گلخانه‌ ها مناسب ترین و کاربردی‌ ترین محیط‌ های کشت گیاهان هستند. هر گیاه برای رشد به شرایط محیطی خاصی نیاز دارد و از آنجا که در محیط گلخانه‌ ای شرایط رشد گیاهان مختلف شبیه سازی شده‌ است، می‌توان با کیفیت بالایی آن ها را تکثیر کرد و پروش داد. رطوبت زیاد یکی از فاکتور های مهم در تأمین شرایط محیطی لازم برای رشد گیاهان در گلخانه‌ است؛ بنابراین با توجه به وجود رطوبت دائمی در این محیط باید برای احداث گلخانه بر اساس استانداردها عمل کرد و از موادی استفاده کرد که رطوبت صدمه ای به آن ها وارد نکند. به همین خاطر است که در ساخت گلخانه از لوله گالوانیزه گلخانه‌ ای استفاده می‌ کنند. که هم در برابر رطوبت مقاوم است و هم قیمت متعارفی دارد و برای استفاده در چنین فضای مرطوبی مناسب است. بر این اساس شناخت ویژگی لوله گالوانیزه اهمیت می‌ یابد. در ادامه به تشریح این موضوع می‌ پردازیم.

لوله چطور گالوانیزه می‌شود؟

لوله گالوانیزه گلخانهقبل از این که راجع به لوله گالوانیزه گلخانه و سایر فاکتورهای مربوط به آن صحبت کنیم، بهتر است توضیح مختصری راجع به روش‌ گالوانیزه‌ کردن فولاد بدهیم. فولاد با این‌ که برترین آلیاژ فلزی شناخته می‌ شود اما اگر در شرایط اقلیمی نامناسب باشد، دچار خوردگی و زنگ‌زدگی می‌ شود. آن دسته از لوله‌های فولادی که به روش‌ های مختلف پوشش داده می‌ شوند، به دلیل طول عمر بیشتر نسبت به لوله‌ های بدون پوشش، طرفداران بیشتری دارند. گالوانیزه‌ کردن در واقع فرآیندی است که طی آن لوله‌های فولادی، پوشش‌ دار می‌ شوند‌. قطعا قیمت لوله گالوانیزه نسبت به لوله‌ های معمولی بیشتر است اما نه با اختلاف خیلی زیادی به علاوه ی این که به همان نسبت کیفیت لوله گالوانیزه گلخانه در فرآیند گالوانیزاسیون هم افزایش می‌یابد. گالوانیزه‌ کردن لوله فولادی به دو روش گالوانیزه سرد و گالوانیزه گرم انجام می‌ شود. در گالوانیزه گرم، لوله درون وانی از فلز روی مذاب قرار می‌گیرد و پس از خروج و خشک‌ شدن، با پوششی از روی گالوانیزه می‌ گردد. هر چند لوله‌های فولادی به روش گالوانیزه سرد و با استفاده از الکترولیز نمک روی، داخل محلول آبی، پوشش دار می‌ شوند، اما گالوانیزاسیون گرم برای لوله‌ ها کاربرد بیشتری دارد. در نظر داشته‌ باشید، با توجه به قیمت مناسب فلز روی، گالوانیزه‌ کردن لوله‌های فولادی روشی کاملا اقتصادی و به صرفه‌ است. در نهایت قیمت لوله گالوانیزه سبب می‌ شود که هزینه تمام‌ شده در اسکلت‌ بندی گلخانه‌ها نیز مناسب و مقرون به صرفه‌ باشد. می‌ توان با اطمینان گفت که لوله گالوانیزه گلخانه بهترین انتخاب برای ساخت اسکلت گلخانه سبک، محکم و ارزان است. در ضمن فراموش نکنید که روش گالوانیزاسیون لوله فولادی بر قیمت لوله گالوانیزه گلخانه تأثیرگذار است.

چرا از این لوله برای ساخت گلخانه‌ استفاده می‌شود؟

لوله گالوانیزه گلخانههمان‌ طور که گفتیم، لوله گالوانیزه گلخانه بهترین انتخاب برای ساخت اسکلت گلخانه و هم‌ چنین سیستم آبرسانی آن است. لوله‌های فولادی در محیط‌ های گلخانه‌ای علاوه بر زنگ‌ زدگی، در معرض خوردگی نیز قرار دارند. به این صورت که ممکن است مواد شیمیایی و کودهایی که برای رشد گیاهان استفاده می‌ شود، به صورت محلول در آب بوده و ضمن جریان یافتن در داخل لوله‌ها، اثرات مخرب خود را بر این لوله‌ها اعمال کنند. گالوانیزاسیون که بر روی سطح خارجی لوله‌ها انجام می‌ شود جلوی این اتفاق را می‌ گیرد و پوشش فلز روی مانع خوردگی و سوراخ‌ شدن لوله‌های آبرسانی گلخانه می‌ شود. گلخانه‌ها در شرایط اقلیمی مختلفی احداث می‌ شوند. آنچه در ساخت گلخانه مورد توجه قرار می‌ گیرد، احداث سازه‌ای سبک، مستحکم، مقاوم و البته اقتصادی است که این هدف با استفاده از لوله گالوانیزه گلخانه محقق می‌شود. ویژگی‌‌ های استاندارد لوله‌ مبلی گالوانیزه و بهینه‌ سازی این محصولات فولادی برای احداث گلخانه، سبب شده بیشتر کاربران این لوله‌های فولادی را با نام لوله گالوانیزه گلخانه بشناسند. مطالعات مختلف نشان داده‌ است که اثرات گالوانیزاسیون بر روی لوله‌های فولادی به‌کار رفته در اسکلت گلخانه‌ها، عمر این سازه‌ های فولادی را به طرز چشمگیری افزایش داده‌ است.  استفاده از لوله گالوانیزه گلخانه در دراز مدت، هزینه‌های بازسازی و جایگزینی سازه اسکلت گلخانه را به میزان چشم گیری کاهش می دهد. 

آیا لوله‌ استیل می‌تواند جایگزین مناسبی برای لوله گالوانیزه در ساخت گلخانه‌ها باشد؟

قبل از این که به این سوال پاسخ دهیم، بهتر است با لوله‌ استیل آشنا شوید. لوله‌های فولادی انواع بسیار مختلفی دارند. این تنوع، حاصل تغییر در ترکیب شیمیایی فولاد یا فرآیند تولید است.‌ هر چند لوله‌ های آلیاژی مختلف خواص مکانیکی متفاوتی دارند، اما همگی در گروه محصولات فولادی جای می‌ گیرند‌. لوله‌ استیل دقیقا یکی از انواع لوله‌ های فولادی با خواص مکانیکی منحصر‌ به‌ فرد است. استیل در ترکیب خود، کروم بیشتری نسبت به سایر محصولات فولادی دارد که باعث ایجاد خاصیت ضدزنگی در آن می شود و به لطف همین عنصر است که همه ما لوله‌ استیل را به عنوان یک لوله ضدزنگ می‌شناسیم؛ همان‌ طور که گفتیم، فولاد با تمام مقاومتی که دارد، در معرض رطوبت دچار زنگ‌ زدگی می‌شود اما لوله ساخته شده با آلیاژ کروم مستثنا است. مسئله اینجاست: چه عاملی سبب محدودیت استفاده از لوله‌ های استیل در ساخت گلخانه می‌شود؟ یکی از فاکتورهای مهم در احداث گلخانه، قیمت لوله گلخانه‌ و هزینه ی ساخت این سازه است که بر اساس عوامل مختلفی از جمله نرخ مواد اولیه لوله تعیین می‌شود‌.‌ اگر همین فاکتور را بررسی کنید، خواهید دید که قیمت لوله گالوانیزه گلخانه اختلاف زیادی با قیمت لوله‌ استیل دارد. لوله گالوانیزه در واقع لوله مبلی یا سنگین است که گالوانیزه شده، نه قیمت پروفیل مبلی و لوله آن زیاد است، نه روی فلز گران قیمتی است و نه فرآیند گالوانیزاسیون هزینه ی زیادی دارد اما در مورد استیل افزودن کروم، این فلز گران قیمت به آلیاژ اختلاف چهار برابری قیمت ایجاد می کند. پس لوله گالوانیزه مقطعی مقاوم، ارزان قیمت  و کاربردی برای این هدف است ضمن این که از تمام استانداردهای کیفی برای احداث چنین محیطی برخوردار است.

گالوانیزه و گلخانه, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402