گلخانه، ساختمانی با پوششی شفاف است که برای کشت گیاهان در محیطی کنترل شده استفاده میشود. این پوشش شفاف، امکان عبور نور خورشید را فراهم کرده و باعث میشود که دمای داخل گلخانه نسبت به دمای محیط بیرون بالاتر باشد. این اثر به نام اثر گلخانه ای شناخته میشود. گلخانهها ممکن است از مواد مختلفی ساخته شوند. این مواد، باید شفاف باشند تا نور خورشید را به خوبی از خود عبور دهند. گلخانهها دارای سیستمهایی برای کنترل عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و نور هستند. این سیستمها به کشاورزان کمک میکنند تا شرایط رشد مطلوبی را برای گیاهان خود فراهم کنند. گلخانهها برای کشت انواع مختلفی از گیاهان مانند سبزیجات، صیفی جات، گل و گیاهان زینتی استفاده میشوند. این گیاهان میتوانند در خارج از فصل نیز در گلخانهها کشت شوند.
ساخت گلخانه، یک سرمایه گذاری بزرگ است که باید با دقت و برنامه ریزی انجام شود. یکی از مهمترین عواملی که باید در هنگام ساخت گلخانه به آن توجه کرد، هزینههای ساخت آن است. آگاهی از هزینههای ساخت گلخانه، به کشاورزان کمک میکند تا تصمیمگیری آگاهانهتری داشته باشند. این آگاهی، به کشاورزان کمک میکند تا منابع مالی خود را به طور موثرتری مدیریت کنند و از ریسکهای مالی احتمالی جلوگیری کنند.
هزینههای ساخت گلخانه، شامل هزینههایی نظیر هزینه زمین، هزینه سازه، هزینه پوشش، هزینه سیستم های کنترل و هزینه سایر تجهیزات میباشد. هزینه ساخت گلخانه، بسته به عوامل مختلفی مانند اندازه گلخانه، نوع سازه، نوع پوشش، سیستمهای کنترل و سایر تجهیزات، متفاوت است. به طور کلی، هزینه ساخت گلخانههای کوچک، کمتر از هزینه ساخت گلخانههای بزرگ است.
برای آگاهی از هزینههای دقیق ساخت گلخانه، بهتر است با یک مهندس یا پیمانکار مجرب مشورت کنید. این افراد میتوانند با توجه به شرایط خاص شما، برآورد دقیقی از هزینههای ساخت گلخانه ارائه دهند. اما در این مقاله با ما در صباپروفیل همراه باشید تا به بررسی هزینههای ساخت یک گلخانه 200 متری در سال 1402 بپردازیم. این هزینهها به صورت حدودی تعیین شدهاند و شما میتوانید آن را معیاری برای خود قرار دهید.
هزینه دریافت مجوز
همانطور که اگر یک ساختمان بسازید باید به دنبال دریافت انواع مجوزها بروید تا درنهایت بتوانید پایان کار دریافت کنید، برای گلخانه نیز باید همین مراحل را طی کنید. بنابراین خیلی مهم است که از قبل بررسی نمایید که آیا شرایط گرفتن این مجوزها را دارید یا خیر. اگر به این نکته ظریف توجه نکنید و قبل از اخذ مجوز و گواهینامه، ساخت و ساز را شروع کنید، ریسک را بالا برده و ممکن است تمام سرمایه خود را از دست دهید. همچنین ممکن است در آینده از سهمیه آب و برق و گاز تعرفه دار (تخفیفی) محروم شوید.
وزارت جهاد کشاورزی، متولی صدور مجوزهای کشاورزی در ایران است. برای دریافت پروانه تاسیس گلخانه، متقاضیان باید مدارک و شرایط زیر را داشته باشند:
مدارک عمومی | مدارک فنی | مدارک قانونی |
اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی متقاضی | طرح توجیهی فنی، اقتصادی و اجرایی | سند مالکیت یا اجاره نامه معتبر زمین |
یک قطعه عکس ۴*۳ | نقشه های سازه گلخانه | مجوز تغییر کاربری اراضی |
تصویر پایان خدمت یا معافیت | نقشه های سیستم های کنترل گلخانه | مجوزهای زیست محیطی و بهداشتی |
تصویر پروانه کسب یا کارت بازرگانی | نقشه های آبیاری و زهکشی گلخانه |
مراحل دریافت پروانه تاسیس گلخانه به شرح زیر است:
- مراجعه به دبیرخانه صدور پروانههای سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان مربوطه
- تشکیل پرونده و تکمیل مدارک
- بررسی مدارک توسط دبیرخانه صدور پروانه
- معرفی متقاضی به مشاور جهت تهیه طرح توجیهی
- تهیه طرح توجیهی توسط مشاور
- بررسی طرح توجیهی توسط دبیرخانه صدور پروانه
- ارسال پرونده به کمیسیون صدور پروانه
- بررسی پرونده توسط کمیسیون صدور پروانه
- صدور پروانه تاسیس گلخانه
مدت زمان صدور پروانه تاسیس گلخانه، معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه است. در صورتی که متقاضی شرایط لازم را داشته باشد، پروانه تاسیس گلخانه برای وی صادر میشود. این پروانه، به مدت ۵ سال اعتبار دارد و قابل تمدید است. با اخذ پروانه تاسیس گلخانه، متقاضی میتواند اقدام به ساخت گلخانه نماید. پس از تکمیل ساخت گلخانه، متقاضی باید برای دریافت پروانه بهره برداری اقدام کند.
برای دریافت پروانه تاسیس گلخانه، قوانینی از سوی وزارت جهاد کشاورزی تعیین شده که در زیر تعدادی از آن ها را مشاهده مینمایید:
- حفظ فاصله و حریم 2000 متری با کارخانههای آلوده مانند سیمان، آسفالت و…
- حفظ فاصله 50 متری با رودخانه و حریم 200 متری از دریا
- حفظ حریم 3000 متری از واحد مرغ لاین، فاصله 1000 متری از واحد مرغ اجداد و اصلاح نژادی، حفظ فاصله 500 متری از واحد مرغ مادر
- فاصله گلخانه از واحد مرغهای تخم گذار، با توجه به نوع بستر کشت (هیدروپونیک یا خاکی) به ترتیب از 100 متر تا 300 متر باشد.
- فاصله گلخانه از واحد مرغ گوشتی، در بستر کشت خاکی 50 متر باشد.
- حداقل متراژ زمین برای تاسیس گلخانه باید 500 متر باشد و مجوز برای 60 تا 80 درصد زمین آن صادر میشود.
پس از گرفتن تاییدیه موارد گفته شده، نوبت به گرفتن تسهیلات بانکی و مجوز دیوارکشی میرسد که در واقع نوعی وام یا کمک هزینه احداث گلخانه هستند. مجوز دیوار کشی در صورتی به شما تعلق میگیرد که مساحت زمین، بیش از 5000 متر و مساحت سازه بیش از 3000 متر باشد. در این صورت روند اخذ گواهینامه دیوارکشی سریعتر صورت میگیرد.
هزینه سازه
معمولاً از لوله گالوانیزه برای ساخت سازه و ساختار اصلی گلخانه استفاده میشود. لوله گالوانیزه گلخانه به دو روش گالوانیزاسیون گرم و سرد آبکاری میشود. با توجه به کیفیت و دوام به مراتب بالاتر لوله گلخانهای تولید شده به روش گالوانیزاسیون گرم, عمر این لولهها ۵ تا ۶ برابر بیشتر از لولههای تولیدشده با روش گالوانیزاسیون سرد است.
این لولههای فولادی حدود ۲۵ تا ۳۰ سال در محیط گرم و مرطوب گلخانه دوام خواهند داشت. از بزرگترین تولیدکنندگان لوله گلخانه در کشور میتوان به شرکت لوله و پروفیل ساوه و شرکت سپنتا اشاره کرد. قیمت لوله گالوانیزه گلخانه در مقایسه با لولههای معمولی بسیار بالاتر است و شاید این سوال ایجاد شود که این قیمت توجیح اقتصادی دارد یا خیر؟ در جواب این سوال بهتر است دو نکته را در خصوص محیط گلخانه بدانیم:
- اول اینکه محیط گلخانه گرم و بسیار مرطوب است و این میتواند در فاصله زمانی کوتاهی باعث خوردگی لوله یا پروفیل خام شود.
- نکته دوم اینکه بسیاری از گلخانهها با سوزاندن سوختهای فسیلی مانند گاز، گازوئیل یا نفت، گرم میشوند، سوختن این سوختها CO2 تولید میکند که در مجاورت رطوبت گلخانه به H2CO3 یا اسید کلریدریک تبدیل میشود. بیشک برای محافظت از اسکلت گلخانه در مقابل این پدیده نیاز به یک پوشش قوی است.
برای محاسبه مقدار لوله گالوانیزه گلخانه مورد نیاز برای ساخت گلخانه 200 متری، باید ابعاد گلخانه را در نظر بگیریم. ابعاد گلخانه معمولاً به صورت طول، عرض و ارتفاع بیان میشود. برای یک گلخانه 200 متری با طول 20 متر، عرض 10 متر و ارتفاع 3 متر، به مقدار زیر لوله گالوانیزه گلخانه نیاز داریم:
- طول لوله های افقی: 20 متر * 2 = 40 متر
- طول لوله های عمودی: 10 متر * 2 = 20 متر
- طول لوله های خرپا: (20 متر * 2) / (2 * 3) = 20 متر
بنابراین، برای ساخت این گلخانه، به مجموع 80 متر لوله گالوانیزه گلخانه نیاز داریم. البته این مقدار، صرفاً یک برآورد کلی است و ممکن است با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع لوله، نوع سازه و سایر عوامل، متفاوت باشد. برای محاسبه دقیق مقدار لوله گالوانیزه گلخانه مورد نیاز، بهتر است با یک مهندس یا پیمانکار مجرب مشورت کنید.
هزینه ساخت گلخانه 200 متری
در ابعاد صنعتی گلخانه 200 متری، کوچکترین گل خانهای است که به منظور پرورش گیاهان ساخته میشود. به دلیل کمبود فضا، نمیتوان از تجهیزات صنعتی و پیشرفته در این گلخانه استفاده کرد؛ بنابراین هزینههای آن به نسبت گلخانههای بزرگتر کمتر است. سیستم آبرسانی این گلخانه را میتوان با لوله گالوانیزه ایجاد کرد. اگر از لوله گالوانیزه گلخانه برای این سیستم استفاده کنید تقریبا متری 5 هزار تومان گرانتر از لولههای معمولی خواهد شد که این همانطور که در بالا توضیح داده شد، به دلیل کیفیت بالای آن است.
سیستم گرمایشی گلخانه، یکی از مهمترین تجهیزات گلخانهای است که برای محافظت از گیاهان در زمستان، مورد نیاز است. این سیستم، دمای داخل گلخانه را در حد مطلوب نگه میدارد و از آسیب دیدن گیاهان در اثر سرما جلوگیری میکند. انواع مختلفی از سیستمهای گرمایشی گلخانه وجود دارد که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. انتخاب نوع سیستم گرمایشی مناسب، به عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی منطقه، نوع گیاهان کشت شده در گلخانه و بودجه گلخانه دار بستگی دارد.
در ایران، سیستمهای گرمایشی گلخانه معمولاً از منابع انرژی گاز، برق یا سوخت فسیلی استفاده میکنند که معمولترین آنها عبارتند از:
- سیستم گرمایشی گازی، یکی از رایجترین سیستمهای گرمایشی گلخانه است. این سیستم، نسبتاً ارزان قیمت است و میتواند گرمای کافی را برای گلخانهها فراهم کند.
- سیستم گرمایشی برقی، یکی دیگر از سیستمهای گرمایشی گلخانه است. این سیستم، به راحتی قابل نصب و راه اندازی است اما هزینه برق آن نسبتاً بالا است.
- سیستم گرمایشی سوخت فسیلی، یکی از سیستمهای گرمایشی گلخانه است که گرمای زیادی تولید میکند. این سیستم، برای گلخانههایی که مساحت زیادی دارند، مناسب است اما هزینه آن نسبتاً بالا است.
- سیستم گرمایشی تابشی، یکی از سیستمهای گرمایشی گلخانه است که به طور مستقیم گیاهان را گرم میکند. این سیستم، نسبتاً کم مصرف است و میتواند گرمای مطلوبی را برای گلخانهها فراهم کند.
- سیستم گرمایشی مرکزی، یکی از پیشرفتهترین سیستمهای گرمایشی گلخانه است که میتواند دمای تمام قسمتهای گلخانه را به طور یکنواخت کنترل کند. این سیستم، به راحتی قابل مدیریت است و میتواند هزینههای گرمایشی گلخانه را کاهش دهد.
سیستم گرمایشی گلخانه برای محافظت از گیاهان در زمستان، ایجاد می شود. این سیستم در سال 1402 حدودا 18 میلیون تومان هزینه دارد. البته اگر از سیستم گرمایشی تابشی که پیشرفتهتر است استفاده کنید، هزینه آن بین 20 تا 25 میلیون تومان میشود. سیستم گرمایش مرکزی نسبت به دو تهویه قبلی، پیشرفتهتر است که قطعاً مدیریت بسیار آسانتری دارد. بنابراین قیمت نصب و راه اندازی آن برای 200 متر حدودا 100 میلیون تومان است.
سیستم خنک کننده، وسیله دیگری است که برای کنترل دما در تابستان استفاده می شود. این سیستم دارای دو نوع مه و پنکه (پد) است که هزینه آن حدودا 20 میلیون تومان برآورد می شود. اگر از شیدینگ هم برای کنترل بهتر دما استفاده کنید، به ازای هر متر مربع 30 هزار تومان هزینه دارد.
علاوه بر پنکه و پد که نقش خنک کننده را ایفا میکنند، نصب پنجره بر روی دیوارههای گلخانه ضروری است زیرا در کنترل تهویه مطبوع نقش مطبوعی دارد. هزینه ساخت این پنجره ها حدودا 10 تا 15 میلیون است. پنجرهها، یکی از مهمترین تجهیزات گلخانه ای هستند که نقش مهمی در کنترل تهویه مطبوع گلخانه ایفا میکنند. پنجرهها، امکان تهویه طبیعی گلخانه را فراهم میکنند و از گرم شدن بیش از حد گلخانه جلوگیری میکنند. پنجرههای گلخانه معمولاً از موادی مانند شیشه یا پلی کربنات ساخته میشوند. پنجرههای شیشهای، معمولاً از سایر پنجرهها گرانتر هستند اما دارای شفافیت بیشتری هستند و نور بیشتری را از خود عبور میدهند.
هزینه ساخت انواع گلخانه 200 متری
انواع مختلفی از گلخانه مانند گلخانه تونلی، گلخانه اسپانیایی، گلخانه شیشه ای و گلخانه ایرانی وجود دارد. گلخانه تونلی، یکی از سادهترین و ارزانترین انواع گلخانه است. این گلخانه، دارای سقف و دیوارههای قوسی شکل است که از موادی مانند پلاستیک یا پلی کربنات ساخته میشوند. گلخانه تونلی، برای کشت محصولاتی مانند گوجه فرنگی، خیار و فلفل مناسب است.
گلخانه اسپانیایی، یکی از محبوبترین انواع گلخانه است. این گلخانه، دارای سقف و دیوارههای قوسی شکل است که از موادی مانند شیشه یا پلی کربنات ساخته میشوند. گلخانه اسپانیایی، برای کشت طیف وسیعی از محصولات مناسب است.
گلخانه شیشه ای، یکی از قدیمیترین انواع گلخانه است. این گلخانه، دارای سقف و دیوارههای شیشهای است که نور را به خوبی از خود عبور میدهند. گلخانه شیشه ای، برای کشت محصولاتی که به نور زیادی نیاز دارند، مناسب است.
گلخانه ایرانی، یکی از انواع گلخانه است که در ایران رایج است. این گلخانه، دارای سقف و دیوارههای قوسی شکل است که از موادی مانند پلاستیک یا پلی کربنات ساخته میشوند. گلخانه ایرانی، برای کشت محصولاتی مانند گوجه فرنگی، خیار و فلفل مناسب است.
ویژگی | گلخانه تونلی | گلخانه اسپانیایی | گلخانه شیشه ای | گلخانه ایرانی |
قیمت | ارزانترین | متوسط | بالاترین | به نسبت کم |
نصب و راه اندازی | راحت | سخت | سختترین | دشوارترین |
وزن | سبک | متوسط | سنگین | متوسط |
مقاومت در برابر باد و برف | کم | بیشتر | بسیار بیشتر | بیشتر |
کنترل دما و رطوبت | دشوار | آسان تر | آسان ترین | آسان تر |
ارتفاع | بیشتر | کمتر | کمتر | کمتر |
مناسب برای کشت | محصولاتی که به مراقبت کمی نیاز دارند | محصولات حساس | محصولات حساس | محصولات حساس |
شرایط آب و هوایی مناسب | مناطق با شرایط آب و هوایی نسبتاً ملایم | مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر | مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر | مناطق با شرایط آب و هوایی نسبتاً ملایم |
هزینه احداث به ازای هر مترمربع | 300 الی 500 هزار | 600 هزار الی 1 میلیون | 1 الی 3 میلیون | 2 الی 5 میلیون |
پرسش و پاسخ
در گلخانه 200 متری چه محصولاتی را می توان پرورش داد؟
به طور کلی، محصولاتی که به نور زیاد، رطوبت بالا و دمای کنترل شده نیاز دارند، در گلخانه ها پرورش داده میشوند. برخی از محصولاتی که میتوان در گلخانه 200 متری پرورش داد، عبارتند از سبزیجات مانند گوجه فرنگی، خیار، فلفل، توت فرنگی، کاهو، کلم، کدو سبز، بادمجان، پیاز، سیر، میوه ها مانند توت فرنگی، توت سیاه، توت قرمز، توت فرنگی بری، انگور، زغال اخته، تمشک، گل ها مانند گل رز، گلایل، میخک، لیلی، نرگس، گل آفتابگردان، ارکیده.
چرا گلخانه 200 متری بسازیم؟
گلخانه 200 متری کوچکترین ابعاد را در میان سایر گلخانهها دارد و به میزان کمتری زمین نیاز دارد. به همین دلیل اگر بودجه کمی دارید، بهترین ابعاد برای ساخت گلخانه، 200 متر میباشد.