لوله و پروفیل پس از تولید معمولا برای رسیدن به شکل مناسب تولید محصول، نیاز هست که تحت فرآیند هایی قرار گرفته و تغییر شکل بدهند. خمکاری لوله و پروفیل یکی از معمول ترین انواع این فرآیند هاست که می تواند دستی و یا با دستگاه های اتومات با سرد کاری و یا گرم کاری انجام بشود. بسته به نوع فرآیند خمکاری خواص فیزیکی و مکانیکی ماده اولیه ممکن است دچار تغییراتی بشود.
سه اصل کلیدی در مورد خمکاری لوله و پروفیل:
۱.نیروی مورد نیاز برای خمکاری:
وقتی پروفیل و لوله تحت فرآیند خمکاری قرار می گیرد، دیواره ی خارجی در محل خم، کشیده و نازک و در نقطه مقابل آن ضخیم و فشرده می شود. تحت کنترل داشتن میزان این فشردگی یا کشیدگی کمک می کند تا محصول نهایی بدون ایراد تولید بشود. اگر لوله و پروفیل ضخیم یا شعاع خم آن زیاد باشد احتمال بروز مشکل طی فرآیند خم بسیار کم است در صورتی که برای لوله و پروفیل سبک در شعاع کم خم این احتمال بیشتر است. برای تعیین ضخیم یا نازک بودن لوله و پروفیل نسبت ضخامت ورق لوله یا پروفیل به قطر خارجی مورد بررسی قرار میگیرد که مهمترین فاکتور در تعیین وضعیت لوله و پروفیل برای خمکاری است و باید پیش از خمکاری مورد بررسی قرار بگیرد. ترکیب شعاع خم و ضخامت دیواره میزان پیچیدگی خم لوله و پروفیل را تعیین می کند. برای مواردی که دیواره ی داخلی یا خارجی به طور شدید فشرده یا کشیده نمی شود خمکاری با مجموعه قالب های اولیه مثل قالب خم، گیره و اهرم فشار قابل انجام است. گیره میتواند لوله و پروفیل را در موقعیت مناسب نگه دارد و اهرم فشار در جهت قالب خم به آن فشار وارد کند تا شکل مورد نظر ایجاد بشود.
۲.استفاده از مندرل:
در بسیاری از موارد پروفیل و لوله مبلی که تحت فرآیند خمکاری قرار دارد به شکل مورد نظر نمی رسد و نمی تواند کاملا شکل قالب را به خود بگیرد. وقتی شعاع خم خیلی کوچک باشد احتمال به هم چسبیدگی دیواره ها زیاد می شود. این اتفاق معمولا زمانی می افتد که ضخامت دیواره برای حفظ یکپارچگی در محل خم خیلی کم باشد. برای حل این مشکل از مندرل استفاده می شود. مندرل وسیله ای است که داخل لوله و دقیقا در نقطه خم برای ایجاد مقاومت قرار می گیرد که می تواند به شکل یک شاخه ی یکپارچه و یا مجموعه ای از توپ ها باشد که در طول خم قرار می گیرند. جدا از مقاومت داخلی که در لوله و پروفیل سبک ایجاد می کند شاخه مندرل برای اعمال فشار بیشتر در لوله و پروفیل سنگین که خمکاری آن ها دشوار است نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
۳.استفاده از قالب دنباله خم:
قالب دنباله خم برای کاهش شانس چروک شدگی لوله و پروفیل طی فرآیند خمکاری مورد نیاز است. بخش جلویی آن ضخامت کمی دارد تا به راحتی بتواند در فاصله ی بین قالب خم و قطعه کار و درست در نقطه ای که خمکاری از آن شروع می شود قرار بگیرد. قالب دنباله ی خم معمولا با مندرل با هم استفاده می شوند تا احتمال ایجاد مشکل در فرآیند خمکاری را کاهش دهند.
کشش پذیری فاکتوری است که نشان میدهد لوله و پروفیل پیش از شکستگی یا هر مشکل ساختاری دیگر چقدر توان کشش دارند. این خاصیت برای انواع خم پروفیل و لوله مورد نیاز است و نگرانی بزرگی برای تولید کنندگان انواع محصولات فولادی است. در مجموع وقتی شعاع خم کم تر می شود مواد دچار کشش بیشتری می شوند. در بعضی موارد این جنس لوله و پروفیل است که بر اساس میزان افزایش طول مد نظر انتخاب می شود برای مثال لوله و پروفیل استیل دکوراتیو بیشترین میزان افزایش طول را در بین انواع آلیاژ های فولاد دارد.