لوله داربست، لوله‌ای فلزی است که برای ساخت داربست استفاده می‌شود. داربست سازهای موقت است که برای دسترسی به ارتفاعات بالاتر استفاده می‌شود. لوله‌های داربست معمولاً از جنس فولاد یا آلومینیوم هستند و در سایزهای مختلف تولید می‌شوند. لوله‌های داربست در صنعت ساخت و ساز بسیار مهم هستند. آنها برای انواع کارهای ساختمانی از جمله ساخت و ساز ساختمان‌ها، ساخت و ساز پل‌ها، ساخت و ساز سدها، ساخت و ساز کارخانه‌ها، ساخت و ساز سازه‌های صنعتی و تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
آشنایی با لوازم داربستی مورد نیاز، یکی از مهترین اصولی است که باید نسبت به آنها آشنایی کامل داشته باشید. لوازم داربستی قطعات و تجهیزاتی هستند که برای نصب و استفاده از داربست مورد نیاز هستند. یکی از این لوازم داربست، سرجک داربست است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
داربست چیست؟
داربست یا اسکفولد (Scaffold) به سازه‌های موقتی گفته می‌شود که برای حمایت از ساختار اصلی ایجاد می‌شوند. در علوم مختلف از این سازه‌های موقت استفاده می‌کنند. ولی در این مقاله منظور ما، داربست‌های ساختمانی است. در ساختمان‌سازی، این داربست‌ها کاربرد فراوانی دارند.
اصطلاح داربست برای سازه‌های موقتی که برای پشتیبانی از قالب‌های بتنی استفاده می‌شود یا بیشتر برای حمایت از کارگران در طول ساخت و ساز (آجرکاری، گچ‌کاری و رنگ‌آمیزی یا نوسازی یا رنگ‌آمیزی سازه‌ها و غیره) استفاده می‌شود.
داربست از قطعات مختلفی تشکیل شده که اصلی‌ترین آن، لوله داربست می‌باشد. قیمت لوله داربست اصلی‌ترین تعیین کننده قیمت نهایی مجموعه داربست می‌باشد. اما بقیه اجزا مانند بست داربست نیز با اینکه اهمیت کمتری دارند اما وجود اکثر آنها الزامی است و در صورت عدم وجود بعضی از قطعات حتی کوچک این مجموعه، حتی نمی‌توان داربست را برپا کرد.
روند ساخت و سازهای بتنی دارای بخش‌های متفاوتی است که می‌بایست برای اجرای آن متعلقات مختلفی را به‌کار بگیریم که یکی از آنها سرجک داربست است. این سرجک داربست یکی از متداول‌ترین ابزارها در هنگام داربست بندی و اجرای انواع سازه‌ها به شمار می‌آیند. این نوع سرجک‌ها برای تعیین ارتفاع و تراز سقف در بالای داربست نصب می‌شود. عدم حضور این وسیله می‌تواند داربست بندی حرفه‌ای را با مشکل جدی روبه‌رو کند و مانع از اتصال آنها به سقف شود، به طوری که امروزه ساخت‌وسازهای بتنی و اجرای انواع سقف‌ها در اندازه‌های مختلفی انجام می‌گردد که نیازمند ایجاد ارتفاع معین با سقف است تا بتواند منجر به اتصال مقاومی شود.
سرجک داربست چیست؟
سرجک داربست که با نام‌های سرجک U، سرجک قالب بندی، سرجک اسکافلد، سرجک ریگلاژی (قابل رگلاژ) و پیچ تنظیم نیز شناخته می‌شود، جزئی از اتصالات قالب بندی بتن است. این ابزار پرکاربرد و کارآمد برای تراز کردن دقیق پایه‌های انواع داربست‌های مدولار (داربست چکشی، داربست مثلثی و داربست کفراژبندی) و همچنین به عنوان پشت بند در لوله داربست‌ها به کار می‌رود.
انواع سرجک داربست عبارت است از سرجک ساده و سرجک ریگلاژی. سرجک ساده از یک پیچ و مهره تشکیل شده است و قابلیت تنظیم ارتفاع ندارد. سرجک ریگلاژی از دو پیچ و مهره تشکیل شده است و می‌توان ارتفاع آن را تنظیم کرد.
داربست مثلثی: در داربست مثلثی از سرجک یو شکل قابل رگلاژ استفاده می‌شود، این سرجک‌ها در بالاترین قسمت داربست مثلثی متصل شده و وظیفه تنظیم ارتفاع و متصل شدن به تیرک‌های سقف و ثابت کننده پایه‌های داربست مثلثی را بر عهده دارد.
داربست چکشی: در داربست چکش نیز از سرجک سقفی یو شکل قابل تنظیم استفاده می‌شود. این سرجک‌ها نیز بر روی قست بالایی داربست وصل شده و به همراه کفشک داربست که در قسمت پایین داربست وصل می‌شود، وظیفه تنظیم ارتفاع و تراز کردن داربست را بر عهده دارد.
کفراژبندی: عمده‌ترین استفاده از سرجک‌ها برای استفاده بر روی جک‌های سقفی صلیبی و عراقی می‌باشد. اما سرجک استفاده شده برای جک‌های سقفی غیر قابل رگلاژ است و تنظیم ارتفاع با آنها صورت نمی‌گیرد. وظیفه سر جک در جک‌های سقفی اتصال بین جک و سقف و مهار و انتقال فشار وارده از سقف است.
کاربردهای سرجک داربست
- تراز کردن داربست: برای تراز کردن پایه‌های داربست در سطوح ناهموار از سرجک استفاده می‌شود.
- ایجاد پشت بند: برای ایجاد پشت بند در لوله داربست‌ها و افزایش استحکام آنها از سرجک استفاده می‌شود.
- قالب بندی بتن: برای قالب بندی بتن و ایجاد سطوح صاف و یکدست از سرجک استفاده می‌شود.
مزایای سرجک داربست
- قابلیت تنظیم ارتفاع: سرجک‌های ریگلاژی قابلیت تنظیم ارتفاع دارند و می‌توان از آنها در سطوح مختلف استفاده کرد.
- استحکام بالا: سرجک‌ها از استحکام بالایی برخوردارند و می‌توانند وزن زیادی را تحمل کنند.
- نصب آسان: سرجک‌ها به راحتی نصب و پیاده‌سازی می‌شوند.
- قیمت مناسب: سرجک‌ها با قیمتی مناسب در بازار موجود هستند.
سرجک ریگلاژی چیست؟
سرجک ریگلاژی یکی از پر کاربردترین و کارآمدترین ابزارها در صنعت ساختمان سازی و استفاده از داربست است. از این سرجک در مرحله کفراژبندی استفاده می‌شود. سرجک ریگلاژی برای ترازکردن داربست مدولار و لوله داربست استفاده می‌شود. سرجک‌ها به صورت مورب و پشت بند، کار تراز کردن داربست‌ها را انجام می‌دهند.
باید بدانید که استحکام بنا رابطه مستقیمی با دقت در انجام کارها دارد. پس استفاده از سرجک‌های مناسب اهمیت پیدا می‌کند. برای ساخت سرجک، از میلگرد ساده 32 سانتی‌متری استاندارد با طول دلخواه استفاده می‌شود.
اجزای سرجک ریگلاژی:
- پیچ: این قسمت از سرجک برای تنظیم ارتفاع آن استفاده می‌شود.
- مهره: این قسمت از سرجک برای ثابت کردن ارتفاع پیچ استفاده می‌شود.
- بدنه: این قسمت از سرجک از جنس فولاد یا چدن ساخته می‌شود و وظیفه تحمل بار را دارد.
- پایه: این قسمت از سرجک برای اتصال به زمین یا سطح مورد نظر استفاده می‌شود.
انواع سرجک قالب بندی
از نظر روش ساخت، سرجک تنظیم به دو روش توپر و تو خالی تولید می‌شود. اما از نظر کارایی سرجک‌های سقفی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- سرجک صلیبی: بیشترین استفاده از این سرجک در جک‌های سقفی صلیبی است و جزء دسته سرجک‌های غیر قابل تنظیم به حساب می‌آید. بدنه جک صلیبی از یک لوله فولادی توخالی با مقطع T شکل ساخته می‌شود. این لوله به دو قسمت عمودی و افقی تقسیم می‌شود. قسمت عمودی لوله، وظیفه تحمل بار سقف را بر عهده دارد و قسمت افقی لوله، برای اتصال به قالب و یا تیرچه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سرجک یو شکل: سرجک یو شکل، نوعی جک سقفی است که به دلیل شکل U شکل خود، به این نام شناخته می‌شود. بدنه جک یو شکل از یک ورق فولادی با ضخامت مناسب ساخته می‌شود. این ورق به صورت U شکل خم شده و دو شاخه در قسمت پایین آن تعبیه می‌شود. جک‌های یو شکل به دلیل طراحی U شکل، ظرفیت باربری بالایی دارند و می‌توان از آنها برای سقف‌های با تیرچه‌های بلند و سنگین استفاده کرد.
قیمت سرجک داربست
پس از آنکه اهداف پروژه، نحوه‌ی داربست بندی و تعداد سرجک داربست مورد نیاز، به‌طور دقیق مشخص شد، وقت آن می‌رسد که قیمت سرجک داربست را محاسبه و استعلام قیمت بگیریم. توجه کنید که این موضوع به موارد متعددی وابسته است و قابل پیش‌بینی به صورت دقیق نیست. برای اینکه بتوانید هنگام خرید سرجک داربست بهترین انتخاب را داشته باشید، لازم است یک شرکت حرفه‌ای و متخصص را پیدا نمایید. کارشناسان ما در صباپروفیل به صورت کاملاً رایگان به شما در این زمینه مشاوره خواهند داد.
مهم‌ترین ماده‌ی اولیه برای ساخت سرجک داربست بندی، ورق‌های فولادی است. هرچه درصد کربن ورق‌های فولادی بیشتر باشد، استحکام جک بیشتر شده و قیمت آن بالاتر می‌رود. عوامل مؤثر در انتخاب ورق فولادی عبارت است از:
- درصد کربن: هرچه درصد کربن ورق‌های فولادی بیشتر باشد، استحکام سرجک بیشتر می‌شود. اما این افزایش استحکام، با افزایش قیمت و سختی کار در فرآیند تولید همراه خواهد بود.
- نوع فولاد: فولادهای مختلفی مانند فولاد آلیاژی، فولاد کم کربن و فولاد ضد زنگ در ساخت سرجک‌ها به کار می‌روند. هر نوع فولاد، مزایا و معایب خاص خود را دارد.
- ضخامت ورق: ضخامت ورق فولادی، بر استحکام و وزن سرجک تأثیر می‌گذارد. ورق‌های ضخیم‌تر، استحکام بیشتری دارند اما وزن سرجک را نیز افزایش می‌دهند.
- انتخاب ورق فولادی مناسب با توجه به کاربرد سرجک: برای مثال، سرجک‌هایی که در سطوح ناهموار و یا برای تحمل بارهای سنگین استفاده می‌شوند، باید از ورق‌های فولادی با استحکام بالا ساخته شوند.
- رعایت استانداردها: ورق‌های فولادی به کار رفته در ساخت سرجک‌ها باید از استانداردهای لازم مانند EN 10025 و DIN 17100 برخوردار باشند.
در نهایت، انتخاب نوع و کیفیت ورق فولادی به عوامل مختلفی مانند کاربرد سرجک، شرایط محیطی و بودجه‌ی پروژه بستگی دارد.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی نمودیم به تمامی نکاتی که باید افراد مشغول در زمینه‌ی ساخت و ساز برای خرید سرجک بدانند اشاره کنیم. این موضوع را در نظر بگیرید که سرجک دارای انواع متفاوتی است. شما باید نسبت به بودجه مورد نیاز برای پروژه و همچنین اهدافی که دارید بهترین و مناسب‌ترین سرجک داربست را خریداری کنید.
لوله داربست, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 21 بهمن 1402
