میان مصرف‌کنندگان عمده‌ی پروفیل آهن به ویژه سازندگان، کاهش قیمت‌ها به معنای موفقیت دوباره یا سود بیشتر است و در مقابل نوسانات قیمت مخصوصا افزایش آن برای مصرف‌کنندگان، موضوعی مشکل‌ساز خواهد بود. با بررسی دلایل نوسانات قیمت پروفیل و شناخت استراتژی‌های کاهش آن، سازندگان به عنوان اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان پروفیل آهن به سادگی خواهند توانست فرصت‌های طلایی را شناسایی کنند و دوران جدیدی همراه با رشد، رقابت و سودآوری برای خود به وجود آورند. در این مقاله دلایل نوسان قیمت‌ها را بررسی خواهیم کرد، به طور خاص به بررسی مزایای کاهش قیمت‌ها برای سازندگان خواهیم پرداخت و راه حل‌هایی را برای مواجهه با چالش‌های پیش‌روی سازندگان ارائه می‌دهیم.
فهرست مطالب
پروفیل آهن و جایگاه آن در صنعت
پروفیل آهن یا به عبارت دقیق‌تر پروفیل فولاد نوعی مقطع فولادی است که در انواع سایز و شکل تولید می‌شود و در اغلب صنایع به‌ویژه ساخت و ساز کاربرد دارد. به طور کلی پروفیل‌ها به واسطه‌ی استحکام، مقاومت و تطبیق‌پذیری خوبشان شهرت پیدا کرده‌‌اند. اصلی‌ترین دلیل اهمیت این مقاطع در زمینه ساختمان‌سازی، توانایی منحصر به فرد آن‌ها در تحمل بار، ساخت سازه و زیرسازی مستحکم و یکپارچه است. از زمانی که این نوع مقطع فولادی وارد صنعت شد، قیمت آن در هر دوره به دلایلی با شکل و درصد متفاوت دچار نوسان شده است.
پیش از هر چیز این قیمت فولاد به عنوان ماده اولیه است که قیمت پروفیل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، میزان در دسترس بودن این مواد، عوامل ژئوپلتیکی، تغییر قیمت‌ها در مقیاس جهانی هم تاثیر به سزایی دارد. تغییرات در هزینه‌های تولید، قیمت انرژی و هزینه‌های حمل و نقل هم تا حدی بر قیمت‌های نهایی اثرگذار است. قطعا افزایش قیمت پروفیل برای مصرف‌کننده، چالش‌هایی چون کاهش حاشیه سود و افزایش هزینه‌های تولید را به دنبال خواهد داشت اما در بازارهای رقابتی با وجود تمام این چالش‌ها، تولیدکنندگان مجبور به پیدا کردن راهی برای ارائه محصولات خود با قیمت مناسب و کیفیت مطلوب هستند. در مقابل کاهش قیمت‌ها فرصتی طلایی برای مصرف‌کنندگان عمده این مقاطع است که با خرید ارزان قیمت مواد اولیه، سودآوری بیشتری برای مجموعه خود داشته باشند. با بهره‌مندی از تکنیک‌های تولید ارزان قیمت، استراتژی‌های جدید و پیدا کردن منابع جایگزین، سازندگان به سادگی می‌توانند شرایط بازار را به نفع خود تغییر بدهند و از پیشرفت یک صنعت همیشه در حال توسعه چون فولاد بیشترین سود را ببرند.
دلایل نوسان قیمت پروفیل آهن
بی‌شک دلیل نوسان قیمت پروفیل یک یا دو مورد نیست بلکه مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی هستند که به طور کلی صنعت فولاد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین و موثرترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد اما به این نکته هم توجه داشته باشید که این موارد علاوه بر تاثیری که خود به تنهایی بر قیمت‌ها دارند، یکدیگر را هم به اشکال گوناگون تحت تاثیر قرار می‌دهند و امکان دارد اثرشان طی زمان وابسته به عوامل دیگر، درصدی کم یا زیاد بشود. این پیچیدگی زیاد صنعت فولاد باعث شده نوسانات قیمت محصولات آن کم‌کم به یک ویژگی عادی و بخشی جدا نشدنی از این صنعت تبدیل بشود.
1. قیمت مواد اولیه
ماده اولیه تولید پروفیل، سنگ آهن است. شمش فولاد از ترکیب آهن، کربن و درصد ناچیزی از سایر عناصر آلیاژی ساخته می‌شود و در قدم بعدی شمش تبدیل به ورق شده و از آن برای تولید پروفیل استفاده می‌کنند. به همین خاطر می‌توان گفت ماده اولیه تولید پروفیل در حقیقت سنگ آهن است. نوساناتی که در قیمت آهن به دلایل مختلف چون تنش‌های ژئوپلتیکی و تغییر حجم استخراج معادن به وجود می‌آید، مستقیماً بر قیمت پروفیل هم اثر گذاشته و آن را دچار نوسان میکند. اختلاف کم قیمت ورق با قیمت پروفیل نشان دهنده تاثیر زیاد آن بر قیمت پروفیل است. به عبارت دیگر بخش اصلی قیمت پروفیل درواقع قیمت ورقی است که برای ساخت آن استفاده شده و دقیقا به همین خاطر قیمت پروفیل به شدت تحت تاثیر قیمت سنگ آهن خواهد بود.
2. قیمت انرژی
تولید فولاد فرآیندی بسیار انرژی‌بر است به همین دلیل نوسانات قیمت انرژی به ویژه برق، گاز و زغال می‌تواند قیمت پروفیل را هم به شدت تحت تاثیر قرار بدهد. تغییر قیمت انرژی می‌تواند دلایل بسیار متفاوتی داشته باشد. گاهی عوامل ژئوپلتیک، گاهی اختلال در زنجیره تامین و گاهی اوقات تغییراتی که در سیاست رخ می‌دهد باعث نوسان نرخ انرژی می‌شود.
3. عرضه و تقاضای جهانی
عرضه و تقاضا در مقیاس جهانی، فارغ از میزان تاثیرش، می‌تواند قیمت جهانی فولاد را دچار نوسان کند. گرچه فولاد در ایران صنعتی بومی است و وابستگی زیادی به خارج ندارد اما قیمت پایه آن براساس قیمت جهانی فولاد تعیین می‌شود. درنتیجه تغییر قیمت جهانی به خاطر میزان عرضه و تقاضا باعث می‌شود قیمت‌های داخلی هم روندی متفاوت به خود بگیرند. علاوه بر این مورد گاهی صادرکنندگان بزرگ جهانی به دلایلی چون مشکلات داخلی کشورشان دیگر قادر به صادرات فولاد طبق شرایط معمول قبل نیستند. در این حالت تقاضا برای خرید از سایر کشورها افزایش پیدا میکند. درصورتی که حجم صادرات به شکل کنترل نشده افزایش پیدا کند قطعا با برهم زدن تعادل بازار داخلی باعث کمبود و درنتیجه افزایش قیمت‌ها می‌شود.
4. نرخ ارز
فولاد برای اغلب کشورها صنعتی بین‌المللی است چرا که تنها تعداد معدودی از کشورها در سرتاسر دنیا معادن و منابع کافی برای تامین مواد اولیه این صنعت را دارند. ایران یکی از همین کشورهاست که غنی از معادن سنگ آهن و حامل‌های سوخت برای تولید فولاد است، با این وجود ماشین‌آلات مصرفی خارجی باعث شده حتی در ایران هم نرخ ارز تاثیر زیادی بر قیمت پروفیل داشته باشد.
5. سیاست های بازار تجارت
تغییر در سیاست‌های بازار تجارت مثل تغییر تعرفه‌ها و محدودیت‌های تجاری می‌تواند روند معمول تجارت فولاد در مقیاس جهانی و داخلی را مختل یا دچار مشکل کند و بر قیمت‌ها نیز تاثیر زیادی داشته باشد. گاها با اعمال این تغییرات طرف‌های تجاری هم عکس‌العمل‌هایی از خود نشان می‌دهند که نهایتا باعث عدم اطمینان تولیدکننده به روند بازار و برهم خوردن شکل معمول معاملات می‌شود.
6. پیشرفت تکنولوژی
با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از دستگاه‌های تولیدی جدید و با کیفیت، قیمت محصولات و کارایی آن‌ها دچار تغییر می‌شود. شاید در قدم اول استفاده از این تکنولوژی باعث افزایش هزینه‌ها بشود اما در بلند مدت با تولید محصول باکیفیت و ارزان قیمت هم هزینه اولیه خود را جبران میکند و هم تولید سود بیشتری خواهد داشت.
7. بازار فصلی
در برخی صنایع چون ساختمان‌سازی حجم مصرف پروفیل فولادی، بسته به فصل تغییر پیدا میکند. در فصول گرم سال که شرایط آب و هوایی برای ساخت و ساز مناسب‌تر است طبیعتا حجم مصرف با فصول سرد بسیار متفاوت خواهد بود. این باعث می‌شود شاید تامین پروفیل در ماه‌های شلوغ سخت‌تر و طبیعتا قیمت‌ها هم بیشتر باشد.
مزایای کاهش قیمت پروفیل برای سازندگان
قطعا کاهش قیمت پروفیل به عنوان مهم‌ترین و پر استفاده‌ترین مصالح ساخت و ساز فرصتی طلایی برای سازندگان است و به لطف مزایای آن روش اجرای پروژه به کلی متحول می‌شود. در ادامه به چند مورد از این مزایای متحول‌کننده اشاره خواهیم کرد که در واقع راهی برای ساخت و ساز پایدارتر و موفق‌تر هستند.
1. صرفه جویی در هزینه ها
کاهش قیمت پروفیل باعث کاهش هزینه‌های ساخت شده و به صرفه‌جویی در هزینه‌های نهایی کمک میکند. به طور کلی با کاهش قیمت مواد اولیه شرکت‌های ساختمان‌سازی می‌توانند بهینه‌تر از بودجه خود استفاده کنند و هزینه کلی ساخت را کاهش بدهند. به این شکل شرکت سرمایه بیشتری برای شروع پروژه‌های جدید خواهد داشت. این نکته حتی زمانی که بودجه محدودی برای ساخت وجود دارد مزیت بزرگ‌تری به حساب می‌آید.
2. افزایش قابلیت اجرا پروژه
هزینه خرید پروفیل بخش بزرگی از بودجه کلی ساخت را شامل می‌شود، درنتیجه با کاهش قیمت آن، صرفه‌جویی بزرگی در هزینه‌های اولیه ساخت می‌شود و به طبع درصد برگشت سرمایه برای سرمایه‌گذار افزایش پیدا میکند. با کاهش قیمت‌ها اجرا پروژه هم برای مجری ساده‌تر خواهد بود و هم برای سرمایه‌گذار جذابیت مالی بیشتری خواهد داشت.
3. افزایش سرعت اجرای پروژه
پر واضح است که با کاهش هزینه‌های ساخت که بخش بزرگی از آن را قیمت مصالح تشکیل می‌دهد، سازنده قادر خواهد بود پروژه خود را با سرعت بیشتری پیش ببرد. با صرفه‌جوش در هزینه‌های خرید پروفیل، سازنده این امکان را دارد که منابع مالی را بهتر و هدفمندتر تقسیم کند و انجام پروژه را تسریع ببخشد. این مورد، مواقعی که برای اتمام پروژه ضرب‌العجل وجود دارد و کاهش زمان اجرا پروژه هدف اصلی است، اهمیت دوچندان پیدا میکند.
4. افزایش رقابت
شرکت‌های ساختمان‌سازی و سازندگانی که به واسطه‌ی کاهش قیمت‌ها می‌توانند سازه‌های خود را با قیمت مناسب‌تر و رقابتی در بازار عرضه کنند قطعا موفق‌تر خواهند بود چرا که این مورد می‌تواند تضمینی برای عقد قراردادهای بیشتر، پیشی گرفتن از رقبا، رشد پایدار شرکت و ایجاد شهرت بیشتر باشد.
5. توسعه و بهبود زیرساخت
با کاهش هزینه‌ها، اجرای پروژه‌های بزرگ زیرساختی شدنی‌تر و ساده‌تر خواهد بود. در پروژه‌های بزرگ چون پل‌سازی، راه‌سازی، جاده‌سازی و ساختمان‌های عظیم تجاری به حجم زیادی پروفیل‌های آهنی خاص و استاندارد نیاز است. با کاهش قیمت پروفیل نهادهای عمومی و دولت‌ها نیز قادر خواهند بود طرح‌های زیرساختی را به سرعت اجرا کنند که این خود بر رشد اقتصادی کشور اثر دارد.
6. اجرای شیوه ساخت پایدار
سرمایه‌ای که با کاهش قیمت پروفیل برای سازنده باقی می‌ماند می‌تواند در زمینه اجرا شیوه ساخت پایدار و انرژی صفر هزینه بشود. استفاده از فناوری‌های سازگار با محیط زیست شاید در وهله اول برای سازنده هزینه بیشتری داشته باشد اما با صرفه‌جویی در مصرف انرژی، طی مدت زمان کوتاهی این هزینه جبران می‌شود و علاوه‌بر آن کم‌کم ساخت پایدار به شکلی معمول از ساختمان‌سازی تبدیل می‌شود.
7. افزایش فرصت های شغلی
این کاهش قیمت‌ها و فرصت طلایی‌ای که برای سازندگان ایجاد می‌شود می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی و رونق بیشتر اقتصادی هم بشود. همان‌طور که با کاهش هزینه‌های ساخت تقاضا در بازار افزایش پیدا میکند، به نیروی کار بیشتری هم برای اجرا این پروژه‌ها نیاز خواهد بود. این فرآیند با توسعه اقتصاد منطقه تاثیر خوبی بر رشد اقتصاد کشور خواهد داشت.
راه حل های استراتژیک
برای کاهش قیمت پروفیل، سازندگان می‌توانند از راه‌های متنوع استراتژیک بهره ببرند.
درست‌ترین و مناسب‌ترین نوع پروفیل را باتوجه به نیاز خود انتخاب کنید و مقاطع مورد نیاز خود را به شکل عمده و در حجم بالا تهیه کنید. در صنعت فولاد هم خرید عمده و البته همکاری دائمی با مجموعه‌های خاص و معتبر باعث می‌شود تامین‌کننده محصولات خود را با درصدی تخفیف به فروش برساند.
از پروفیل‌های مرغوب و باکیفیت استفاده کنید. شاید تاحدی باعث افزایش هزینه‌های اولیه بشود اما با تاثیر خوبی که بر کاهش ضایعات دارد نهایتا از نظر مالی به نفع خواهد بود.
باتوجه به این که مصرف انرژی تقریبا در تمامی مراحل ساخت، بالا است و هزینه‌ی تامین آن مخصوصا در مقیاس بزرگ بسیار زیاد است، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده از شیوه‌های پایدار مصرف انرژی به شدت بر کاهش هزینه‌های عملیاتی اثر دارد.
به دلایل مختلف امکان دارد بخشی از پروفیل فولادی مصرفی در ساختمان سازی هنگام ساخت تبدیل به ضایعات بشود. قابلیت بازیافت پروفیل‌های فولادی بخشی از این خسارت را جبران میکند. بازیافت ضایعات و آهن قراضه‌ها باعث می‌شود مجددا بخش زیادی از سرمایه هدر رفته به چرخه تولید بازگردد.
هزینه‌ها را به صورت دوره‌های منظم بررسی کنید با این کار کنترل بیشتری بر هزینه‌ها داشته باشید و هدر رفت سرمایه به حداقل برسانید.
جمع‌بندی
همان طور که توضیح دادیم کاهش قیمت پروفیل می‌تواند فرصتی طلایی برای سازندگان یا به عبارت بهتر صنعت ساخت و ساز باشد. با بررسی دلایل افزایش و نوسان قیمت‌ها و استفاده از استراتژی‌های کاهش آن، مصرف‌کنندگان عمده پروفیل آهن می‌توانند شکل اجرا پروژه‌های ساختمانی را به کلی متحول کنند. کاهش قیمت پروفیل مزایای زیادی چون صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش سرعت اجرا، توسعه و بهبود زیرساخت‌ها دارد. سازندگانی که بتوانند این فرصت‌ها را شناسایی کنند و از آن‌ها در پروژه‌های خود به خوبی استفاده کنند قطعا می‌توانند خود را به عنوان رهبران این صنعت در بازار معرفی کنند و از بهترین محصولات با مناسب‌ترین قیمت‌ها استفاده کنند.
پرسش و پاسخ
رایج‌ترین پروفیل فولادی در صنعت ساخت و ساز کدام است؟
تیرها پرمصرف‌ترین و رایج‌ترین انواع مقاطع فولادی در زمینه ساختمان‌سازی هستند و در اغلب پروژه‌ها از پل‌سازی تا ساخت آپارتمان کاربرد دارد.
آیا هنگام نوسان یا افزایش قیمت پروفیل آهن استفاده از نمونه‌های جایگزین می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد؟
جایگزین‌های ارزان قیمتی چون آلومینیوم برای فولاد وجود دارد اما حتما به این نکته توجه داشته باشید که خواص این مقاطع تفاوت‌هایی با هم دارند که همیشه و در هر صورت نمی‌توانند جایگزین هم بشوند و امکان استفاده از نمونه‌های جایگزین تنها در مواردی خاص امکان‌پذیر، مناسب و کاربردی است.
مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 31 تیر 1402
