تولیدکنندگانی که به مقاطع فولادی ضدزنگ برای تولیدات خود نیاز دارند همیشه با این پرسش ها درگیر بوده اند که کدام مقطع بهتر است؟ کدام یک گران قیمت تر است؟ کدام آلیاژ مقاومت بیشتری دارد؟ مقاطع استیل یا لوله و پروفیل گالوانیزه. پیش از پاسخ دادن به این پرسش ها باید گفت هیچ وقت یک گزینه و یک محصول خاص نمی تواند در تمامی شرایط بهترین گزینه باشد. در ادامه به چند مورد از اصلی ترین ویژگی های این نوع مقطع فولادی اشاره خواهیم کرد که به کمک ها شاید بتوان بهترین گزینه را با توجه به موقعیت، کارکرد و شرایط انتخاب کرد.
لوله و پروفیل گالوانیزه چیست؟
لوله و پروفیل گالوانیزه، همان پروفیل و لوله مبلی هستند که با لایه ای نازک از فلز روی پوشیده شده اند. این لایه محافظ می تواند از فولادی که در زیر آن قرار گرفته به خوبی محافظت کند. از این مقاطع در شرایط محیطی نامساعد و مستعد زنگ زدگی استفاده می شود چرا که این آبکاری مقاومت خوبی در برابر آب دارد اما شرایط در مورد آب نمک متفاوت است. میزان فرآیند پذیری این مقاطع تفاوتی با نمونه ی ساده و گالوانیزه نشده، ندارد. جوشکاری این مقاطع نیز به همین شکل کاملا مشابه لوله و پروفیل سبک است اما جوشکار هایی که با مقاطع گالوانیزه کار می کنند باید به گاز های سمی که حین جوشکاری به واسطه ی واکنش لایه ی روی ایجاد می شود، توجه ویژه داشته باشند.
لوله و پروفیل استیل چیست؟
استیل با افزودن کروم به فولاد مذاب تولید می شود. مقاومت خیلی زیادی در برابر زنگ زدگی ناشی از تماس با آب و حتی آب نمک دارد. مقاومت بالای این مقاطع تنها تا حدی انجام فرآیندهای تخصصی را دشوار می کند اما در مورد جوشکاری کمی متفاوت است. جوشکاری لوله و پروفیل استیل مهارتی تخصصی است. زمان گرم و سرد شدن استیل، جوشکار باید خیلی کنترل شده و دقیق عمل کند و حین جوشکاری از مواد پرکننده با دقت زیادی استفاده کند. هر کدام از انواع استیل برای هدف خاصی مناسب است. برای مثال استیل آستنیتی برای ماشین سازی کاربردی است. استیل فریتیک به نسبت ارزان قیمت است پس برای ساخت محصولاتی که در کوتاه مدت نیاز به تعویض دارند مثل خودرو و اگزوز مورد استفاده قرار می گیرند. استیل داپلکس ترکیبی از دو نمونه ی قبلی است اما مقاومت بالای آن کارکردن با این آلیاژ را کمی دشوار کرده است. نمونه های سخت تر با افزودن عناصر کمیاب چون نیوبیم تولید می شوند که معمولا در صنایع هوایی کاربرد دارد. پیچیده تر شدن ترکیبات آلیاژ، باعث بالاتر رفتن استحکام و البته قیمت پروفیل استیل می شود.
تفاوت قیمت این آلیاژها چقدر است؟
قیمت مقاطع گالوانیزه تفاوت زیادی با قیمت پروفیل مبلی و لوله سبک که ساده هستند و فرآیند ویژه ای روی آن ها انجام نشده است ندارد اما قیمت لوله استیل تقریبا چهار یا پنج برابر بیشتر از مقاطع سبک و یا گالوانیزه است و این مقدار حتی برای آلیاژی از استیل که حاوی نیوبیم است بیشتر هم می شود. هزینه ی بیشتری که صرف خرید استیل می شود کاملا توجیه پذیر است چرا که عمر مفید این آلیاژ بسیار طولانی است و هزینه ی اولیه ی بیشتری که خریدار پرداخت می کند طی مدت زمان مصرف طولانی آن جبران می شود.
بهترین مقطع ضدزنگ کدام است؟
با بررسی خواص و ویژگی های این دو نوع آلیاژ در میابیم که کاملا متفاوت از هم هستند. گرچه هر دو آن ها ضد زنگ بده و می توانند برای تولید طیف گسترده ای از محصولات مناسب و کاربردی باشند اما همیشه با توجه به کارکرد و کاربرد یکی مناسب و بهتر از دیگری است.
در برخی موارد نباید از استیل استفاده کرد برای مثال استیل در برابر آب و حتی آب نمک بسیار مقاوم است اما نباید در معرض کلر قرار بگیرد زیرا کلر باعث می شود استیل به سرعت تجزیه شده و از بین برود. یا استیل گزینه ی مناسبی برای ساخت محصولاتی که با هم سایش داشته و بین آن ها اصطکاک ایجاد می شود نیست چرا که این اصطکاک می تواند باعث جوش خوردن دو قطعه به هم بشود.
درست مثل مقاطع استیل از پروفیل و لوله گالوانیزه هم در بعضی شرایط نمی توان استفاده کرد. برای مثال جوشکاری فولاد گالوانیزه لایه ی گالوانیزه آن را از بین می برد. علاوه بر این که لایه گالوانیزه حین جوشکاری گازهایی سمی تولید می کند، باعث می شود لوله یا پروفیل از محل درزجوش دچار زنگ زدگی بشود. به همین خاطر جوشکاری این مقاطع باید پیش از گالوانیزاسیون انجام بشود یا بعد از جوشکاری مجددا گالوانیزه بشود.
فولاد و آلیاژ, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402
