پروفیل ها در اشکال و مدل های گوناگون تولید و عرضه می شوند و هر کدام کاربردها و ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. به عنوان مثال، پروفیل های ساخته شده از ورق های نورد گرم در مقایسه با پروفیل های نورد سرد، از نظر کاربرد تفاوت های قابل توجهی دارند. پروفیل ها می توانند با روش های مختلفی مانند نورد گرم، نورد سرد، اکستروژن و … تولید شوند. هر روش تولید، ویژگی های خاص خود را به پروفیل نهایی می بخشد. پروفیل ها از جنس های مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، پلاستیک و … ساخته می شوند. جنس پروفیل، کاربرد و ویژگی های آن را تعیین می کند. درنهایت پروفیل ها در اشکال مختلفی مانند مربع، مستطیل، دایره، ناودانی، نبشی و … تولید می شوند. شکل پروفیل، کاربرد آن را مشخص می کند.
پروفیل های نورد گرم به دلیل استحکام بالا، برای ساخت سازه های سنگین مانند تیرچه، ستون، خرپا و … مناسب هستند. پروفیل های نورد سرد به دلیل شکل پذیری بالا، برای ساخت درب و پنجره، لوله های آب و فاضلاب، کانال های کولر و … مناسب هستند.
یکی از انواع رایج قوطی‌های فولادی، قوطی مبلی است که به آن پروفیل مبلی نیز می‌گویند. قوطی مبلی، یکی از پراستفاده‌ترین انواع پروفیل فولادی است و بر اساس ویژگی‌های ساخت و مشخصه‌های شیمیایی، کاربردهای مخصوص به خود دارد و قیمت پروفیل مبلی برای بسیاری از افراد فعال در صنایع و حوزه‌های مختلف، با اهمیت است. در ادامه با صباپروفیل همراه باشید تا به شما بگوییم که قوطی مبلی چیست، چه کاربردهایی دارد و مزایا و معایب آن کدامند؟!
فهرست مطالب
پروفیل و تفاوت آن با قوطی
پروفیل ها مقاطعی فلزی با ساختار باز یا بسته هستند که از ورق های فلزی به روش های مختلفی مانند شکل دهی سرد یا نورد گرم تولید می شوند. تنوع در روش تولید، جنس و شکل ظاهری، پروفیل ها را به محصولاتی با کاربردهای گوناگون تبدیل کرده است. دستهای از این محصول که در شکل‌های مربعی، جعبه‌ای شکل یا مستطیلی تولید می‌شوند، به عنوان «قوطی» شناخته شده‌اند. ترکیب شیمیایی مواد تشکیل دهنده پروفیل، خواص و ویژگی های آن را تعیین می کند. استحکام، سختی، مقاومت در برابر کشش و … از جمله ویژگی های مکانیکی پروفیل ها هستند.
کاربردهای پروفیل ها عبارتند از ساخت سازه های فلزی مانند تیرچه، ستون، خرپا و …، ساخت درب و پنجره، لوله های آب و فاضلاب، کانال های کولر، صنعت خودروسازی در ساخت شاسی، بدنه و … و مبلمان فلزی در ساخت پایه ها، ستون ها و …
قوطی مبلی چیست؟
پروفیل مبلی در اصطلاح به تمام پروفیل های آهنی گفته می‌شود که از ورق‌های نازک‌تر از 2 میلیمتر (معمولاً از 0.6 میلیمتر تا 1.8 میلیمتر) تولید می‌شوند. این پروفیل ها سبک و ارزان هستند، تنوع بسیار زیادی دارند و بدلیل استفاده گسترده آنها در تولید مبلمان اداری و شهری، به پروفیل مبلی معروف شده اند.
پروفیل مبلی که به آن پروفیل سبک نیز گفته می‌شود، از ورق روغنی تولید می‌شود و به آن قوطی سبک یا قوطی مبلی نیز می گویند. این پروفیل بدلیل خصوصیات بی نظیری که دارد جایگاه خوبی در بازار لوله و پروفیل بدست آورده و در حال حاضر در تولید محصولات مختلفی مانند قطعات خودرو و موتورسیکلت، مبل و میز، دوچرخه، لوازم خانگی، کانکس و کانتینر استفاده می‌شود.
قوطی با استفاده از کاربردهای متنوعی که دارد در سه جنس قوطی با ورق سیاه، قوطی با ورق آلومینیوم و قوطی با ورق گالوانیزه (محصول نورد سرد) تولید و به بازار عرضه می‌شود.
قوطی با ورق سیاه
ورق سیاه محصولی است که با استفاده از عملیات نورد گرم تولید می‌شود. این مقطع فولادی از جهت ظاهری و با توجه به ویژگی‌های فنی، تفاوت‌های بسیاری با ورق‌های نورد سرد دارد. لازم به ذکر است پروفیل‌هایی که با استفاده از ورق سیاه تولید می‌شوند معمولاً در صنایع بزرگ، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل قیمت ورق سیاه برای تولید کنندگان قوطی مبلی بسیار مهم است. همچنین مقاومت خوبی را در برابر ضربه از خود نشان داده و سطح استحکام کششی آنها بسیار مطلوب است. این مشخصه‌ها باعث می‌شود که قوطی‌های مبلی با ورق سیاه، کاربردهای متفاوتی داشته باشند.
ورق‌های فولادی نورد گرم یا همان ورق سیاه به دلیل استحکام و مقرون به صرفه بودن شناخته شده‌اند، اما ممکن است برای دستیابی به سطحی صاف‌تر و ابعاد دقیق، بسته به کاربرد مورد نظر، نیاز به پردازش اضافی داشته باشند. برای کاربردهایی که سطح صاف‌تر و تلرانس‌های دقیق‌تر مورد نیاز است، اغلب از فولاد نورد سرد استفاده می‌شود که در دمای پایین‌تر تولید می‌شود و معمولاً سطح صاف‌تری دارد.
نورد گرم در چند مرحله انجام می‌شود. با یک اسلب بزرگ و مستطیلی از فولاد به نام بیلت شروع شده و با رول ورق سیاه به پایان می‌رسد. ابتدا برای حذف رسوبات و زائده‌های سطح بیلت، به آن حرارت داده می‌شود. در مرحله بعدی بیلت با دمایی بالاتر از دمای تبلور، مجدد از میان غلتک‌ها عبور می‌کند. در این مرحله فولاد فشرده شده و از ضخامت آن به تدریج کاسته می‌شود. در قسمت ورودی و خروجی این بخش ابعاد ورق تولیدی کنترل می‌شود. شکل، ضخامت و ابعاد ورق در این مرحله تعیین می‌شود. بعد از این مرحله ورق تولیدی رول شده و به کمک اسپری آب کم کم خنک می‌شود. دمای بالا باعث می‌شود لبه‌ها و گوشه‌های ورق سیاه نسبتاً گرد و سطح آن دارای اعوجاج باشد. ورق نورد گرم تا حدی شکل پذیر یا به اصطلاح چکش خوار است.
قوطی با ورق آلومینیوم
سبک، بادوام و کاربردی. جمع شدن این سه ویژگی در یک ماده به همین سادگی‌ها نیست. اما جالب است که بدانید آلومینیوم این سه را با هم دارد و همین سه ویژگی آن را به یک فلز منحصربه‌فرد و به یکی از مواد مهندسی کلیدی زمان ما تبدیل کرده است. آلومینیوم (به انگلیسی Aluminium) فلزی به رنگ سفید مایل به نقره‌ای، عنصر 13 جدول تناوبی است. یکی از واقعیت‌های شگفت انگیز در مورد آلومینیوم این است که گسترده‌ترین فلز روی کرۀ زمین است و بیش از 8 درصد از جرم هسته زمین را تشکیل می‌دهد. عدد 8 درصد واقعاً برای یک عنصر بسیار زیاد و شگفت انگیز است. همچنین سومین عنصر شیمیایی رایج در سیاره ما پس از اکسیژن و سیلیکون است. در عین حال، به دلیل اینکه به راحتی با سایر عناصر ادغام می‌شود، آلومینیوم خالص در طبیعت وجود ندارد.
یکی از بارزترین ویژگی‌های آلومینیوم، شکل‌پذیری و انعطاف مثال‌زدنی آن است. لازم به ذکر است که ورق‌های آلومینیومی، اغلب به صورت آلیاژی تولید و عرضه می‌شوند اما باز هم قابلیت انعطاف و شکل‌پذیری آنها از ورق‌های آهنی یا فولادی بسیار بیشتر است. قوطی مبلی تولیدشده از ورق آلومینیوم، ویژگی‌های منحصر به فرد و کاربردیی دارد که جایگاه آن در در صنایع مختلف تثبیت کرده است.
قوطی با ورق گالوانیزه
امروزه آهن و فولاد و به طور کلی فلزات به جزئی جداناپذیر از زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. طوری که اگر سرمان را بچرخانیم، تعداد زیادی از وسایل فلزی را مشاهده خواهیم کرد. در میان فلزات، فولاد به استحکام و قدرتی که دارد شناخته می‌شود. اما آن هم شامل ضعف‌هایی می‌شود که می‌تواند آن را در بسیاری از موارد بی‌استفاده کند. بزرگترین ضعف آن آسیب‌پذیری در برابر رطوبت و خوردگی است که باعث می‌شود نتوان از آن در محیط‌های مرطوب استفاده کرد. اما هر ضعفی پادضعفی دارد که می‌تواند مشکل را به طور کامل حل کند. برای جلوگیری از زنگ‌زدگی فلزاتی مثل فولاد می‌توان از آبکاری آن با لایه‌ای از روی استفاده کرد که به آن عملیات گالوانیزه (galvanized) می‌گویند.
ورق‌های فولادی در برابر اکسید آهن، بسیار آسیب‌پذیر هستند. تولیدکنندگان ورق‌های فولادی، راهکارهای گوناگونی را برای افزایش مقاومت آهن و فولاد در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی اندیشیده‌اند؛ یکی از این راهکارها، روی‌اندود‌کردن یا گالوانیزاسیون ورق‌های فولادی است. در نتیجه، قوطی مبلی گالوانیزه در مقایسه با قوطی مبلی با ورق سیاه، مقاومت بیشتری در برابر زنگ‌زدگی دارد.
فرآیند نورد سرد در ساخت قوطی مبلی
نورد سرد یکی از روش‌های تولید محصولات فولادی است که هدفش شکل‌دهی به فلزات و کاهش ضخامت آنها می‌باشد. این فرایند معمولاً در دمای اتاق و بسیار پایین‌تر از نورد گرم انجام شده و به همین دلیل است که به آن نورد سرد می‌گویند. این فرایند مزایای زیادی نسبت به سایر روش‌های فلزکاری دارد و از جمله این مزایا می‌توان به امکان کنترل دقیق بر دقت ابعاد، تضمین ضخامت یکنواخت و تضمین کیفیت محصول اشاره کرد. علاوه بر این، Cold Rolling یا همان نورد سرد باعث ایجاد سطح صافی شده و نیاز به انجام عملیات سطحی را کاهش می‌دهد.
این فرآیند همچنین ریزساختار فلزات را اصلاح کرده و در نتیجه، بهبود خواص مکانیکی مثل استحکام، سختی و چقرمگی را به همراه دارد. مواد نورد سرد شده به دلیل خواص مطلوب و شکل‌پذیری خوبی که دارند در طیف وسیعی از صنایع کاربرد دارند. به طور خلاصه، نورد سرد یک فرآیند برای تغییر شکل فلز است که در دمای اتاق یا کمتر از آن انجام شده و امکان تولید ورق‌های فلزی، نوارها و سایر محصولات با کیفیت را فراهم می‌کند. توانایی این فرایند در بهبود دقت ابعاد، پرداخت سطح و خواص مکانیکی فلز، آن را به یک تکنیک بسیار مهم در صنعت تولید تبدیل کرده است.
نورد سرد فرآیندی است که در صنعت تولید و فلزکاری برای شکل دادن و تغییر قطر ورق‌ها و کلاف‌های فلزی کاربرد دارد. این فرآیند شامل عبور فلز از یک سری غلتک گردان برای کاهش ضخامت و افزایش سطح آن است. در عملیات نورد سرد برای اطمینان از عملیات دقیق و کارآمد، از انواع مختلفی از تجهیزات و ماشین آلات استفاده می‌شود. یکی از تجهیزات مهم در نورد سرد، آسیاب نورد است. آسیاب‌های نورد از یک سری غلتک تشکیل شده‌اند که در یک پیکربندی خاص چیده می‌شوند. در هنگام عبور فلز از دستگاه نورد، این غلتک‌ها هستند که فشار آورده و باعث کاهش ضخامت و افزایش طول آن می‌شوند. آسیاب نورد مجهز به کنترل‌های دقیقی است که امکان تنظیم سرعت و فشار را برای دستیابی به ضخامت و سطح مورد نظر فراهم می‌کند.
یکی دیگر از ماشین آلات اساسی که در نورد سرد مورد استفاده قرار می گیرد دستگاه تسطیح است. پس از عبور فلز از آسیاب نورد، ممکن است بی‌نظمی یا نقصی در سطح آن ایجاد شود. دستگاه تسطیح به گونه‌ای طراحی شده است که با اعمال فشار و کشش به فلز، این مشکلات را اصلاح کرده و از صاف و بدون اعوجاج بودن فلز اطمینان حاصل کند.
به طور کلی، تجهیزات و ماشین آلات نورد سرد با ارائه روش‌های دقیق و کارآمد برای شکل‌دهی و تغییر قطر ورق‌ها و کلاف‌های فلزی، نقش حیاتی در صنعت تولید دارند. این ماشین‌ها امکان تولید محصولات با کیفیت و با ضخامت‌ها و پرداخت‌های سطحی خاص را فراهم می‌کنند که نیازهای صنایع مختلفی مانند خودروسازی، ساخت و ساز و لوازم خانگی را برآورده می‌کنند.
خصوصیات بی‌نظیر در قوطی مبلی
قوطی مبلی بخاطر ورقی که از آن تولید می‌شود، سطح زیبایی دارد، فرم پذیر است و قابلیت خم و آبکاری خوبی دارد، در واقع ورق نورد سرد st11 تا st14 ورقی نرم و انعطاف پذیر با سطحی صیقلی است که همین خصوصیات را به پروفیل مبلی نیز داده است.
خصوصیت دوم اینکه قوطی مبلی دقت ابعادی خوبی دارد، به این معنی که دقت دهم میلیمتر در طول و عرض و صدم میلیمتر در ضخامت پروفیل رعایت شده است.
خصوصیت مهم دیگر قیمت قوطی سبک است، قیمت قوطی مبلی مثل قیمت لوله مبلی برحسب وزن اعلام می‌شود، که اتفاقا قیمتشان در واحد وزن از بقیه پروفیل های آهنی بالاتر هم است.
اما چون این قوطی ها سبک هستند و ضخامت 0.4، 0.5، 0.6، 0.7 تا … 1.5 میلیمتر دارند، قیمت 1 شاخه آنها از بقیه پروفیل ها ارزان‌تر است، و می‌توان گفت هم کیفیت بالاتری دارند و هم به صرفه تر هستند.
قیمت قوطی مبلی بیش از همه به قیمت ورق روغنی یا ورق سرد وابسته است در واقع چیزی حدود 90 درصد هزینه پرداختی بابت ارزش ورق مصرفی و 10 درصد مابقی بابت اجرت تبدیل این ورق به لوله یا پروفیل پرداخت می‌شود.
ویژگی‌هایی قوطی مبلی
ویژگی‌های پروفیل مبلی در سه دسته‌ی کلی یعنی مشخصات ظاهری، شیمیایی و فیزیکی قابل بررسی است؛ در ادامه، به شرح بیشتر ویژگی‌های قوطی مبلی بر اساس این سه دسته می‌پردازیم.
مشخصات ظاهری پروفیل مبلی
پروفیل مبلی با ظاهری زیبا و براق، انتخابی ایده‌آل برای ساخت انواع مبلمان و وسایل خانگی مانند پایه‌های صندلی، میز و … است. این نوع پروفیل در مقایسه با سایر پروفیل‌های فلزی، از ویژگی‌های منحصر به فردی مانند ابعاد و سایزهای دقیق و درز جوش ظریف برخوردار است.
ظاهر جذاب قوطی مبلی، به مبلمان و وسایل خانگی شما زیبایی و ظرافت می‌بخشد. قوطی مبلی با دقت بالا تولید می‌شود و درز جوش آن بسیار ظریف است. این ویژگی، تناسب و زیبایی کار نهایی را تضمین می‌کند. همچنین این قوطی از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار است و می‌تواند وزن سنگین را تحمل کند. درنهایت پروفیل یا قوطی مبلی به راحتی خم می‌شود و می‌توان از آن برای ساخت طرح‌های مختلف استفاده کرد.
کاربردهای قوطی مبلی عبارتند از ساخت پایه‌های صندلی، میز و مبلمان، ساخت درب و پنجره، ساخت قفسه و کتابخانه، ساخت پارتیشن و جداکننده و ساخت نرده و حفاظ.
مشخصات شیمیایی قوطی مبلی
پروفیل مبلی، علاوه بر زیبایی و ظرافت، از ویژگی‌های دیگری نیز برخوردار است که آن را به انتخابی ایده‌آل برای ساخت مبلمان و وسایل خانگی تبدیل کرده است. در تولید پروفیل مبلی از آلیاژهای باکیفیت استفاده می‌شود که استحکام و مقاومت آن را افزایش می‌دهد. پروفیل مبلی قابلیت آبکاری با فلزاتی مانند کروم، نیکل و برنج را دارد که به زیبایی و ظرافت آن می‌افزاید. این قوطی را می‌توان به رنگ‌های مختلف رنگ‌آمیزی کرد و با دکوراسیون منزل یا محل کار خود هماهنگ نمود.
قوطی مبلی با آبکاری یا رنگ‌آمیزی، در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم می‌شود. پروفیل مبلی از طول عمر بالایی برخوردار است و می‌تواند سال‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
مشخصات فیزیکی قوطی مبلی
مشخصات فیزیکی پروفیل ها، شامل سایز، ضخامت و وزن آنها، از جمله فاکتورهای مهمی هستند که باید در انتخاب پروفیل مناسب برای کاربرد مورد نظر خود در نظر بگیرید.
تنوع در استانداردها:
- تولیدکنندگان مختلف، پروفیل ها را مطابق با استانداردهای خاص خود تولید می‌کنند. به همین دلیل، ویژگی‌های فیزیکی محصولات هر کارخانه با سایر کارخانه‌ها متفاوت است.
راهنمای انتخاب:
- جدول استاندارد محصول یا جدول وزنی محصول:
- تولیدکنندگان، این جداول را برای ارائه اطلاعات دقیق در مورد محصولات خود ارائه می‌کنند.
- با استفاده از این جداول، می‌توانید محصول مورد نیاز خود را با سایز، ضخامت و وزن دقیق پیدا کنید.
نکات مهم:
- قبل از انتخاب پروفیل، به کاربرد مورد نظر خود توجه کنید.
- مشخصات فیزیکی پروفیل را با توجه به نیاز خود بررسی کنید.
- از جدول استاندارد محصول یا جدول وزنی محصول برای انتخاب دقیق پروفیل مناسب استفاده کنید.
لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 22 اسفند 1402
