نوسانات قیمت در بازار فولاد و محصولات فولادی پرمصرفی چون لوله و پروفیل مبلی بسیار پیچیده بوده و چندین و چند عامل گوناگون داخلی و خارجی در آن دخیل هستند. عواملی چون میزان عرضه و تقاضا، قیمت مواد اولیه، قیمت انرژی طی فرآیند تولید، هزینه‌ی حمل، نوسانات قیمت ارز، فرآیندهای تخصصی و محدوده زمانی. تحت نظر داشتن تمامی این عوامل برای به دست آوردن تحلیلی دقیق و درست در مورد وضعیت قیمت‌ها بی‌شک کار بسیار دشواری خواهد بود. به علاوه‌ی این که نوسان قیمت لوله و پروفیل مبلی به همین چند عامل محدود نمی‌شود و بسیار گسترده‌تر است اما می‌توان گفت این موارد مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل هستند.

1. عرضه و تقاضا

درست مثل سایر اقلام مصرفی، در بازار لوله و پروفیل مبلی هم، عرضه و تقاضا عاملی مهم و کلیدی در تعیین قیمت است. بدیهی است افزایش تقاضا و عدم تغییر میزان عرضه با ایجاد کمبود، باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. یا برعکس افزایش تولید بدون گسترش بازار مصرف قطعا کاهش قیمت‌ها را به‌دنبال خواهد داشت. طی سالیان اخیر موارد مصرف مقاطع فولادی در انواع صنایع سبک و سنگین به شکل چشم‌گیری افزایش پیدا کرده است. این نکته باعث شده میزان عرضه و تقاضا در مقایسه با گذشته حتی تاثیر بیشتری هم بر قیمت‌ها داشته باشد. افتتاح کارخانه تولید لوله و پروفیل یا آغاز به کار مجموعه‌های مصرف‌کننده می‌توانند باعث بر هم خوردن تعادل بازار بشوند.

2. قیمت مواد اولیه

ماده‌ی اولیه تولید لوله و پروفیل مبلی، ورق روغنی و ماده اولیه‌ی تولید خود ورق روغنی آهن قراضه و سنگ آهن است. فاکتورهای گوناگونی می‌توانند قیمت این محصولات را دچار نوسان کنند. هرگونه تغییرات و نوسانی در قیمت نهایی ورق‌ها مستقیما ‌قیمت مقاطع را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. تاثیر این نوسان قیمت بر قیمت مقاطع فولادی بسیار زیاد خواهد بود چرا که 90% قیمت آن‌ها مربوط به ورق و چیزی حدود 10% به هزینه‌های تولید اختصاص دارد.

3. قیمت انرژی

انرژی یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین قیمت است چرا که تقریبا در تمامی مراحل، از تولید تا حمل‌ونقل پایانی در حجم بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین مرحله برای ذوب آهن و تولید شمش است که حجم بسیار زیادی انرژی مصرف می‌شود. مرحله‌ی بعدی نورد گرم است. همان طور که از نام این فرآیند نیز پیدا است در گرما یا به عبارت دقیق‌تر حرارت بالا انجام می‌شود. علاوه بر این انتقال هر محصول از یک کارخانه به کارخانه بعدی برای پشت‌سر گذاشتن مرحله‌ی بعد تولید شامل هزینه‌ی حمل می‌شود که خود براساس قیمت انرژی تعیین شده است. به این شکل قیمت انرژی در صنعت انرژی‌بری چون فولاد بسیار مهم و اثرگذار است.

4. هزینه‌ی حمل

در اکثر مواقع هر مرحله از تولید فولاد در کارخانه‌ای مجزا انجام می‌شود و هزینه‌ی زیادی صرف انتقال محصول هر مرحله به کارخانه‌ی بعدی برای طی کردن مرحله‌ی بعد می‌شود. این امری کاملا بدیهی است که انجام تمامی این مراحل در داخل کشور به واسطه‌ی هزینه‌ی کمتر حمل‌و‌نقل باعث کمتر شدن قیمت نهایی تولید می‌شود. چرا که هزینه‌ی حمل‌و‌نقل مواد اولیه و یا خود محصول بعد از تولید هم بر قیمت محصول نهایی افزوده می‌شود. در مورد محصولات وارداتی علاوه‌بر هزینه‌ی حمل‌و‌نقل که به دلیل بعد مسافت بیشتر است سیاست‌های داخلی و خارجی نیز تعیین‌کننده است.

5. قیمت ارز

قیمت ارز از دو جهت بر قیمت پروفیل سبک و لوله مبلی تاثیر می‌گذارد، اول از طریق قیمت جهانی فولاد و دوم به واسطه‌ی ارزش آن به نسبت پول داخل. در مورد لوله و پروفیل مبلی قیمت ارز با نسبت‌های متفاوتی قیمت نهایی را دچار نوسان می‌کند. اگر ورق روغنی به عنوان ماده‌ی اولیه وارداتی باشد و لوله و پروفیل مبلی در داخل با ورق وارداتی تولید بشود نوسانات ارز به نسبت کمتری قیمت محصول نهایی را دچار نوسان می‌کند تا زمانی که خود لوله و پروفیل مبلی وارداتی باشد. چرا که علاوه بر ماده‌ی اولیه، هزینه‌ی تولید آن نیز براساس ارز محاسبه می‌شود.

6. فرآیندهای تخصصی لوله و پروفیل مبلی

با توجه به کاربرد گسترده‌ی این مقطع فولادی در صنایع گوناگون، استفاده از آن‌ها به شکل خام بعد از تولید خیلی کاربردی نیست به همین دلیل صنعتگران بعد از تولید از انواع فرآیندها برای رسیدن به شکل مد نظر خود استفاده می‌کنند. فرآیندهایی چون برشکاری، کشش، پلیش، خمکاری و آبکاری. تمامی این فرآیندها با توجه به کیفیت، حجم، دستگاه‌ها و ماده اولیه‌شان به نسبت‌های متفاوتی باعث افزایش قیمت لوله مبلی و پروفیل مبلی بعد از تولید می‌شوند.

7. محدوده زمانی

محدوده زمانی بر تمامی صنایع تاثیرگذار است و فولاد هم مستثنا نیست. تعطیلات، آب و هوا و نوسانات فصلی هم تولید و هم عرضه و تقاضا را می‌تواند دچار نوسان و حمل و نقل را دشوار کند. به هم خوردگی توازن تمامی این موارد می‌تواند باعث تغییرات قیمتی محصولات فولادی بشود.

حتی این هفت عامل اصلی نیز با نسبت‌های برابری بر قیمت‌ها تاثیر نمی‌گذارند. عرضه و تقاضا، قیمت انرژی و مواد اولیه تاثیر بیشتری به نسبت هزینه‌ی حمل و قیمت ارز دارند. فرآیندهای تخصصی را هم به دلیل آن که بعد از تولید و در صورت نیاز تولید کننده انجام می‌شوند، نمی‌توان عاملی ثابت و همیشگی در نظر گرفت.

لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 24 آبان 1402