شناخت فاکتورهای اثرگذار بر قیمت پروفیل برای طیف گسترده‌ی تولیدکنندگان از کارگاه‌های کوچک تا کارخانه‌های بزرگ و صنایع سنگین نکته‌ای مهم و حیاتی است چرا که به طور مستقیم با بازار خرید و فروش این محصولات در ارتباط هستند و گردش چرخه تولید آن‌ها به همین فاکتورها وابسته است. قیمت پروفیل صرفا تنها به واسطه‌ی قیمت مواد اولیه و هزینه‌های تولید، تعیین نمی‌شود بلکه تحت تاثیر طیف گسترده‌ای از عوامل است که اتفاقا مدام در حال تغییر هستند. شناخت این فاکتورها لازمه‌ی یک پیش‌بینی درست و دقیق از نوسانات قیمت است. بر اساس آن می‌توان یک خرید درست و دقیق داشت، منابع مالی مجموعه را به درستی مدیریت کرد، می‌توان مکانیسم قیمت‌گذاری پروفیل را به خوبی درک کرد و پیش‌تر از تحولات و نوسانات آن هم حرکت کرد.
فهرست مطالب
پروفیل
پروفیل ساختاری استوانه‌ای شکل و توخالی از جنس فولاد است که سطح مقطع آن می‌تواند اشکال ساده‌ای چون مربع و مستطیل و یا اشکال پیچیده‌تر چون سپری، کلافی و لنگه‌دری باشد. این مقطع فولادی به لطف ویژگی‌های کاربردی و منحصر به فردش، یکی از اجزای پر استفاده در صنعت است و شهرت اصلی خود را به واسطه‌ی همین ویژگی‌ها (مقاومت بالا در عین انعطاف‌پذیر، کیفیت سطحی و دقت ابعادی بالا) کسب کرده است.
انواع پروفیل
پروفیل‌ها را براساس شکل، روش تولید و جنس می‌توان به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد.
منظور از شکل درواقع شکل سطح مقطع است. از این نظر پروفیل‌ها بسیار متنوع هستند. این مقاطع با اشکال ساده و پیچیده تولید می‌شود و طبیعتا کاربرد نمونه‌های ساده بسیار بیشتر و متنوع‌تر است و نمونه‌های خاص چون پروفیل در و پنجره کاربرد مشخصی دارد و اغلب تنها برای همین مورد خاص استفاده می‌شوند.
فرآیند تولید پروفیل که در ادامه بیشتر در مورد آن توضیح خواهیم داد به دو شکل انجام می‌شود. این مقاطع یا به صورت درزدار و از ورق تولید می‌شوند یا بدون درز هستند و مستقیما از شمش، تبدیل به لوله می‌شوند.
اینجا منظور از جنس نوع آلیاژی است که به عنوان ماده اولیه مورد استفاده قرار گرفته است. به شکل معمول برای ساخت پروفیل از فولاد، فولاد ضدزنگ یا فولاد گالوانیز استفاده می‌شود اما آلیاژ و رده‌های خاص‌تری چون فولاد ابزار وجود دارد که از آن‌ها هم به عنوان ماده اولیه تولید پروفیل، استفاده می‌شود.
فرآیند تولید
از روش‌های مختلفی برای تولید این مقاطع فولادی برای لوله استفاده می‌شود که نتیجه‌ی آن‌ها دو نوع لوله و پروفیل درزدار و یا بدون درز است.
لوله بدون درز (مانیسمان) همان‌طور که از نام آن نیز پیدا است هیچ درزجوشی روی سطح ندارد و ساختار آن یک تکه و یک پارچه است. از روش‌های مختلفی برای تولید این نوع پروفیل استفاده می‌شود اما در مورد فرآیند کلی آن می‌توان گفت که داخل شمش فولادی به کمک مندرل، اول حفره‌‌ای سرتاسری ایجاد می‌شود و سپس در قدم بعدی با کشش، لوله را به طول و ابعاد مناسب می‌رسانند.
فرآیند تولید لوله و پروفیل‌های درزدار اما به طور کامل متفاوت است. به این صورت که اول ورق فولادی با ابعاد مورد نظر برش داده می‌شود سپس نوارهای ساخته شده از ورق با عبور از بین ردیف قالب و غلتک‌ها کم‌کم خم شده و شکل مورد نظر در آن ایجاد می‌شود. در پایان هم دولبه‌ی ورق به هم جوش داده می‌شود. از روش‌های مختلفی برای جوشکاری درز لوله استفاده می‌کنند که نوع آن بر اساس ویژگی‌های ورق و لوله انتخاب می‌شود. به لطف این فرآیند تولید متفاوت امکان ساخت پروفیل با ضخامت، ابعاد و اشکال متفاوتی وجود دارد که همین باعث شده پروفیل‌های درزدار در طیف گسترده‌ای از صنایع تولیدی و تجاری کاربرد داشته باشند.
ویژگی‌ها و کاربردها
ویژگی پروفیل‌های فولادی به قدری مناسب و کاربردی است که این مقاطع امروز به یکی از بهترین و پراستفاده‌ترین مواد اولیه برای تولید در صنعت تبدیل شده‌اند.
استحکام و ماندگاری پروفیل حتی در نمونه‌های کم ضخامت، این مقاطع را تبدیل به بهترین گزینه برای مواقعی کرده که سبک وزن بودن محصول نهایی اهمیت دارد. بعضی مقاطع چون پروفیل‌های استیل، خود ذاتا ضدزنگ هستند اما سایر نمونه‌ها که حتی ضدزنگ هم نیستند، قابلیت ضدزنگ شدن و درنتیجه ماندگاری طولانی دارند. پروفیل‌ها دربرابر حرارت هم عملکرد بسیار خوبی دارند و مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهند. اما شاید بتوان گفت تنوع چه از نظر ابعاد و اشکال و چه جنس و نوع آلیاژ بدنه مهم‌ترین ویژگی برای پروفیل‌هاست.
همان‌طور که پیش‌تر هم در مورد آن توضیح دادیم کاربرد پروفیل‌ها بسیار گسترده است. برای ساخت آپارتما‌ن‌های کوچک تا پل و انواع ابرسازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این مقاطع در صنایع نفت و گاز برای انتقال سیالات و مایعات هم استفاده می‌کنند. در زمینه قطعه‌سازی به طور خاص از پروفیل سبک استفاده می‌شود. برای تولید انواع محصولات تجاری و مصرفی هم جز مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین مواد اولیه هستند.
عوامل موثر بر قیمت پروفیل
عوامل و فاکتورهای بسیار متفاوت و متنوعی وجود دارد که می‌توانند قیمت پروفیل، قیمت پروفیل سبک، و قیمت پروفیل در و پنجره را دچار تحول کند. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که هر کدام از این فاکتورها می‌توانند بر همدیگر هم اثر داشته باشند.
1. قیمت مواد اولیه
قیمت مواد اولیه، به ویژه فولاد، فاکتوری مهم و تعیین‌کننده برای قیمت پروفیل است. نوسانات قیمت سنگ آهن، زغال سنگ و تمام موادی که به عنوان مواد اولیه برای تولید فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد، مستقیما قیمت نهایی پروفیل را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
2. هزینه فرآیند تولید
هزینه‌هایی چون هزینه‌ی نیروی کار، سوخت و حمل و نقل که صرف تولید پروفیل می‌شود تاثیر قابل توجهی بر قیمت نهایی محصول تولیدی دارد. فاکتورهایی مثل میزان بهره‌وری تولید، پیشرفت تکنولوژی و شرایط اقتصادی هم می‌تواند بر هزینه کلی تولید اثر بگذارد و باعث ایجاد نوسان در قیمت نهایی محصول تولیدی بشود.
3. عرضه و تقاضا
متعادل بودن نسبت عرضه به تقاضا در بازار پروفیل تاثیر زیادی بر قیمت نهایی دارد چرا که مطابق توضیحات حجم مصرف این مقاطع در صنعت بسیار بالا است و ایجاد کمبود در این بازار می‌تواند مشکلات اساسی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصولات ایجاد کند.
طبق این قانون درصورتی که عرضه از تقاضا پیشی بگیرد، رقابت برای فروش افزایش پیدا می‌کند و طبیعتا قیمت‌ها تا حدی افت می‌کند اما برعکس اگر تقاضا بیشتر از حجم موجودی بازار باشد این باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. عواملی چون رشد اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها، افزایش ساخت و ساز و پروژه‌های جدید صنعتی می‌تواند تعادل میان عرضه و تقاضا بازار را برهم بزند.
4. شرایط بازار جهانی
شرایط بازار جهانی ، قیمت فلزات، تغییر و تحولات جهانی حتی تغییر فصل می‌تواند قیمت پروفیل را دچار نوسان و تغییرات کند. تغییرات در شرایط بازار جهانی شامل عوامل ژئوپلتیک، دعاوی تجاری و نوسانات ارز است که می‌تواند بر قیمت مواد اولیه و به تبع آن قیمت پروفیل اثر گذار باشد.
5. تکنولوژی و تحولات صنعت
پیشرفت تکنولوژی، اختراعات و تغییر و تحولاتی که در صنعت ایجاد می‌شود هم، می‌تواند قیمت پروفیل را دچار نوسان کند. به عنوان مثال توسعه فرآیندهای جدید تولید، استفاده از تکنیک‌های جدید جوشکاری یا استفاده از آلیاژهای مقاوم‌تر می‌تواند به اشکال مختلف باعث افزایش یا کاهش قیمت‌ها شود.
6. نوع انرژی مصرفی
فولاد از گذشته صنعتی انرژی‌بر بوده است. گرچه امروز و به لطف تکنولوژی، حجم انرژی مصرفی در این صنعت در مقایسه با گذشته کاهش داشته اما همچنان صنعتی انرژی‌بر به حساب می‌آید. طبیعتا هزینه‌ای هم که صرف تامین انرژی می‌شود قیمت نهایی محصولات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
امروزه باتوجه به بحران انرژی، تمرکز و تلاش تمامی صنایع، بر استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر است. استفاده از این نوع انرژی برای تولید پروفیل هم از لحاظ اقتصادی به صرفه است و هم کمک بزرگی برای حفظ طبیعت خواهد بود.
7. سایز و ضخامت پروفیل
سایز و ضخامت به دو شکل می‌تواند قیمت پروفیل را تحت تاثیر قرار بدهد. اول از طریق تاثیری که بر وزن دارد و بعد از آن اختلافی است که در قیمت به واسطه‌ی حساسیت در نگه‌داری ایجاد می‌شود. به طور کلی قیمت پروفیل براساس وزن آن در شاخه و به ازای قیمت هر کیلو تعیین می‌شود. طبیعتا هرچه وزن پروفیل کمتر باشد قیمت آن نیز کمتر خواهد شد. اما نکته‌ای در مورد قیمت پروفیل سبک وجود دارد که زمان خرید حتما باید به آن توجه داشته باشید. قیمت پایه‌ی ضخامت‌های خیلی کم به خاطر فرآیند تولید پیچیده‌تر و شرایط خاص نگه‌داری کمی بیشتر از ضخامت‌های معمول است.
شرایط بازار و چشم‌انداز آینده
اخیرا بازار شاهد تغییر قیمت فولاد و محصولات فولادی در تمامی رده‌ها بوده است. افزایش پروژه‌های ساخت و ساز باعث شده حجم پروفیل مصرفی به عنوان زیرساز هم افزایش قابل توجه داشته باشد. علاوه‌بر این تعطیلی‌های پی‌در‌پی مجموعه‌های تولیدی به خاطر همه‌گیری کرونا در زنجیره تولید اختلالاتی ایجاد کرد که باعث کاهش موجودی و به تبع آن افزایش قیمت‌ها شد. افزایش قیمت مواد اولیه چون سنگ آهن و زغال سنگ هم تاثیر زیادی بر نوسان یا به عبارت دقیق‌تر افزایش قیمت‌ها داشت. به طور کلی قیمت پروفیل مثل تمام محصولات فولادی تحت تاثیر مجموعه‌ای از فاکتورها و عوامل مثل عوامل ژئوپلتیک، شرایط اقتصادی و تحولات خاص صنعت است. به منظور بررسی شرایط کلی بازار و پیش‌بینی تحولات آینده آن باید تمامی این فاکتورها از جوانب مختلف مورد بررسی قرار بگیرد.
صنعت فولاد هم در آینده تحت تاثیر پیشرفت تکنولوژی، شرایط و قوانین جدید حفاظت از محیط زیست دچار تحولات اساسی خواهد شد. تکنولوژی و فرآیندهای تولید سبز در کنار سایر تحولات، قطعا هزینه تولید و قیمت نهایی محصولات را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بی‌شک آگاهی از این تحولات و شناخت عوامل ایجادکننده این تغییرات به درک هرچه بهتر تغییرات بازار و تصمیم‌گیری درست فعالان آن کمک خواهد کرد.
جمع بندی
با بررسی تغییرات قیمت پروفیل به خوبی می‌توان عوامل موثر بر نوسانات آن را شناسایی کرد. افزایش پروژه‌های ساختمان‌سازی، اختلالات زنجیره تولید به علاوه‌ی افزایش قیمت مواد اولیه اخیرا باعث افزایش قیمت‌ها شده است. عوامل ژئوپلتیک هم بر پویایی بازار تاثیر دارد. به علاوه‌ی این که شرایط اقتصادی و تحولات خاص صنایع هم نقش مهمی بر تغییرات قیمت پروفیل به عنوان پر مصرف‌ترین شکل فولاد دارد. همان طور که توضیح دادیم در آینده هم علاوه‌بر تمامی این عوامل معمول و متداول فاکتورهای جدیدی چون تکنولوژی و قوانین حفاظت از محیط زیست بیش از پیش بر نوسان قیمت‌ها اثر خواهد گذاشت. صنعت فولاد به طور کلی صنعتی پویا و فعال است که آگاهی از تحولات آن به طور قطع بر شناخت عوامل ایجاد تحول در قیمت‌ها اثر خواهد گذاشت.
پرسش و پاسخ
برای خرید به قیمت پروفیل چه راهکارهایی وجود دارد؟
راهکارها و نکات زیادی وجود دارد که تولیدکننده و خریدار باتوجه به آن‌ها می‌توانند محصولات خود را با هزینه‌ی مناسب‌تری تولید و به بازار عرضه کنند که در ادامه مختصرا توضیح خواهیم داد.
1. با استفاده از تکنیک‌های جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا بهره‌وری تولید را افزایش دهید.
2. مواد اولیه مقرون به صرفه را جایگزین نمونه‌های گران قیمت کنید.
3. برای اطمینان از نبود اختلال در زنجیره تامین از مواد اولیه متنوع برای تولید استفاده کنید.
4. بهترین ضخامت و سایز لوله را برای هدف خود انتخاب کنید. انتخاب ضخامت بیشتر حتی در حد میلی‌متر با تاثیر زیادی که بر قیمت دارد تغییرات اساسی در هزینه‌ی نهایی تولید ایجاد می‌کند.
5. تحولات بازار در مقیاس جهانی و داخلی را تحت نظر داشته باشید. با بررسی این تحولات به خوبی می‌توانید افزایش یا کاهش‌های احتمالی را پیش‌بینی کنید.
فولاد در ایران صنعتی بومی است اما چرا تحولات نرخ ارز بر قیمت پروفیل هم اثرگذار است؟
بخش عمده‌ی محصولات فولادی موجود در بازار ایران در تمامی رده‌ها تولید داخلی است. دستگاه‌ها مصرفی در کارخانه‌ها اما وارداتی بوده و هزینه نگه‌داری و تعمیر آن‌ها با نرخ ارز محاسبه می‌شود. علاوه‌بر این نرخ ارز بر حجم صادرات هم تاثیر دارد. در صورتی که قیمت ارز افزایش پیدا کند برای مصرف‌کننده خارجی خرید محصول از ایران بسیار به صرفه‌تر خواهد بود. اگر این حجم محصولات صادراتی کنترل نشود و با افزایش صادرات موجودی داخلی کاهش پیدا کند به این شکل هم تحولات نرخ ارز می‌تواند قیمت پروفیل را تحت تاثیر قرار بدهد.
به غیر از این موارد بخشی از محصولات فولادی موجود در بازار وارداتی هستند و به طور طبیعی قیمت آن‌ها به طور مستقیم تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز خواهد بود.
پروفیل آهن, لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 16 آبان 1402
