علی رغم محدودیت ها و تحریم های سال های گذشته، ایران توانسته در زمینه صادرات لوله و پروفیل نسبتا قوی عمل کند و سال گذشته میلادی با تولید 29 میلیون تن فولاد در جایگاه دهم جهانی قرار بگیرد. حجم بالای تولیدات کارخانه های فولاد این امکان را برای صنعت فولاد ایران فراهم کرده که علاوه بر تامین نیاز داخل، بتواند مازاد تولیدات خود را به سایر کشورها صادر کند. حجم تولید فولاد ایران در بهترین شرایط حدود 20 میلیون تن خواهد بود این در حالی است که این رقم برای چین با 52 واحد تولیدی فولاد چیزی در حدود 822 میلیون تن است. با توجه به این آمار و ارقام کاملا مشخص است که ایران برای حفظ و بهبود این جایگاه در آینده نیازمند تلاش های گسترده است. اما امروز و با وجود این رقبا ایران چطور موفق به دستیابی به چنین جایگاهی شده است؟
1.ویژگی های بی نظیر مقاطع فولادی:
ذاتا خواص و ویژگی های مقاطع فولادی چون پروفیل و لوله مبلی و سنگین کاربردی و مناسب استفاده به عنوان ماده اولیه ی تولید است. با پیشرفت تکنولوژی و بهبود فرآیندهای تولید آن ها، این خواص و ویژگی ها بهتر و مناسب تر هم شده است. همین ویژگی ها باعث شده طی سالیان اخیر کاربرد آن ها در صنعت و تجارت به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. به منظور تامین نیاز این بازار گسترده، سرمایه گذاری های خوبی در این صنعت صورت گرفت. اما کدام ویژگی های این مقاطع باعث اقبال آن ها در صنعت شده است؟
ویژگی های لوله و پروفیل سبک:
همان طور که میدانید این مقاطع از ورق روغنی تولید می شوند در نتیجه از تمامی خواص و ویژگی های مثبت آن هم بهره مند هستند. لوله و پروفیل مبلی سطح با کیفیت و زیبایی دارد که مناسب انجام انواع پرداخت های سطحی، رنگ و آبکاری است که هم برای زیباتر کردن ظاهر و هم بهبود خواص آن کاربرد دارد. ضخامت کم و البته دقیق ورق روغنی این امکان را به تولید کننده می دهد که محصولی دقیق هم از نظر ضخامت و هم ابعاد تولید کند. این ویژگی در قطعه سازی بسیار مهم و تعیین کننده است. مرحله ی آنیلینگ در نورد سرد فرآیندپذیری ورق روغنی را به میزان چشم گیری افزایش میدهد و با توجه به این که شکل خام و ساده ی لوله و پروفیل خیلی کاربردی نیست، فرآیندپذیر و انعطاف پذیر بودن مقاطع نکته ای مهم به حساب می آید.
ویژگی های لوله و پروفیل سنگین:
از ورق سیاه برای تولید لوله و پروفیل های سنگین استفاده می شود. فرآیند تولید این ورق به گونه ای است که به نسبت ورق روغنی ضخامت بیشتر و به واسطه ی همین ضخامت زیاد وزن بیشتری هم دارد. همین وزن زیاد باعث شده این نوع لوله و پروفیل با نام لوله و پروفیل سنگین شهرت پیدا کنند. شاید این مقاطع کیفیت سطحی خوب یا دقت ابعادی مطلوبی نداشته باشند اما مقاومت بالایی در برابر وزن و فشار زیاد دارند همچنین گزینه ی مناسبی برای جوشکاری هستند. همین ویژگی ها باعث شده از این مقاطع بیشتر برای انتقال گاز و سیالات استفاده بشود.
2.شرایط مساعد تولید و صادرات لوله و پروفیل:
چندین و چند عامل گوناگون در کنار هم باعث شده شرایط مساعدی در کشور برای تولید و صادرات لوله و پروفیل سبک و سنگین وجود داشته باشد. در مورد لوله و پروفیل صادراتی دو نکته کلیدی وجود دارد. اول کیفیت و دوم قیمت. معادن و منابع غنی آهن و نفت و گاز باعث شده از دیرباز تولید فولاد در ایران رونق داشته باشد. همین سابقه طولانی در زمینه تولید، به تدریج باعث بهبود و پیشرفت صنعت فولاد در کشور شده که نتیجه ی آن تولید محصولات با کیفیت بوده است. در مورد قیمت نیز به دلیل آن که مواد اولیه و انرژی مورد نیاز تولید از داخل تامین می شود قیمت تمام شده محصولات تولیدی بسیار مناسب و مقرون به صرفه است. امروز به لطف همین نکاتی که به آن ها اشاره کردیم صادرات پروفیل سبک یکی از مهمترین بخش های صادرات فولاد ایران است.
3.تاثیر افزایش صادرات بر قیمت های داخلی:
گرچه صادرات منافع زیادی هم برای کشور و هم تولید کننده دارد اما اگر به حجم بارهای صادراتی و نیازهای داخلی توجهی نشود و این دو بازار در تعادل نباشند، گسترش فعالیت در بازار های خارجی می تواند منجر به ایجاد تنش در بازارهای داخلی و افزایش قیمت ها بشود. یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده ی قیمت در بازار خرید و فروش، نسبت میزان عرضه بر تقاضا است. گسترش خارج از کنترل صادرات لوله مبلی و پروفیل سبک می تواند باعث ایجاد کمبود در بازارهای داخلی بشود. کمبود در بازار طبق قانون عرضه و تقاضا برابر با افزایش قیمت ها است. علاوه بر این مورد حجم قابل توجهی از منابع معدنی کشور اعم از آهن، کربن، نفت و گاز صرف تولید فولاد می شود، باید به این نکته توجه داشت که آیا میزان ارزی که از صادرات فولاد به دست می آید در مقابل حجم منابع معدنی مصرفی توجیه اقتصادی دارد یا خیر.
سخن پایانی
امروز رقابت اصلی تولید کنندگان لوله و پروفیل فولادی ایرانی سر معدود بازارهای صادراتی است این در حالی است که راه درست، بازارسازی، کشف بازارهای جدید و رقابت با تولیدکنندگان خارجی است. چرا که برای ایجاد پویایی در صنعت، حفظ بازار های فعلی داخلی و خارجی و حضور در بازار های جهانی ضروری است. در این شرایط می توان امیدوار بود صنعت تولید لوله و پروفیل سبک و سنگین ایران نیز بتواند طبق استاندارد های روز دنیا پیش برود، از کیفیت و تکنولوژی روز دنیا بهره مند شود و در پایان از درآمد آن برای کمک به صنعت استفاده بشود.
پروفیل آهن, لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402
