واژهی مقطع فولادی شامل طیف گستردهای از انواع لوله و پروفیلها در سایز و اشکال گوناگون میشود. سایز، شکل و سایر ویژگیهای فیزیکی تعیین میکند کدام نوع از انواع این مقاطع برای چه هدفی مناسبتر است. تا حد زیادی ویژگیهای فیزیکی تعیینکنندهی عملکرد این مقاطع تحت فرآیندهای تخصصی هم خواهند بود. یکی از مهمترین این ویژگیهای فیزیکی که اتفاقا بیشترین تاثیر را بر خواص و عملکرد مقاطع نیز دارد، ضخامت است. ضخامت مقاطع فولادی میتواند از چند دهم میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر باشد. به نمونههای نازکتر آنها با ضخامت 0.3 تا 1.5 میلیمتر لوله و پروفیل سبک گفته میشود. در این طیف گسترد ضخامت، از 0.3 تا 0.6 میلیمتر نازکترین پروفیلها هستند که بیشتر برای تولید محصولات تزئینی و مصرفی روزانه کاربرد دارند.
لوله و پروفیل سبک چیست؟
لوله و پروفیل سبک به مقاطعی گفته میشود که نسبت ضخامت دیواره به ابعاد سطح مقطع آنها کمتر از %6 باشد. این ضخامت کم اجازهی ساخت مقطعی با ابعاد خیلی بزرگ را به تولیدکننده نمیدهند چرا که درواقع به این شکل و با این ویژگیهای فیزیکی مقطع کاربرد زیادی نخواهد داشت و با کوچکترین فشار غر یا به طور کامل له میشود.
روند تعیین قیمت لوله و پروفیل سبک
از پروفیل سبک عموما به عنوان ماده اولیه برای تولید سایر محصولات استفاده میشود به همین دلیل قیمت پروفیل سبک و نوسانات آن به چند جهت مهمتر از قیمت محصول نهایی تولید شده با این مقطع فولادی است.
این قیمت پروفیل سبک است که تعیین میکند قیمتگذاری محصول نهایی به چه شکل باشد یا به عبارت بهتر قیمت محصول نهایی تا چه حد افزایش پیدا کند و یا چه زمانی ثابت باشد.
- سود تولیدکننده تا حد زیادی بستگی به قیمت تمامشدهی محصول تولیدی دارد. هر کالا رنج قیمتی مخصوص به خود را دارد که این رنج قیمتی باتوجه به کیفیت مواد اولیه تا حدی قابل تغییر و نوسان است. درصورتی که مواد اولیه بیشتر از این رنج دچار افزایش قیمت بشوند، برای فروش بهتر، تولیدکننده مجبور به کاهش درصد سود خود خواهد شد.
- قیمت پروفیل مبلی تاحد زیادی میتواند نشاندهندهی کیفیت آن باشد. 90% قیمت این مقطع، قیمت مواد اولیه تولید آن یا همان قیمت ورق روغنی است. بدیهی است که قیمت ورق بسته به کیفیت آن تاحدی تغییر پیدا میکند و به این شکل قیمت پروفیل نیز تاحد زیادی تحت تاثیر کیفیت خواهد بود.
- پروفیل سبک به صورت شاخهای و یا بندلی به فروش میرسد اما قیمت آن براساس وزن تعیین میشود. باتوجه به این که این مقاطع به ویژه ضخامتهای 0.3 تا 0.6 میلیمتر آن وزن بسیار کمی دارد، قیمت آنها نیز بسیار مناسب و مقرونبهصرفه خواهد بود. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که تولید ورق و پروفیل با این ضخامت کم نیاز به ملاحظاتی دارد که نهایتا باعث افزایش قیمت ورق و درنتیجه پروفیل میشود. در صنعت این اختلاف قیمت با نام بالابود ورق اعمال میشود.
کاربرد ظریفترین لوله و پروفیل سبک
شاید بتوان گفت کاربرد پروفیل مبلی را ضخامت آن تعیین میکند چرا که همان طور که پیشتر هم به آن اشاره کردیم همین ضخامت تعیینکنندهی خواص و ویژگیهاست. این مقاطع باتوجه به ظرافتشان، بیشتر برای تولید محصولات تزئینی یا محصولات مصرفی کاربرد دارد.
محصولات تزئینی
محصولات تزئینی طیف گستردهای از اقلام از لوستر و آباژور تا استند گل و گیاه و حتی چوب پرده را شامل میشود.
برای تولید لوستر بسته به طراحی از چوب، فولاد، کریستال و بسیاری مواد اولیهی متفاوت و متنوع دیگر استفاده میشود. فولاد مصرفی برای این منظور باید فرآیندپذیر، براق، زیبا و البته سبک وزن باشد. فرآیندپذیر تا با خم و آبکاری تولیدکننده بتواند تغییرات مورد نظر خود را بر آن اعمال کند. براق تا با منعکس کردن نور، جلوه زیباتری ایجاد کند. شکل ظاهری زیبایی داشته باشد چرا که مستقیما در معرض دید قرار دارد و سبک وزن تا خطری در زمان آویز بودن برای افراد نداشته باشد.
طی سالیان اخیر با حذف حیاط از منازل و گسترش آپارتمان نشینی، افراد بیشتر از گیاهان آپارتمانی برای زنده و تازه نگهداشتن فضای خانه خود استفاده میکنند. بدیهی است نگهداری از تعداد زیادی گیاه در فضای کوچک آپارتمان نیاز به نوعی استند دارد که بتواند آنها را در بخش کوچکی از خانه جای دهد. برای ساخت این استندها از پروفیل سبک با ضخامتهای کم استفاده میشود. این ضخامتها هم سبک، ارزان قیمت و فرآیندپذیر هستند و هم علیرغم ظرافتشان به راحتی میتوانند تحت فشار وزن گلدانها مقاوم باقی بمانند.
چوب پرده فارغ از جنس، استوانهای بلند، صیقلی و زیبا است و با ظاهر زیبا خود جلوهی خوبی به شکل کلی پرده میدهد. وزن سبک پرده این امکان را بهوجود میآورد که برای ساخت چوب پرده فولادی بتوان نازکترین نمونههای آن را انتخاب نمود.
فوتبال دستی
در ساختار این بازی هم از لوله و هم پروفیل استفاده میشود. از لوله به عنوان دسته، که مهرههای بازی روی آن نصب میشود و پروفیل که اغلب برای ساخت پایه در نمونههای پایهدار کاربرد دارد.
لولههای دسته باید بسیار نازک و سبک و شکل سطح مقطع آنها کاملا دایره باشد تا بازیکنان برای حرکت مشکلی نداشته باشند. پایهها اما برخلاف دسته باید سنگین، ضخیم و بزرگ باشد تا با وزن زیاد خود مانع از بلند شدن صفحهی بازی بشود. تراز بودن و تراز باقی ماندن صفحه بازی در فوتبال دستی نکتهای بسیار مهم است که نشان دهندهی کیفیت تولید محصول نیز میتواند باشد چرا که تراز نبودن صفحه باعث میشود توپ خودبهخود به یک جهت خاص حرکت کند.
دسته تی و جارو
در ظاهر دسته تی قطعه لولهای صاف و بدون انحنا است که انتخاب آن نیاز به دانش و دقت خاصی هم ندارد اما کاملا برعکس، انتخاب این محصول درعین سادگی نیاز به دقت دارد.
در طراحیهای جدید، این محصول تنها قطعه پارچهای که به یک دستهی ثابت متصل شده باشد نیست بلکه محصولی چند تکه است که هر کدام از قطعات آن برای راحتی بیشتر مصرفکننده کاربرد خاصی دارد. بخش پارچهای به واسطهی لولایی به دسته متصل شده که به راحتی در تمامی جهتها چرخش دارد. خود دسته نیز دو قطعه لوله یا پروفیل سبک است که با بست به هم متصل میشود. به لطف این بست هم ارتفاع دسته تغییر میکند و هم میتوان از سیستم خشککن تی استفاده کرد.
ساختار دسته جارو نیز بسیار شبیه به دسته تی است با این تفاوت که هر دو بخش آن ثابت هستند و تنها ارتفاع قطعات تغییر پیدا میکند. قطعات مصرفی برای دسته جارو و تی باید دو ویژگی متضاد (مقاومت و سبک وزنی) را به طور همزمان داشته باشد. مقاوم باشد تا تحت فشار جارو و تی کشیدن خم یا شکسته نشود و سبک وزن که جابهجایی آن برای مصرفکننده سادهتر باشد.
سخن پایانی
شاید ضخامت کم این نوع خاص از پروفیل سبک در نگاه اول ویژگی محدودکننده و نامناسبی به نظر برسد اما در واقع خاصیتی مطلوب برای تولید گروه خاصی از محصولات است. شاید بتوان گفت تنها نقطه ضعف این نوع خاص از مقاطع فولادی مشابه سایر انواع آن همان سرعت بالا اکسایش است که این ویژگی با آبکاری و به لطف کیفیت سطحی مطلوب مقطع، قابل اصلاح است. به این شکل پروفیلهای سبک کم ضخامت حتی با ظریفترین ورقها هم برای مدت زمان طولانی قابل استفاده خواهند بود.