کاربرد اصلی لوله گالوانیزه و لوله استیل دکوراتیو به دلیل مقاومت بالایی که در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند در محیط های مرطوب و مستعد ایجاد زنگ است. لوله استیل دکوراتیو علاوه بر مقاومت بالایی که در برابر زنگ زدگی دارد همان طور که از نام آن پیدا است به خاطر سطح براق و زیبایش گزینه ی مناسبی برای تولید محصولات دکوراتیو است. گرچه هر دو این آلیاژ ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بالایی دارند اما اختلاف قیمتشان زیاد و قابل توجه است. به منظور بررسی علت تفاوت قیمت این دو مقطع فولادی، اول به بررسی خواص و ویژگی آن ها خواهیم پرداخت.
لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه یا از ورق فولادی گالوانیزه تولید می شود و یا بعد از تولید لوله با ورق فولادی (ورق روغنی – ورق سیاه) طی فرآیند گالوانیزاسیون تبدیل به لوله گالوانیزه می شود. ماندگاری طولانی این لوله آن را به یکی از بهترین و پرطرفدار ترین مقاطع موجود در صنعت تبدیل کرده است. این لوله بهره مند از تمامی خواص متداول فولاد است به علاوه ی این که مقاومت قابل قبولی هم در برابر اکسایش و زنگ زدگی دارد. برای تولید لوله گالوانیزه، لوله فولادی را درون حوضی از روی مذاب غوطه ور می کنند که طی این فرآیند لایه ای نازک از فلز روی بر سطح آن ایجاد می شود. فلز روی درست مثل تمامی فلزات دیگر با قرار گیری در معرض هوا با اکسیژن واکنش داده و یک لایه اکسید ایجاد می کند. این لایه مانع از اکسید شدن لایه های زیرین روی و فولاد می شود و از آن ها مانند سپری مقاوم در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت می کند. عموما این لوله ها در مکان های مرطوبی چون ساحل و گلخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد، جایی که زیبایی لوله ضد زنگ در درجه اول اهمیت قرار ندارد. خواص، ویژگی و عملکرد لوله گالوانیزه طی انجام انواع فرآیند ها چون کشش لوله ، خم و … تفاوتی با لوله فولادی غیر گالوانیزه ندارد تنها باید به گاز های سمی که ممکن است لایه فلز روی طی این فرآیند ها ایجاد کند، توجه داشت.
لوله استیل دکوراتیو
فولاد ضدزنگ واژه ای عام است که برای طیف گسترده ای از آلیاژ های فولاد که حاوی حدود 10 درصد کروم هستند، استفاده می شود. کروم موجود در آلیاژ با اکسیژن هوا واکنش می دهد و سدی از کروم اکسید بر سطح ایجاد می کند که از فولاد در برابر خوردگی و زنگ زدگی محافظت می کند و باعث افزایش طول عمر آن می شود. این خاصیت آن را تبدیل به گزینه ی مناسبی برای ساخت ابزار پزشکی و پخت و پز کرده است. لوله استیل دکوراتیو در انجام فرآیند ها در مقایسه با لوله گالوانیزه سخت تر است و مقاومت بیشتری دارد، به همین خاطر برای انجام آن نیاز به صنعت گرانی با تجربه است که قاعدتا هزینه ی بیشتری بابت خبرگی خود در کار با لوله استیل دکوراتیو دریافت خواهند کرد.
مقایسه قیمت لوله گالوانیزه و لوله استیل دکوراتیو:
گر چه هر دو این لوله ها مقاومت بالا و عمر مفید طولانی دارند اما تفاوت قیمت آن ها مبلغ قابل توجهی است. قیمت فولاد تحت تاثیر چندین و چند عامل گوناگون مثل میزان عرضه و تقاضا، قیمت انرژی، قیمت جهانی فولاد، قیمت مواد اولیه و … به طور روزانه دچار تغییرات می شود. قیمت لوله گالوانیزه علاوه بر آن که تحت تاثیر قیمت فولاد قرار دارد ، قیمت فرآیند گالوانیزاسیون هم که خود تحت تاثیر عوامل گوناگونی است، آن را دچار تغییر می کند اما خود فرآیند گالوانیزاسیون تفاوت زیادی در قیمت نهایی ایجاد نمی کند زیرا نه روی فلز گران قیمتی است و نه گالوانیزاسیون فرآیندی هزینه بر. علت اختلاف زیاد قیمت لوله گالوانیزه با لوله استیل دکوراتیو را می توان در نوع فرآیند تولید و ماده ی اولیه موجود در آلیاژ آن ها دانست. در آلیاژ استیل علاوه بر آهن و کربن درصدی کروم و نیکل هم وجود دارد که هر دو به نسبت روی فلزاتی گران قیمت هستند. علاوه بر آن تمامی فرآیند ها مانند خمکاری، برش، کشش و … برای لوله استیل دکوراتیو به دلیل مقاومت بالایی که دارد، سخت تر و بسیار هزینه بر است.
جمع‌بندی
سطح براق و زیبای لوله استیل دکوراتیو علاوه بر مقاومت خوب آن در برابر خوردگی، این مقطع فولادی را تبدیل به گزینه ای مناسب برای تولید محصولات صنعتی و دکوراتیو کرده است. مقاومت و سختی بالای این لوله که انجام فرآیند ها را دشوار می کند و قیمت لوله استیل را شاید بتوان به عنوان نکات منفی در مورد آن ذکر کرد. گالوانیزاسیون نوعی آبکاری است اما لوله استیل دکوراتیو مقاومتی فراتر از یک لایه آبکاری دارد. لوله گالوانیزه گر چه در مقایسه با لوله استیل دکوراتیو مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد و شاید زیبایی سطح آن به اندازه ی لوله استیل دکوراتیو نباشد اما به علت آن که تمام ویژگی های خوب لوله فولادی را در عین ضدزنگ و مقرون به صرفه بودن دارد، در صنعت بسیار پرکاربرد و پرطرفدار است.
مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 3 تیر 1402
