در گذشته که فلزات و مصالح ساختمانی به این شکل وجود نداشتند از چوب برای ساخت‌وساز استفاده می‌شد و برای مدت طولانی جایگزینی برای آن وجود نداشت. اما آشنایی بشر با فلزاتی مانند آهن و فولاد، آغازی برای پایه‌گذاری تمدن مدرن و ورود به عصر توسعه بود. ورود به این بخش از تمدن مدرن باعث شد که محیط زیست نیز نفس راحتی بکشد و میزان بسیار زیادی از تخریب درختان برای استخراج چوب، کاهش پیدا کند. در اسناد تاریخی نشان داده می‌شود که برای اولین بار در تمدن‌های مصر و چین از این عنصر کلیدی استفاده شد.
یکی از مهمترین محصولاتی که با فلز تولید شد پروفیل بود که به پایه و اساس ساخت بسیاری از سازه‌ها و لوازم مختلف تبدیل شد. پروفیل محصولی است که از شکل دادن به آهن، فولاد، آلومینیوم و… از طریق روش‌های مختلف بوجود می‌آید. برای تولید این محصول بیلت‌ها را حرارت داده و با عملیات نورد گرم آن را به ورق سیاه تبدیل می‌کنند. اگر پروفیل آهن بخواهیم همان ورق را با عبور از دستگاه‌های نورد به شکل پروفیل درآورده و پس از جوش دادن درز و فرایندهای نهایی به پروفیل آهن تبدیل می‌کنند.
اما اگر پروفیل سبک بخواهیم باید ورق سیاه را با عملیات نورد سرد به ورق روغنی تبدیل کرده و سپس با عبور از دستگاه‌های نورد، آن را به شکل پروفیل درآورده و با جوشکاری درز باقیمانده آن را به پروفیل سبک تبدیل کنیم. در ادامه با پروفیل سبک بیشتر آشنا شده و قیمت ضخامت‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
پروفیل سبک چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
پروفیل سبک که به دلیل کارایی زیاد در تولید مبلمان‌ها به پروفیل مبلی نیز شناخته می‌شود از جمله مقاطعی است که در بسیاری از صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای را دارد. این پروفیل‌ها از ورق روغنی یا همان ورق نورد سرد تولید شده و به طور معمول ضخامتی برابر یا کمتر از 1.5 میلی‌متر را شامل می‌شود. ویژگی‌های این مقاطع باعث شده تا از آن‌ها در بسیاری از صنایع از جمله مبلمان‌سازی، خودروسازی، ماشین‌آلات و تجهیزات، صنایع دکوراتیو و … استفاده شود. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
- وزن کم: در برخی از صنایع کم وزن بودن محصول از اهمیت بالایی برخوردار است و بالا رفتن وزن عملا استفاده از آن را با مشکل روبرو می‌سازد. پروفیل سبک همانطور که از نامش هم پیداست از وزن کمی برخوردار بوده و برای استفاده در این صنایع کاملا مناسب می‌باشد.
- کیفیت سطحی خوب: عملیات نورد سرد که در پی آن ورق روغنی حاصل می‌شود باعث ایجاد برخی ویژگی‌ها در آن ورق می‌شود. مهمترین این ویژگی‌ها کیفیت سطحی خوب آن‌هاست که در پروفیل‌های سبک به علت ساخته شدن با ورق روغنی نیز دیده می‌شود. این ویژگی از جمله ویژگی‌هایی است که اهمیت زیادی را برای صنایع دکوراتیو شامل می‌شود.
- قابلیت چکش خواری: از جمله مهمترین ویژگی‌های پروفیل‌های سبک چکش‌خواری یا انعطاف و فرم‌پذیری آن‌ها می‌باشد. چرا که استفاده‌ی آن‌ها در صنایع دکوراتیو و دیگر صنایعی که نیاز به شکل دادن مقاطع دارند ایجاب می‌کند تا از انعطاف خوبی برخوردار بوده و امکان کشش، خم‌پذیری و شکل‌پذیری مناسبی را داشته باشند.
- دقت ابعادی خوب: تولید شدن پروفیل سبک از ورقی به نام ورق روغنی باعث شده تا این مقطع از دقت ابعادی مناسبی برخوردار باشد. این ویژگی کمک می‌کند تا استفاده از آن در بسیاری از صنایع حساس نظامی و مهندسی و دکوراتیو بیشتر شود.
- سطح مناسب برای آبکاری: پروفیل‌های سبک به دلیل داشتن کیفیت سطحی خوب از قابلیت آبکاری بالایی نیز برخوردار هستند. این موضوع باعث شده تا بتوان از این مقاطع حتی در محیط‌های مرطوب نیز استفاده نمود.
پروفیل سبک چه کاربردهایی دارد؟
کاربردهای پروفیل سبک بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان در یک مقاله به آن پرداخته و تمام کاربردها را به طور کامل شرح داد. چرا که ویژگی‌های منحصربه‌فرد این محصول باعث شده تا از آن در صنایع متعدد و کاربردهای گسترده‌ای استفاده شود. از این رو تنها به عنوان کردن برخی از این کاربردها پرداخته و شرح این موارد را به مقاله‌ای مخصوص به این موضوع اختصاص می‌دهیم. در ادامه با بعضی از این کاربردها آشنا می‌شویم:
- تولید مبلمان خانگی و اداری
- تولید انواع میز و صندلی
- ساخت انواع فرفوژه
- ساخت وسایل تزئینی
- ساخت کانتینر
- ساخت درب و پنجره
- ساخت لوازم خانگی
- صنایع هواپیمایی
- صنایع خودروسازی
- ساخت تابلوهای تبلیغاتی
- صنایع دوچرخه سازی
- ساخت اگزوز
- و …
بررسی قیمت پروفیل سبک در ضخامت‌های مختلف
یکی از موضوعاتی که همیشه مطرح بوده و در مورد آن بحث شده است تفاوت میان قیمت پروفیل آهن و پروفیل سبک بوده است. قیمت پروفیل سبک در واحد وزن نسبت به پروفیل آهن گرانتر است و همین امر باعث شده تا افراد در انتخاب میان این دو استاندارد دچار تردید شوند. اما نکته‌ای که به آن توجه نمی‌شود این است که وزن هر شاخه از پروفیل سبک نسبت به وزن هر شاخه از پروفیل آهن کمتر بوده و همین امر باعث می‌شود تا قیمت هر شاخه از آن نسبت به پروفیل سیاه کمتر باشد.
اما موضوعی که در این مقاله میخواهیم به آن بپردازیم تفاوت قیمت پروفیل سبک در ضخامت‌های مختلف آن است که باعث شده برخی از تولیدکنندگان برای انتخاب ضخامت دچار تردید شوند. قیمت پروفیل مبلی در ضخامت‌های گوناگون به این صورت است که در ضخامت‌های 0.7 الی 1.5 میلی‌متر یکسان است اما در ضخامت‌های کمتر از 0.7 میلی‌متر شامل بالابود می‌شود.
به عنوان مثال اگر قیمت (واحد وزن) در ضخامت 0.7 برابر با x تومان باشد، در ضخامت 0.6 برابر با x+1000 تومان، در ضخامت 0.5 برابر با x+2000 تومان و در ضخامت 0.4 برابر با x+6000 خواهد شد. البته باید توجه داشت که این افزایش قیمت در ضخامت‌های متفاوت همانند تفاوت قیمت در پروفیل سبک و پروفیل آهن است. یعنی با اینکه قیمت هر کیلو از پروفیل سبک 0.4 میلی‌متر از قیمت هر کیلو از پروفیل سبک 0.7 میلی‌متر گرانتر است اما قیمت هر شاخه از آن ارزان‌تر خواهد بود. در جدول زیر این موضوع را بهتر متوجه خواهید شد:
| ابعاد | ضخامت | وزن (برای مقطع 20*20) | قیمت مثالی (واحد وزن) | قیمت هر شاخه (گرد شده) |
| پروفیل 20*20 | 0.7 | 2.604 کیلوگرم | 58200 تومان | 152000 تومان |
| پروفیل 20*20 | 0.6 | 2.232 کیلوگرم | 59200 تومان | 132000 تومان |
| پروفیل 20*20 | 0.5 | 1.860 کیلوگرم | 60200 تومان | 112000 تومان |
| پروفیل 20*20 | 0.4 | 1.488 کیلوگرم | 64200 تومان | 96000 تومان |
همانطور که در جدول مثالی بالا مشاهده می‌کنید با اینکه قیمت پروفیل (در واحد وزن) در ضخامت 0.4 شش هزارتومان گرانتر از ضخامت 0.7 است اما قیمت هر شاخه از آن 56000 تومان ارزان‌تر می‌باشد. اما آیا این امر به این معنی است که انتخاب ضخامت 0.4 همیشه به صرفه‌تر از انتخاب ضخامت 0.7 است؟ در ادامه با ما همراه باشید تا راهکار انتخاب ضخامت درست را با هم بررسی کنیم.
راهکاری برای انتخاب پروفیل درست
پیش از این بررسی کردیم که با وجود بالاتر بودن قیمت پروفیل مبلی (واحد وزن) در ضخامت‌های کمتر از 0.7، قیمت هر شاخه از آن‌ها کمتر خواهد بود. اما این موضوع به این معنا نیست که ضخامت کمتر مقرون به صرفه‌تر باشد. چرا که با کم شدن بیش از حد ضخامت پروفیل مبلی علاوه بر سخت شدن خمکاری و جوش و کم شدن کیفیت جوش، استقامت سازه نیز کمتر می‌شود. از این رو بهتر است تا تولیدکننده پایین‌ترین ضخامتی که جواب نیازهای پروژه‌اش را می‌دهد و استقامت کار را حفظ می‌کند انتخاب کند. این امر در برخی پروژه‌ها با ضخامت 0.4 هم انجام می‌شود اما در برخی پروژه‌ها با کمتر از ضخامت 1.5 انجام نخواهد شد. پس این تولیدکننده است که باید نیازهای پروژه خود را شناسایی کند.
یکی از بهترین راه حل‌های فهمیدن ضخامت مورد نیاز پروژه این است که 3 ضخامت مختلف را تهیه کرده و با هر سه ضخامت محصول مورد نظر را بسازید. کمترین ضخامتی که امتیازهای لازم را به دست بیاورد برای ساخت محصول مناسب بوده و هزینه‌‌های پروژه را کاهش خواهد داد. به عنوان مثال فرض کنید می‌خواهید محصول رگال لباس را تولید کنید. سه ضخامت 0.4، 0.5 و 0.6 میلی‌متر را تهیه کرده و 3 رگال با 3 ضخامت مختلف را می‌سازید. مشاهده می‌کنید که ضخامت 0.4 تحمل وزن را نداشته و محصول را با مشکل مواجه می‌کند. اما ضخامت 0.5 تمام نیازهای یک رگال لباس را برآورده کرده و نیازی به استفاده از ضخامت 0.6 نیست. در چنین شرایطی بهتر است تا از ضخامت 0.5 استفاده کنید تا هزینه ساخت محصولتان کاهش یابد.
جمع‌بندی
حرارت دادن بیلت، نورد گرم و ایجاد ورق سیاه، نورد سرد و ایجاد ورق روغنی، شکل‌دهی به ورق و جوشکاری و آماده‌سازی آن فرایندهایی هستند که ما را به پروفیل سبک می‌رسانند. محصولی که امروزه نیاز اساسی بسیاری از صنایع و تولیدی‌ها می‌باشد. این محصول که از ضخامت 0.4 تا 0.7 میلی‌متر به تولید می‌رسد دارای ویژگی‌هایی است که باعث شده‌اند تا از آن‌ها به طور گسترده در کاربردهای مختلف استفاده شود. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به وزن کم، کیفیت سطحی خوب، قابلیت چکش‌خواری خوب، دقت ابعادی خوب و سطح مناسب آن برای آبکاری اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند تا از آن‌ها در کاربردهای مختلفی از جمله تولید مبلمان خانگی و اداری، تولید انواع میز و صندلی، ساخت کانتینر، ساخت اگزوز و … مورد استفاده قرار بگیرد.
نکته‌ای که درمورد این مقاطع قابل توجه است این است که قیمت در ضخامت‌های کمتر از 0.7 میلی‌متر آن گرانتر بوده و ممکن است شما را دچار اشتباه کند. چرا که قیمت در واحد وزن بوده و هر چه ضخامت کمتر شود وزن هر شاخه کمتر شده و با وجود افزایش قیمت هر کیلو از پروفیل، قیمت هر شاخه از آن کاهش می‌یابد. اما آیا این موضوع به این معناست که همیشه کمترین ضخامت را برای تولید محصولمان انتخاب کنیم؟ مشخصا خیر. چرا که ممکن است انتخاب ضخامت کمتر از حد نیاز پروژه به کل محصول آسیب زده و تمام زحمت شما را نابود کند. از این رو نیاز است تا پیش از خرید کمترین ضخامت پروفیل که نیازهای پروژه شما را برطرف می‌کند پیدا کنید تا علاوه بر کیفیت مناسب، قیمت مناسبی را نیز داشته باشید.
لوله و پروفیل مبلی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امین شاکری | بروزرسانی : 6 اردیبهشت 1403
