هدف از پیاده سازی داربست، به وجود آوردن یک فضای کاری ایمن و فراهم کردن دسترسی ایمن متناسب با آن کار می‌باشد. به همین دلیل وجود استانداردها و قوانین می‌توانند بسیار در این زمینه کمک کتتده باشند. در ایران نیز استانداردهایی برای بهبود وضعیت داربست‌ها وضع شده‌اند که یکی از آنها استاندارد ملی 15443 می‌باشد. در این استاندارد، الزامات اجرایی داربست تعیین شده است. یعنی در واقع در این استاندارد صرفاً اساس طراحی و الزاماتی که برای اجرای داربست باید در نظر گرفته شوند مد نظر قرار گرفته است.
استاندارد ملی ایران 1-15443، الزامات عملکردی و طراحی عمومی داربست ها را تعیین می کند. این استاندارد، در سال ۱۳۹۷ توسط مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) تدوین و منتشر شد.
استاندارد ملی ایران 1-15443
این استاندارد، شامل موارد زیر است:
- تعاریف و اصطلاحات: در این بخش، تعاریف و اصطلاحات مورد استفاده در استاندارد ارائه شده است.
- دامنه کاربرد: در این بخش، دامنه کاربرد استاندارد مشخص شده است.
- مشخصات عمومی: در این بخش، مشخصات عمومی داربست ها، از جمله مواد، ابعاد و الزامات ایمنی ارائه شده است.
- مشخصات عملکردی: در این بخش، مشخصات عملکردی داربست ها، از جمله بارهای وارد بر داربست، مقاومت و پایداری داربست ارائه شده است.
- روش های طراحی: در این بخش، روش های طراحی داربست ها ارائه شده است.
- آزمایش ها: در این بخش، آزمایش هایی که باید بر روی داربست ها انجام شود، ارائه شده است.
این استاندارد، الزاماتی را برای بست های داربست استاندارد نیز تعیین می کند. این الزامات عبارتند از:
- بست ها باید از مواد با کیفیت و استحکام کافی ساخته شوند.
- بست ها باید به درستی طراحی و نصب شوند تا از ایمنی داربست اطمینان حاصل شود.
- بست ها باید دارای گواهینامه معتبر از یک مؤسسه معتبر باشند.
استفاده از بست های داربست استاندارد، یکی از مهمترین عوامل ایمنی در داربست سازی است. این بست ها باید به درستی انتخاب و نصب شوند تا از ایمنی کارگران و ساختمان اطمینان حاصل شود.
آشنایی با سازمان ملی استاندارد ایران
سازمان ملی استاندارد ایران به موجب بند یک مادة 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسـۀ اسـتاندارد و تحقیقـات صـنعتی ایران،مصوب بهمن ماه 1371 تنها مرجع رسمی کشور است که وظیفۀ تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) ایـران را به عهده دارد. تدوین استاندارد در حوزه‌های مختلف در کمیسیون‌های فنی مرکب از کارشناسان سازمان، صـاحب‌نظـران مراکـز و مؤسسـات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط انجام می‌شود و کوششی همگام با مصالح ملی و با توجه به شـرایط تولیـدی، فناوری و تجاری است کـه از مشـارکت آگاهانـه و منصـفانۀ صـاحبان حـق و نفـع، شـامل تولیدکننـدگان، مصـرفکننـدگان، صادرکنندگان و واردکنندگان، مراکز علمی و تخصصی، نهادها، سازمانهای دولتی و غیردولتی حاصـل مـی‌شـود. پـیشنـویس استانداردهای ملی ایران برای نظرخواهی به مراجع ذينفع و اعضای کمیسیون‌های مربوط ارسـال مـی‌شـود و پـس از دریافـت نظرها و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی (رسمی) ایـران چـاپ و منتشر می‌شود.
تعاریف و اصطلاحات استاندارد 15443
- قید (anchorage): ابزار جاسازی شده یا متصل شده به سازه برای اتصال یک عضو همبند می‌باشد.
- جک پایه (base jack): صفحه پایه با قابلیت تنظیم ارتفاع می‌باشد.
- صفحه پایه (کفشک)(base plate): صفحه‌ای که برای توزیع بار توسط پایه بر روی سطح بزرگتر استفاده می‌شود.
- داربست قفسه‌بندی (مشبک)(birdcage scaffold): سازه‌ای داربستی است که متشکل از شبکه‌ای از پایه‌ها و یک ناحیه عرشه‌دار با هدف کـار کـردن و یـا انبـار کردن روی آن است.
- مهاربندی در صفحه افقی (bracing in horizontal plane): مجموع اجزایی که در صفحات افقی سختی برشی ایجاد می‌کنند. برای نمونه، توسط اجزای کفسازی، قـاب‌ها، پنل‌های قالبی، مهارهای قطری و یا اتصال صلب میان تیرهای افقی و قیدها و سایر موارد مـورد اسـتفاده برای مهاربندی افقی.
- مهاربندی در صفحه قائم (bracing in vertical plane): مجموع اجزایی که در صفحات عمودی سختی برشی ایجاد می‌کنند. برای مثال، توسط قاب‌های بسته همراه یا فاقد مهاربند گوشه، قاب‌های باز، قاب‌های نردبانی با دسترسی به بازشوها، اتصال صلب و یا نیمه صلب بین اجزای افقی و قائم، مهاربندی قطری و یا سایر موارد مورد استفاده برای مهاربندی قائم.
- روکش نما (cladding): پوششی که به طور معمول به منظور حفاظت در برابر شرایط جوی استفاده می‌شود. شامل تـوری محـافظ یـا مواد پوششی.
- بست (coupler): قطعه‌ای که برای اتصال دو لوله به‌کار می‌رود.
- طراحی (design): مفهوم کلی و محاسبه در ایجاد یک طرح داربست برای بر پا کردن داربست است.
- تیر افقی داربست (کمرگیر)(ledger): عضو افقی، معمولاً در راستای بعد بزرگتر داربست کار است.
- سامانه مدولار( قالبی)(modular system): سامانه‌ای که در آن تیرهای افقی داربست و پایه‌ها قطعات مجزایی هستند. در جایی که پایه‌ها امکان اتصـال وسایل را در فواصل از پیش تعیین شده (با اندازه مشخص) برای سایر اجزای داربست ممکن می‌سازند.
- توری محافظ (netting): روکشی منفذدار است.
- گره (node): نقطه فرضی که دو یا چند عضو در آنجا به هم متصل می‌شوند.
- بست موازی (parallel coupler): بستی که برای اتصال دو لوله‌ی موازی استفاده می‌شود.
- سکو (platform): یک یا چند واحد سکو در یک تراز در داخل یک دهانه است.
- واحد سکو (platform unit): واحدی (پیش ساخته و غیره) که باری را بر روی خود تحمل کرده و سکو یا بخشی از سـکو را شـکل داده و ممکن است عضوی سازه‌ای از داربست کار را تشکیل دهد.
- بست عمود ساز(چهار پیچ)(right angle coupler): بستی که برای اتصال دو لوله داربست عمود بر هم استفاده می‌شود.
- پوشش (sheeting): روکشی محافظ و بدون منفذ است.
- محافظ جانبی (جانپناه)(side protection): مجموعه‌ای از اجزاء که به منظور ایجاد یک مانع برای محافظت افراد از خطر سقوط و نگه داشتن مصالح به‌کار می‌رود.
- اتصال بوشی (sleeve coupler): بستی که برای اتصال دو لوله موازی (هم محور) استفاده می‌شود.
- پایه (standard): عضو قائم داربست است.
- بست گردان (لولایی)(swivel coupler): بستی که برای اتصال دو لوله که با هر زاویه‌ای با هم برخورد کرده‌اند استفاده می‌شود.
- عضو همبند(رابط اتصال)(tie member): قطعه‌ای از داربست که آن را توسط قطعات اتصال به قسمتی از سازه متصل و مهار می‌کنند.
- تیر افقی داربست (دستگیر)(transom): عضو افقی، معمولاً در راستای بعد کوچک‌تر داربست کار است.
لوله داربست, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 13 دی 1402
