واژه پروفیل سبک نه به یک نوع مقطع فولادی خاص بلکه به مجموعه‌ای از مقاطع اطلاق می‌شود که در چهارچوب تعریف پروفیل سبک جای گرفته‌اند درنتیجه به مجموعه‌ای از خواص و ویژگی‌ها به عنوان خواص کلی این مقاطع نیز باید اشاره شود. هرکدام از انواع مختلف این پروفیل‌های سبک ویژگی‌های خاص خود را دارند. شناخت ویژگی‌های هرکدام از انواع این مقاطع و توجه به جزئیات به‌ویژه برای تولید در مقیاس کلان اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند مانع از بروز ایراد و اشکال در مراحل بعدی بشود. همان‌طور که پروفیل سبک از لحاظ ابعادی بسیار متفاوت و متنوع است از نظر ضخامت نیز رنج و طیف بسیار گسترده‌ای از 0.3 تا 1.5 میلی‌متر دارد. در مورد ضخامت 0.9 تا 1 میلی‌متر که جز نمونه‌های ضخیم مقاطع فولادی هستند و اتفاقا کاربرد بسیار زیادی هم در صنایع سبک و سنگین دارند ویژگی‌ها کمی متفاوت از نمونه‌های قبلی است که درادامه توضیح خواهیم داد.

1.چگونگی فرآیند تولید پروفیل

مقاطع فولادی یا به صورت درزدار و یا بدون‌درز تولید می‌شوند. در بازار و صنایع تولیدی عموما از نمونه‌های درزدار آن‌ها استفاده می‌شود. فرآیند تولید این مقاطع فارغ از ضخامت ورقشان کاملا مشابه و البته ساده است. ماده اولیه تولید مقاطع فولادی سبک همان‌طور که می‌دانید ورق روغنی است. اولین قدم برش این ورق‌ها به صورت نواری است. عرض این نوارها بستگی به ابعاد سطح مقطع پروفیل دارد. در قدم بعدی این نوارها در امتداد خط تولید تبدیل به لوله یا پروفیلی با درز باز می‌شود. در مرحله بعد با جوشکاری اتصال مورد نظر بین دولبه قطعه به وجود می‌آید. بعد از برداشتن زائده‌های جوشکاری، پروفیل مطلوب و بی‌نقص مورد نظر کاملا آماده برای ارسال به مراحل بعدی است.

پروفیل سبک

2.عوامل موثر بر قیمت پروفیل سبک

کاملا متفاوت از مورد قبلی که به آن اشاره کردیم در مورد قیمت پروفیل سبک اتفاقا ضخامت درکنار بسیاری از عوامل داخلی و خارجی دیگر به‌شدت و با اشکال گوناگون و متفاوتی اثرگذار است. ضخامت از یک جهت با تاثیری که بر وزن می‌گذارد می‌تواند باعث تغییرات قیمتی بشود و از جهت دیگر با تاثیری که بر فرآیند تولید ورق و حتی دشواری نگه‌داری از آن دارد می‌تواند علت دگرگونی قیمت‌ها باشد.

افزایش ضخامت باعث بالا رفتن وزن‌نهایی پروفیل سبک در شاخه می‌شود. قیمت پروفیل سبک مساوی با حاصل ضرب قیمت پایه در وزن شاخه است درنتیجه تغییرات ضخامت مستقیما بر وزن و نوسانات قیمت اثرگذار است. اما تاثیر ضخامت بر قیمت تنها همین یک مورد نیست بلکه می‌تواند قیمت پایه را نیز دچار تغییرات کند. با کاهش ضخامت هم فرآیند تولید و هم نگه‌داری از ورق به شدت سخت و دشوار می‌شود. این عوامل ارزش افزوده‌ای با نام بالابود ورق ایجاد می‌کند. شاید کاهش ضخامت با تاثیری که بر وزن دارد از یک جهت باعث کاهش قیمت بشود اما در مقابل حساست تولید و نگه‌داری را افزایش می‌دهد که افزایش قیمت را به دنبال خواهد داشت.

ضخامت تنها یکی از فاکتورهای اثرگذار بر قیمت است. بسیاری از عوامل داخلی و خارجی دیگر نیز با اشکال و روش‌های گوناگون باعث ایجاد نوسان در قیمت‌ها می‌شوند. عواملی چون کیفیت ورق و کیفیت تولید که مستقیما بر کیفیت مقطع در مراحل مختلف تولید اثر دارد. بسیاری از فاکتورها نیز عوامل خارجی هستند که نه فقط بر بازار فولاد بلکه بر قیمت و تحولات کلی تمام بازارها اثرگذار هستند. فاکتورهایی چون قیمت‌های جهانی، هزینه تولید، میزان عرضه و تقاضا و …

3.موارد مصرف پروفیل سبک ضخامت 0.9 تا 1

به طور کلی مقاطع فولادی بسیار کاربردی و پر استفاده هستند چه به شکل مواد اولیه و چه به عنوان محصول نهایی. شکل ساده آن‌ها باعث شده که این مقاطع گزینه‌ی بسیار مناسبی برای تولید باشند. همان‌طور که پیش‌تر هم به آن اشاره کردیم ضخامت 0.9 تا 1 میلی‌متر جزء ضخامت‌های زیاد و نمونه‌های مقاوم مقاطع فولادی است. همین باعث شده بیشترین کاربرد آن‌ها برای تولید محصولات مصرفی روزانه‌ای باشد که باید توان تحمل فشار و نیروی وزن را داشته باشد. محصولاتی چون واکر، عصا یا ویلچر (وسایل توانبخشی)، چرخ و قفسه‌های فروشگاهی، بندرخت و تخت خواب

1.وسایل توانبخشی

ساخت واکر با پروفیل سبکمجموعه‌ای از ویژگی‌ها چون وزن کم و مقاومت زیاد لازمه تولید تجهیزات توانبخشی است چرا که این وسیله‌ها در واقع ابزار کمک حرکتی هستند که باید توان تحمل وزن شخص را داشته باشند بدون این که خود با وزن زیادشان مانعی برای حرکت توان‌یاب بشوند. باتوجه به این مورد پروفیل سبک مخصوصا ضخامت‌های 0.9 تا 1 میلی‌متر یکی از بهترین گزینه‌ها هستند. با این مقاطع به لطف قیمت مناسب، وزن کم، مقاومت زیاد و فرآیندپذیری خوبی که دارند به راحتی می‌توان محصولاتی چون عصا، واکر و ویلچر تولید کرد. این مقاطع به سادگی جوابگو تمام نیازهای توان‌یاب هستند به علاوه‌ی این که عمر مفید طولانی هم دارند.

2.تجهیزات فروشگاهی

در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ که اتفاقا امروز بسیار هم پرطرفدار هستند به ابزار و تجهیزات خاصی برای راه‌اندازی نیاز نیست. تنها قفسه‌ برای چیدمان اجناس و چرخ خرید برای حمل آن‌ها. به چند دلیل پروفیل سبک برای تولید این ابزار و تجهیزات مناسب و کاربردی است. اول این که قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای دارد. این نکته مخصوصا باتوجه به حجم بالا تجهیزات مصرفی در این فروشگاه‌ها اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. دوم فرآیندپذیر هستند. به کمک انواع فرآیندها چون خم و آبکاری می‌توان خواص و ویژگی‌های مدنظر تولید را در آن‌ها ایجاد کرد. سوم وزن کم و مقاومت زیادی دارند. این باعث می‌شود چرخ‌ها خود سبک و جا‌به‌جایی آن‌ها ساده باشد اما بدون هیچ مشکلی توان تحمل وزن محصولات خریداری شده را داشته باشد.

عموما از ضخامت 0.9 تا 1 میلی‌متر با ابعاد سطح مقطع متفاوت استفاده می‌شود چرا که بهره‌مند از تمامی خواص و ویژگی‌های مدنظر تولید هستند.

ساخت بندرخت از پروفیل سبک3.بندرخت

در فضای کوچک آپارتمان‌ها بندرخت مناسب‌ترین گزینه برای خشک‌کردن لباس‌ها است چرا که نه به طور دائم فضایی را اشغال می‌کند و نه برای استفاده از آن به فضای اختصاصی نیاز است. امکان استفاده از این بندرخت‌ها البته نمونه متحرک آن در هر بخشی از خانه و هر فضایی وجود دارد.

مواد اولیه مصرفی برای تولید بندرخت باید ضدآب، زیبا و مقاوم باشند که باتوجه به این فاکتورها پروفیل سبک در تمامی ضخامت‌ها قابل استفاده است. برای ضدآب شدن این مقاطع عموما از آبکاری استفاده می‌شود. گالوانیزاسیون یا نیکل– کروم. گالوانیزاسیون سطح براق و زیبایی ندارد اما آبکاری نیکل-کروم هم بسیار براق و زیبا است و هم با جلوه آینه‌گونه خود می‌تواند به خوبی از مقطع در برابر عوامل خورنده محافظت کند.

4.تخت خواب

ماندگاری زیاد و مقاومت خوب لوله و پروفیل‌های سبک علت اصلی کاربرد گسترده آن‌ها در انواع صنایع تولیدی و تجاری است. باتوجه به تاثیری که تخت خواب بر کیفیت خواب دارد و نقش مهمی که کیفیت خواب شب بر عملکرد و کیفیت زندگی شخص در طول روز دارد به خوبی می‌توان متوجه اهمیت نوع ساخت و کیفیت تخت خواب شد. گزینه‌های زیادی برای انتخاب به عنوان مواد اولیه وجود دارد که فولاد یکی از بهترین و پرطرفدارترین آن‌ها است.

گستردگی موارد مصرف فولاد چند دلیل دارد. اول این که بسیار مستحکم است و نه تنها در کوتاه مدت بلکه در استفاده‌های طولانی مدت هم به سادگی دچار مشکل نمی‌شود. به نسبت چوب و سایر فلزات قیمت بسیار مناسبی دارد. این مقاطع همان‌طور که از نامشان نیز پیدا است بسیار سبک وزن هستند. این ویژگی هم از نظر هزینه به صرفه است چرا که قیمت آن‌ها بر اساس وزن تعیین می‌شود و هم برای جابه‌جایی بسیار ساده‌تر خواهد بود. علاوه بر تمام این موارد مهم‌ترین نکته فرآیندپذیری بسیار خوب این مقاطع است. باتوجه به این که شکل ظاهری تخت بسیار مهم است و تنها به کمک انواع فرآیندها می‌توان تغییر شکل‌هایی مطلوب و مطابق با طراحی در مقاطع ایجاد کرد فرآیندپذیر بودن لوله و پروفیل‌های سبک ویژگی مهمی برای آن‌ها خواهد بود.

4.فرآیندهای تخصصی برای پروفیل سبک

پروفیل‌ سبک با ساده‌ترین شکل و طراحی تولید می‌شود تا برای تولید طیف گسترده‌ای از محصولات با انواع طراحی‌ها کاربرد داشته باشد. ایجاد تغییرات ظاهری مطابق با طراحی محصول به کمک انواع فرآیندهای تخصصی انجام می‌شود. انجام این فرآیندها با چالش‌های متفاوتی همراه است چرا که هر نوع پروفیل باتوجه به خواص و ویژگی‌های فیزیکی که دارد عملکردی متفاوت خواهد داشت. درادامه توضیح خواهیم داد به‌طور خاص ضخامت‌های 0.9 تا 1 میلی‌متر چه عملکردی تحت فرآیندها دارند.

خمکاری

خمکاری لوله و پروفیل سبکضخامت‌های بین 0.9 تا 1 میلی‌متر می‌تواند بهترین گزینه و مناسب‌ترین ضخامت برای مواقعی باشد که نیاز هست پروفیل تحت خمکاری تغییر زاویه‌هایی در طول داشته باشد. در نقطه‌ی خم بخش بیرونی کشیده می‌شود یا به عبارتی طول آن افزایش پیدا می‌کند و بخش داخلی فشرده می‌شود. بدیهی است که این افزایش طول باعث کاهش ضخامت خواهد شد. درنتیجه دیواره‌ی بیرونی خم، نازک و دیواره داخلی آن ضخیم‌تر خواهد بود. در صورتی که ضخامت خیلی کم باشد با انجام خمکاری و کاهش بیشتر ضخامت امکان دارد ورق دچار پارگی و یا شکستگی بشود.

البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که علاوه بر ضخامت، میزان انعطاف‌پذیری ورق هم در این زمینه مهم و تعیین‌کننده است.

جوشکاری

همان‌طور که می‌دانید جوشکاری با ذوب ناحیه‌ای ورق باعث اتصال آن‌ها به هم می‌شود. درصورتی که ورق خیلی نازک باشد امکان دارد حرارت ایجاد شده با دستگاه جوش باعث ذوب کامل آن نه در یک نقطه بلکه در یک ناحیه بشود و به‌جای اتصال، حفره‌ای بزرگ در نقطه مورد نظر ایجاد کند. باتوجه به این توضیحات ضخامت بیشتر برای جوشکاری نتیجه بهتری خواهد داشت. درصورتی که ضخامت زیاد باشد درزجوش مستحکم خواهد بود اما وزن مقطع بسیار بالا خواهد رفت و درصورتی که ضخامت کم باشد یا اتصال به کلی ایجاد نمی‌شود و یا بسیار سست خواهد بود اما در مقابل وزن مقطع کمتر است. برای جوشکاری نیز ضخامت 0.9 تا 1 میلی‌متر بهترین عملکرد را دارد که حتی با جوش‌دستی هم اتصال مورد نظر در آن ایجاد می‌شود و وزن خیلی زیادی هم ندارد که حمل و جا‌به‌جایی آن مشکل‌ساز باشد.

 

 

 

لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 22 آبان 1402