به طور کلی مقاطع فولادی به صورت شاخه ای خرید و فروش می شوند اما قیمت آن ها بر اساس واحد وزن و به ازای هر کیلو اعلام می شود. علاوه بر تغییرات وزن شاخه ی مقاطع که بر قیمت نهایی تمامی انواع آن ها اثر گذار است و نوسانات بازار که در مراحل گوناگون می تواند باعث تغییر قیمت بشود، عوامل دیگری هم دخیل و تعیین کننده هستند و می توانند باعث اختلاف قیمت در یک شکل، سایز یا آلیاژ خاص از فولاد بشود. در ادامه به بررسی این عوامل و چگونگی ایجاد این اختلاف قیمت ها خواهیم پرداخت.
نوع ورق مصرفی برای تولید مقطع فولادی:
برای تولید لوله و پروفیل های درزدار عموما از چهار نوع ورق استفاده می شود که هر کدام به دلیلی قیمت متفاوتی دارند.
۱.ورق سیاه:
در فرآیند تولید این ورق، پیچیدگی خاصی وجود ندارد به همین خاطر قیمت ورق سیاه به نسبت مناسب تر است اما به دلیل آن که ضخامت زیادی دارد در نهایت وزن شاخه های ۶ یا ۱۲ متری مقاطع آن زیاد و قیمت آن بالا است برای مثال قیمت قوطی ستونی که یکی از بزرگترین و سنگین ترین نمونه های پروفیل تولید شده از ورق سیاه است به واسطه ی همین وزن زیاد در مقایسه با انواع پروفیل های سبک بسیار بیشتر است، گرچه که مقاومت بالا و کاربرد متنوع آن، این قیمت بالا را توجیه می کند.
۲.ورق اسید شوی:
این ورق در واقع ورق سیاهی است که فقط به منظور رفع پولک و زائده های سطحی اسیدشویی شده اما مرحله ی آنیلینگ را پشت سر نگذاشته، به همین خاطر گرچه کیفیت سطح آن تقریبا مشابه ورق روغنی است اما انعطاف کافی برای انجام انواع فرآیندها را ندارد. حذف مرحله ی آنیلینگ گرچه باعث کمتر شدن قیمت ورق می شود اما همان طور که توضیح دادیم محصولی خشک و غیر منعطف تولید می کند که لوله و پروفیل آن نیز فرآیندپذیر نیست و به اصطلاح تنها برای راسته کاری مناسب است.
۳.ورق روغنی:
این ورق اما برخلاف ورق اسیدشوی بعد از اسیدشویی آنیل هم می شود درنتیجه بسیار نرم، منعطف و فرآیندپذیر است. ترکیب آلیاژ این سه نوع ورق کاملا مشابه و یکسان است و تمامی این اختلاف در خواص و ویژگی ها به واسطه ی فرآوری ایجاد می شود. قیمت ورق روغنی به نسبت دو نوع قبلی بیشتر است. این اختلاف قیمت هم به واسطه ی ویژگی های بهتر و هم فرآیند پیچیده تری که برای کسب این ویژگی های بهتر پشت سر گذاشته است، ایجاد شده. ۹۰% قیمت پروفیل مبلی مربوط به ورق روغنی است که در ساخت آن استفاده شده. این موضوع نشان دهنده ی اهمیت کیفیت ورق و تاثیر آن بر کیفیت مقطع تولیدی است. این نسبت نه فقط در مورد این نوع پروفیل خاص بلکه در مورد تمامی مقاطع فولادی صادق است. نه فرآیند تولید لوله و پروفیل دشواری است و نه هزینه ی زیادی صرف آن می شود. در واقع بخش عمده ی قیمت لوله و پروفیل مربوط به قیمت ورق آن ها است.
۴.ورق استیل:
این نوع ورق اختلاف قیمت چهار برابری با سه نمونه ی قبلی دارد که علت اصلی آن را میتوان در ترکیبات موجود در آلیاژ آن جست و جو کرد. استیل ترکیب آهن، کربن، کروم، نیکل و عناصر آلیاژی دیگر با درصد کمتر است. کروم و نیکل هر دو فلزات گران قیمتی هستند که باعث بالا رفتن قیمت نهایی تولید آلیاژ می شوند. به علاوه ی این که به لطف همین عناصر گران قیمت بزرگترین نقطه ضعف آلیاژهای آهن برطرف شده. بدیهی است که این خاصیت ارزش افزوده ی بیشتری هم ایجاد می کند. همان طور که پیشتر هم توضیح دادیم قیمت مقطعی چون پروفیل و لوله استیل چندین برابر بیشتر از لوله و پروفیل تولیدی از سایر انواع ورق های تولید شده از آلیاژهای آهن است.
سایز و ضخامت مقطع:
سایز و ضخامت مقطع به دو شکل میتواند قیمت مقاطع فولادی را دچار نوسان کند.
۱.فرآیند تولید: با کوچکتر شدن سایز و کم شدن ضخامت، حساسیت تولید بالا می رود زیرا تولید محصولی با دقت ابعادی بالا کار دشوارتری است. بدیهی است این دشواری در تولید، ارزش افزوده ی بیشتری هم ایجاد می کند.
۲.نگه داری و جابجایی: با کوچک شدن ابعاد و کم شدن ضخامت، مقاومت مقطع نیز کاهش پیدا می کند در نتیجه نگه داری و جابجایی آن هم دشوار و هم هزینه بر خواهد بود. دلیل اختلاف قیمت یا اصطلاحا بالا بود قیمت لوله و پروفیل های سایز کوچک همین دشواری در حمل و نگه داری است. مقاومت کم این مقاطع احتمال آسیب و از بین رفتن بار را بالا میبرد. بدیهی است انرژی بیشتری که صرف مراقبت و جابجایی با احتیاط این مقاطع می شود بر قیمت نهایی آن اثرگذار است.
جمع‌بندی
عوامل گوناگونی پیش از تولید، حین تولید و حتی پس از آن می تواند قیمت مقاطع فولادی را دچار نوسان کند. شاید بتوان گفت نکته و تفاوتی که بین این عوامل با مواردی که بالاتر به آن ها اشاره کردیم وجود دارد، عام بودن آن ها است. عواملی چون قیمت مواد اولیه، هزینه حمل و نقل، قیمت ارز یا حتی انجام انواع فرآیندها چون آبکاری، خم، برش یا کشش می توانند به طور یکسان بر قیمت تمامی انواع و اقسام مقاطع فولادی اثر گذار باشند. برای مثال قطعا قیمت لوله گالوانیزه به واسطه ی همین فرآیند بیشتری که پشت سر گذاشته بیشتر از قیمت لوله مبلی است. اما این دو مورد به طور خاص و با توجه به نوع آلیاژ و سایز مقطع می توانند اختلاف قیمت در محصول نهایی ایجاد کنند.
.
مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : ۴ اردیبهشت ۱۴۰۲
.