در پروژه‌های ساخت‌وساز برای دسترسی ایمن به نقاط مرتفع ساختمان از سازه‌های فلزی موقتی به نام داربست استفاده می‌شود. عموماً از داربست‌های فلزی برای تعمیر و بازسازی ساختمان‌ها استفاده می‌کنند. این لوله‌ها طبق استاندارد ۶ متر هستند اما با توجه به سازه می‌توان به طول‌های مختلفی آنها را برش داد. در کنار لوله از اجزای دیگری مثل قالب و بست نیز برای ایجاد اتصال بین این لوله‌ها استفاده می‌شود. داربست‌ها در حالت معمول از لوله نمره ۵ ساخته می‌شوند و ضخامت آنها ۲ تا ۴ میلی‌متر است. این لوله‌ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. قبل از نصب یا استفاده بهتر است با لوله داربست و انواع آن آشنا شویم.
داربست فولادی
از مجموعه ای از لوله سیاه های فولادی ساخته شده که با انواع بست به هم متصل شده اند به همین دلیل باز و بسته کردن این سازه موقت، کار نسبتا ساده ای است. داربست فولادی ساختاری مستحکم، با دوام و مقاوم در برابر آتش است. گرچه قیمت لوله داربست در مقایسه با چوب خیلی مقرون به صرفه نیست اما فضای ایمن و مناسبی برای کار فراهم می کند و دقیقا به همین دلیل است که امروزه کاربرد این مقاطع برای این منظور تا این حد افزایش پیدا کرده است.
داربست تک
از این نوع عموما برای آجرچینی یا سنگ تراشی در پروژه های ساخت و ساز استفاده می شود. داربست تک از سه بخش اصلی تشکیل شده است 1.میله های عمودی و پایه، 2.میله های افقی و 3.نگه دارنده، عرشه یا فضای کار. این سازه عموما در فاصله ی 1.2 از دیوار ساختمان اصلی بنا می شود و فاصله ی هر طبقه از عرشه ی آن حدود 1.2 تا 1.5 متر است.
داربست Kwikstage
این نوع از اجزایی با جنس فولادی گالوانیزه ساخته می شود. نصب و جمع آوری بسیار ساده ای دارد. فارغ از اندازه ی سازه ی اصلی این نوع داربست مناسب و کاربردی است. می تواند جایگزین خوب و کاربردی برای نمونه های معمول باشد. به لطف سیستم قوی و ایمنی بالای قفل داخلی، امکان ساخت آن در هر ابعاد و هر ارتفاعی وجود دارد. بالاتر بودن قیمت لوله گالوانیزه و بست های آن شاید باعث بشود نهایتا خریدار هزینه ی بیشتری بابت خرید این نوع داربست پرداخت کند اما طول عمر بیشتر این اختلاف قیمت اولیه را به خوبی جبران می کند.
داربست دوبل
با نام داربست مستقل هم شناخته می شود. از آن برای سنگ تراشی و ترمیم و نو سازی نما استفاده می شود. در دیواره های سنگی ایجاد حفره برای نصب عرشه، کار بسیار دشواری است به همین دلیل از دو ردیف داربست استفاده می شود تا این صفحه مستحکم سر جای خود قرار بگیرد. اولین ردیف چیزی حدود 20 تا 30 سانتی متر از دیوار فاصله دارد و در ردیف بعدی این فاصله نزدیک به یک متر خواهد بود. بعد از این عرشه بین دو ردیف قرار می گیرد و توسط آن ها پشتیبانی می شود. برای ایجاد استحکام بیشتر پایه ها به صورت زاویه دار نسبت به زمین، به بدنه ی سازه داربست نصب می شود.
داربست فولادی پیش ساخته
این نوع داربست نیز از لوله صنعتی و قطعات فولادی ساخته می شود که به شکل فرم و گیره های مخصوص طراحی می شود. این سازه ها در واقع داربست های پیش ساخته ای هستند که به همین شکل در بازار به فروش می رسند. عرشه ی آن با توجه به ارتفاع مدنظر مصرف کننده بر روی بدنه به کمک قلاب های عرشه متصل می شود.
داربست طره ای
این نوع به شکل استاندارد توسط مجموعه ای از قطعه یا میله های فولادی به نام سوزن به دیوار سازه ی اصلی متصل می شود. برای ایجاد اتصالی مستحکم این سوزن ها درون حفره هایی که درون دیوار تعبیه شده اند قرار می گیرند. به این نوع داربست تک فریم گفته می شود. نوع دیگری از این مقاطع وجود دارد که میله های مستحکم کننده ی آن به جای دیوار درون طبقات قرار می گیرد و با نام داربست فریم دوبل شناخته می شود. برای نصب این نوع، مسائل ایمنی به شدت و دقت بالایی باید رعایت بشود. عموما در این سه شرایط کاربد دارند:
وقتی دیوارهای بالا دستی در حال ساخت و یا تعمیر است.
وقتی دیوار مد نظر به سطح زمین نزدیک باشد و فاصله ی زیادی نداشته باشد.
وقتی زمین توان تحمل نیروی وارده از داربست را ندارد.
داربست معلق
عموما برای نقاشی و کارهای تعمیراتی نما استفاده می شود. داربست معلق همان طور که از نام آن نیز پیدا است با اتصال به زنجیر یا طنابی که از پشت بام آویزان شده به شکل معلق بر روی نما ساختمان قرار گرفته و به سمت بالا و پایین حرکت می کند. عرشه ی این نوع داربست نیز از لوله و پروفیل سنگین و یا ورق سیاه ساخته می شود.
سخن پایانی
بر اساس نوع کار و پروژه ی ساخت و ساز، مهندسان نوع داربست را انتخاب می کنند چرا که انتخاب مناسب ترین و کارآمد ترین نوع فضای کاری کاملا ایمن برای کارگران فراهم می کند و خطرات جانی را به حداقل می رساند. راحتی و ایمنی کارگران بی شک بر کیفیت و سرعت کار تاثیر مستقیم می گذارد. به همین دلیل انتخاب نوع درست و اجرا آن به شکل درست و اصولی بسیار حائز اهمیت است.