طی هفتههای اخیر قیمت لوله مبلی هم مشابه تمام انواع مقاطع فولادی دیگر با افزایش بیسابقهای مواجه شد. پیشتر و در شرایط معمول بازار قیمت لوله و پروفیلهای سبک نوسان بسیار کمی داشت و به صورت سالیانه قیمتها درصدی افزایش پیدا میکرد، در همین شرایط اما نوسان قیمت مقاطع سنگین به صورت روزانه بود. قیمت لوله مبلی امروز به واسطهی تحولات عجیب و جدید بازار مشابه مقاطع سنگین به صورت روزانه و حتی ساعتی دچار تغییرات میشود. این تغییرات پیشبینی ناپذیر، امروز به چالش اصلی تولیدکنندگانی تبدیل شده که از لوله مبلی به عنوان مادهی اولیهی تولید محصولات خود استفاده میکنند. در ادامه در مورد لوله مبلی و علت تحولات قیمت آن در کنار کاربرد این مقاطع در صنایع تولیدی توضیح خواهیم داد.
لوله مبلی چیست؟
لوله مبلی نوعی مقطع فولادی سبک وزن است که سطح مقطع آن دایرهای شکل بوده و برای تولیدش از ورق روغنی استفاده میکنند. این لولهها از نظر ضخامت و قطر بسیار متنوع هستند. نه فقط لوله مبلی بلکه تمامی انواع مقاطع فولادی سبک اغلب کاربرد صنعتی دارند. به این معنا که به عنوان مادهی اولیه در انواع صنایع تولیدی و تجاری از آنها استفاده میشود.
عوامل موثر بر نوسانات قیمت لوله مبلی
قیمت لوله مبلی نیز مشابه تمامی انواع مقاطع فولادی نه فقط تحت تاثیر یک عامل بلکه وابسته به مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی دچار تغییرات میشود. عواملی چون:
1.کیفیت تولید
تنها دو فاکتور بر کیفیت تولید مقطع سادهای چون لوله مبلی تاثیر دارد. اول کیفیت درز جوش و دوم دقت ابعادی لوله.
درزجوش باکیفیت، هم باید جوش مستحکمی داشته باشد و هم کیفیت سطحی ناحیهی جوشکاری آن مناسب و مطلوب باشد. کیفیت و استحکام درزجوش حین فرآیندهایی چون خم با قرارگیری لوله تحت فشار تعیین میشود. درصورتی که جوشکاری استحکام کافی نداشته باشد تحت خم، درز لوله یا به صورت نقطهای یا به طور کامل و در کل طول ناحیهی خم از هم باز میشود. کیفیت سطحی جوشکاری نیز بر فرآیندهای تخصصی که در مراحل بعدی چون آبکاری روی لوله انجام میشود اثر دارد. جوشکاری باعث میشود زائدههایی بر روی درزجوش به وجود بیاید و کیفیت سطحی این ناحیه متفاوت از باقی لوله باشد. به علاوهی این که شکل ظاهری لوله را هم دچار مشکل کرده و بر کیفیت آبکاری و استحکام لایه آبکاری، روی لوله هم اثر میگذارد.
دقت ابعادی وابسته به دقت ورق و کیفیت دستگاههای تولیدی است. با توجه به این که این مقاطع اغلب برای قطعهسازی مورد استفاده قرار میگیرند، دقیق بودن ابعاد آنها اهمیت زیادی دارد. تفاوت ضخامت حتی در حد دهم میلیمتر هم برای تولیدکننده در زمینه قطعهسازی ایجاد مشکل میکند.
2.قیمت و کیفیت ورق مصرفی
تمام انواع مقاطع فولادی سبک درزدار مانند لوله مبلی از ورق روغنی تولید میشوند. فرآیند تولید این لولهها به این شکل است که ورقهای پهن روغنی نخست به شکل نوارهایی باریک برش میخورند. بعد از آن با خم درامتداد طول تبدیل به لولههایی با درز باز میشوند. درزباز این مقاطع در مرحله بعد با جوشکاری دولبه بسته میشود. باتوجه به این توضیحات در حقیقت لولههای مبلی، ورقهای روغنی هستند که تبدیل به لوله شدهاند و این کیفیت ورقهاست که مستقیما کیفیت نمونه تولیدی را تعیین میکند.
قیمت لوله نیز دقیقا مشابه کیفیت آن مستقیما تحت تاثیر ورق است. فرآیند تولید تنها 10% قیمت نهایی لوله را شامل میشود و باقی قیمت آن مربوط به هزینهای است که بابت خریداری ورق پرداخت شده است. کیفیت ورق نیز بیشک بر قیمت آن تاثیر دارد. هم از طریق فرآیند تولید و هم به واسطهی تقاضای بیشتری که به لطف افزایش کیفیت ایجاد میشود.
3.ضخامت و ابعاد سطح مقطع
ضخامت و ابعاد لوله تعیین کنندهی حجم فولادی است که برای تولید مورد استفاده قرار گرفته است یا به عبارت سادهتر تعیین کنندهی وزن لوله است. با توجه به این که قیمت لوله مبلی حاصل ضرب وزن لوله در قیمت پایه آن میباشد، این ضخامت و ابعاد لوله هستند که تعیین میکنند قیمت نهایی فارغ از عوامل ایجاد کنندهی نوسان چه میزان باشد.
4.نسبت میزان عرضه به تقاضا
در هر دوره مجموعهای از اتفاقات باعث افزایش یا کاهش میزان عرضه و تقاضا میشود. اتفاقاتی چون راه اندازی کارخانههای تولیدی جدید یا افزایش تولید که افزایش عرضه را به دنبال دارد. همچنین شروع پروژههای بزرگ ساخت و ساز یا کارخانههای مصرفکنندهی لوله و پروفیل که باعث افزایش تقاضا در بازار میشود. برهم خوردن نسبت عرضه به تقاضا با بر هم زدن تعادل و شرایط بازار باعث کاهش یا افزایش قیمتها میشود.
5.قیمت ارز
فولاد در ایران صنعتی بومی است اما به هر حال با توجه به حجم واردات و صادرات در این صنعت هم قیمت ارز تاثیر قابل توجهی بر نوسانات و تحولات آن دارد. معیار قیمت لوله مبلی در کشور مشابه تمامی انواع مقاطع فولادی، قیمت جهانی فولاد است و نوسانات آن تحت تاثیر عوامل گوناگونی وابسته به قیمت ارز پدید میآید. برای مثال قیمت ارز با تاثیری که بر هزینهی تعمیر و نگهداری دستگاههای تولیدی دارد قیمتها را دچار نوسان میکند. همچنین محصولات وارداتی مستقیما تحت تاثیر تحولات قیمت ارز قرار میگیرند چرا که خرید آنها با ارز انجام شده است.
نوسانت قیمت ارز حتی با تاثیری که بر حجم صادرات دارد با بر هم زدن نسبت میزان عرضه به تقاضا باعث نوسان قیمت لوله مبلی میشود.
کاربرد لوله مبلی براساس ضخامت
لوله مبلی از ضخامت 0.3 تا 1.5 میلیمتر تولید میشود و تمامی ضخامتهای آن حتی نمونههای خیلی نازک هم در صنایع تولیدی کاربردی و پر استفاده است. برای مثال:
ضخامتهای میان 0.3 تا 0.4 میلیمتر برای محصولات ظریفی چون دسته تی و چوب پرده کاربرد دارد. ضخامتهای میانهی این مقاطع از 0.7 تا 0.8 میلیمتر برای ساخت محصولاتی چون آب چکان، پایه کابینت و حتی کالسکه و کریر کودک مورد استفاده قرار میگیرد. بیشترین ضخامتهای لوله هم برای محصولات مقاومتری چون انواع میز و صندلی و حتی صندلی و لوازم خودرو کاربردی و مناسب است.