌برداران را قادر می‌سازند تا شکل و ابعاد گلخانه‌ها را به آسانی تغییر دهند.
بنابراین، گلخانه‌های گاتیک با استفاده از لوله‌های گالوانیزه نه تنها از نظر طراحی زیبا و منحنی بلکه از نظر عملکرد و مقاومت نیز جذابیت دارند و در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تفاوت گلخانه گاتیک و اسپانیایی
گلخانه‌های گاتیک و اسپانیایی دو نوع مختلف از گلخانه‌ها هستند که از لحاظ طراحی، ساختار و کاربردهای خود تفاوت‌هایی دارند. گلخانه‌های گاتیک از قاب چوبی با قوس‌های هلالی تشکیل شده‌اند. این گلخانه‌ها از اواخر قرن نوزدهم محبوب شدند و به دلیل ظاهر زیبایی که دارند، اغلب در باغ‌ها و املاک مسکونی یافت می‌شوند. گلخانه‌های اسپانیایی از قاب فلزی با سقف شیب‌دار تشکیل شده‌اند. این گلخانه‌ها از قرن هجدهم محبوب شدند و به دلیل ساختار محکم و بادوام خود، اغلب در باغ‌های تجاری یافت می‌شوند.
در زیر به تفاوت‌های اصلی بین این دو نوع گلخانه اشاره می‌کنیم:
طراحی و شکل ظاهری:
– گلخانه گاتیک: گلخانه‌های گاتیک به الهام از معماری گاتیک دوره میانه‌ی اروپا ساخته می‌شوند. طراحی این گلخانه‌ها شامل قوس‌ها و ساختارهای خمیده و منحنی است که به آن‌ها ظاهری زیبا و جذاب می‌بخشد.
– گلخانه اسپانیایی: گلخانه‌های اسپانیایی دارای سقف مسطح با ارتفاع بالا و دیواره‌های عمودی هستند. طراحی این گلخانه‌ها به طور کلی ساده‌تر از گلخانه‌های گاتیک است.
نورپذیری و توزیع نور:
– گلخانه گاتیک: طراحی خمیده گلخانه‌های گاتیک باعث افزایش نورپذیری و توزیع بهتر نور خورشید در داخل گلخانه می‌شود که به رشد بهتر گیاهان کمک می‌کند.
– گلخانه اسپانیایی: به دلیل ساختار مسطح، توزیع نور در گلخانه‌های اسپانیایی ممکن است کمی متفاوت باشد و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای تامین نور به تمام نقاط داشته باشد.
مصرف مواد ساختمانی:
– گلخانه گاتیک: ساختار گلخانه‌های گاتیک اغلب از لوله‌های گالوانیزه و پوشش‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی ساخته می‌شود.
– گلخانه اسپانیایی: معمولاً از فلزات مانند فولاد برای ساخت ستون‌ها و اجزای اصلی و از پوشش‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای برای پوشش استفاده می‌شود.
کاربردها و تخصص‌ها:
– گلخانه گاتیک: به دلیل طراحی زیبا و نورپذیری مناسب، گلخانه‌های گاتیک اغلب در کشت گیاهان زینتی و گل‌ها استفاده می‌شوند.
– گلخانه اسپانیایی: این نوع گلخانه‌ها برای کشت محصولات کشاورزی مانند صیفی‌جات، سبزیجات و گلخانه‌های تولید محصولات خوراکی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مقایسه قیمتی:
گلخانه‌های گاتیک معمولاً گران‌تر از گلخانه‌های اسپانیایی هستند زیرا از مواد گران‌تری ساخته شده‌اند و نیاز به مهارت و زمان بیشتری برای ساخت دارند. همچنین به دلیل شکل منحنی خود، تولید آن‌ها دشوارتر است و به مواد بیشتری نیاز دارند.
از سوی دیگر، گلخانه‌های اسپانیایی از مواد ارزان‌تری ساخته شده‌اند و نیاز به مهارت و زمان کمتری برای ساخت دارند. همچنین به دلیل شکل مستطیلی، تولید آن‌ها آسان‌تر است و به مواد کمتری نیاز دارند. در نهایت، هزینه گلخانه به عوامل مختلفی مانند اندازه، مواد و پیچیدگی آن بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، گلخانه‌های گاتیک گران‌تر از گلخانه‌های اسپانیایی هستند.
گالوانیزه و گلخانه, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 15 آبان 1402
