ورق سیاه در گریدهای مختلفی تولید می شود تا تولیدکنندگان بتوانند با توجه به نیاز خود بهترین و مناسب ترین را انتخاب کنند. ASTM و SAE دو استاندارد و معیار سنجنش برای ساختار فیزیکی، توانایی، خواص و ویژگی های فلزات است. نام گزاری رده ها در استاندارد ASTM با A آغاز می شود که نشان دهنده ی فلزات آهنی است اما برای نام گذاری رده ها در استاندارد SAE از اعداد چهار رقمی استفاده می شود. در این سیستم گرید فولاد های کربنی ساده با عدد 10 آغاز و با دو عدد صحیح دیگر ادامه پیدا می کند که نشان دهنده ی میزان تمرکز کربن است. ادامه به بررسی چند مورد از کاربردی ترین و متداول ترین گریدهای ورق سیاه خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
1.ورق سیاه گرید A36
ورق سیاه A36 یکی از پرمصرف ترین ها در صنعت است. ورق روغنی این گرید هم علی رغم این که رده ی متداولی نیست اما در بازار موجود است. تنها 0.3 درصد از وزن این نوع فولاد کم کربن در واقع از کربن است. 1.03% آن از منگنز، 0.28% سیلیکون، 0.2% مس، 0.04% فسفر و 0.05% گوگرد است. عموما از این رده برای ساخت بدنه ی اصلی محصولات فولادی استفاده می شود اما کاربردهای متفاوتی دارد.
بدنه و چارچوب خودروهای صنعتی
ابزار کشاورزی
قفسه بندی
رمپ، گذرگاه و نرده های محافظ
یدک کش و …
2.گرید 1018
بعد از گرید A36 می توان گفت ورق سیاه با گرید 1018 یکی از معمول ترین و پرمصرف ترین رده ها است. برای ساخت مقاطع فولادی سنگین گرید A36 معمول ترین رده است. ورق 1018 نیز هم به شگل ورق سیاه و هم ورق روغنی در بازار موجود است که نمونه ی نورد سرد آن معمول تر و بین صنعتگران متداول تر است. هر دو نمونه ی نورد سرد و گرم آن از مقاومت و استحکام بیشتری در مقایسه با A36 بهره مند هستند و انواع سردکاری چون خم بهتر، راحت تر و با ایرادات کمتری انجام می شود. گرید 1018 در ترکیبات خود تنها 0.18% کربن و 0.6 تا 0.9% منگنز دارد که بسیار کمتر از گرید A36 است. در کل این رده ناخالصی های کمتری در مقایسه با گرید قبلی دارد. کاربردهای این نوع ورق سیاه بسیار متنوع است.
ساخت چرخ دنده
گیره و سنجاق سیم بکسل
لنگر
مطلب مرتبط: تفاوت ورق سیاه و روغنی
3.ورق سیاه گرید 1011
ورق سیاه این گرید مقاومت و استحکام بیشتری به نصبت ورق روغنی آن دارد. نمونه ی گالوانیزه آن چه به شکل ورق و چه لوله و پروفیل سبک گالوانیزه برای استفاده در مناطق و مواقعی که مقطع به طور مستقیم در معرض عوامل خورنده و ایجاد کننده ی زنگ آهن قرار دارد مناسب و کاربردی است. استحکام و شکل پذیری خیلی خوبی دارند به همین خاطر ایجاد تغییرات ظاهری و جوشکاری در آن ها بسیار ساده بوده و با دشواری بسیار کمی همراه است. در این گرید از ورق سیاه، چکش خواری به نسبت رده های قبلی بهبود پیدا کرده است. از جمله مهم ترین موارد مصرف این رده می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
ساخت و ساز
خودروسازی و حمل و نقل
ساخت کانتینر
ساخت تجهیزات سنگین
4.گرید A513
از این رده به طور اختصاصی برای ساخت پروفیل و لوله صنعتی استفاده می شود. برای ساخت و تولید این لوله ها و برای رسیدن به ابعاد مورد نظر، نخست به این ورق ها حرارت داده می شود سپس از بین مجموعه ای از غلتک ها تا رسیدن به ابعاد دقیق عبور می کنند. محصول نهایی سطحی سخت و خشن، با لبه های تیز و ساختاری بدون درز دارد به همین خاطر لوله و پروفیل سنگین برای ساخت محصولاتی مناسب هستند که دقیق بودن اشکال و ابعاد آن ها اهمیت زیادی ندارد. برش، جوش و فرم دهی به این مقاطع نسبتا فرآیندهای ساده ای هستند و در صنایع متفاوتی کاربرد دارند.
ساخت پایه های موتور
تجهیزات صنعتی
قالب پنل های خورشیدی
5.ورق سیاه گرید 1026
در این رده، کربن عنصر آلیاژی اصلی است و تنها 0.4% سیلیکون و 1.2% منگنز در این ترکیبات وجود دارد. ساختار اصلی و دمای ساخت به متغیر های مختلفی بستگی دارد. مقاطع ساخته شده از این ورق ها ضخامت و مقاومت یکسانی در سرتاسر طول لوله دارند. به واسطه ی شکل پذیری، فرم پذیری، جوش پذیری خوب مقاطع تولید شده از این گرید و سطح مناسبی که برای انجام آبکاری دارند می توان گفت یکی از بهترین و باکیفیت ترین انواع مقاطع فولادی است. به لطف این خواص کاربرد های بسیار زیادی هم دارند.
سازه های پشتیبان چون لوله داربست
قفسه و طاقچه
اجزا و بدنه ی تریلر
سخن پایانی
شاید ورق سیاه از لحاظ کیفیت بهترین نباشد اما با فرآیند های ثانویه ای چون نورد سرد می توان کاربردی ترین ویژگی ها را در آن ایجاد کرد. فرآیند تولید ورق سیاه در دمای بالاتر از دمای تبلور مجدد انجام می شود این حرارت بالا باعث می شود بعد از سرد شدن فشار داخلی در قطعه ایجاد می کند که نتیجه ی آن فرآیند پذیری کم ورق، تغییرات کنترل نشده ابعاد و زائده های سطحی است. با وجود تمام این ویژگی های نسبتا نامناسب انواع گریدهای ورق سیاه در صنعت پرمصرف و کاربردی است.
مقالات, ورق در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402
