قطعا نصب و ساخت لوله گاز نیازمند رعایت استاندارد های دقیق و درست است، چرا که بدون این استانداردها احتمال بروز حوادث ناشی از نشت گاز افزایش پیدا می کند و ممکن است جان یک خانواده یا  حتی یک شهر به خطر بیفتد اما برای تولید این لوله‌ ها چه نوع استاندارد هایی وجود دارد که باید رعایت بشوند؟ قیمت لوله گازی براساس این استانداردها چقدر خواهد بود؟ در ادامه این مطلب به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد.

 لوله گاز، همان طور که از نام آن پیدا است مقطعی است که برای انتقال گاز از نقطه ای به نقطه ی دیگر استفاده می شود. این انتقال گاز می‌ تواند با هدف تامین نیاز بخش خانگی یا صنعتی باشد. این لوله ‌ها براساس متریال و نوع استانداردی که دارند به انواع مختلف با قیمت‌ های متفاوتی طبقه ‌بندی می‌ شود.

انواع لوله گاز براساس جنس و روش تولید

لوله‌ ها براساس جنس، نوع استاندارد و روشی که تولید می ‌شوند دارای انواع مختلفی هستند. در حقیقت قیمت لوله گازی که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می ‌گیرند نیز براساس این عوامل دچار تغییرات می شود.

1. طبقه‌بندی براساس جنس

به طور کلی لوله ‌های گاز براساس نوع ماده مصرفی برای تولیدشان به دو نوع فلزی و غیر فلزی تقسیم‌ بندی می‌ شوند اما در حالت کلی این مقاطع از فولاد یا پلی‌اتیلن ساخته می‌شوند. لوله‌ های غیر فلزی معمولا جنسی از پلیمر یا پلی‌اتیلن دارند اما نوع فلزی لوله‌ ها، معمولا آهنی یا آلیاژی از آهن هستند. مقاطع غیرآهنی از آلیاژهای مس ساخته شده‌اند. این مدل مقاطع با محدودیت مختلف روبرو هستند و احتمال دارد در مجاورت گازهای مختلف از خود واکنش نشان دهند و به مرور زمان خورده شوند. از این ‌رو کاربردشان نسبت به سایر لوله‌ها کمتر خواهد بود. لوله گاز فولادی خود به دو نوع لوله مبلی و سنگین و لوله استیل دکوراتیو تقسیم‌ بندی می‌ شود. برای تولید مقطع براساس نوع و فشار گازی که در آن جریان دارد و خواصی که از آن در شرایط مختلف انتظار می‌ رود، از آلیاژهای مختلفی استفاده می ‌کنند. قیمت لوله گاز براساس جنسی که دارد متفاوت است.

2. طبقه‌بندی بر اساس روش تولید

براساس روش تولید نیز می ‌توان لوله‌ ها را به چند دسته مختلف دیگر تقسیم‌ بندی کرد. با توجه به روش تولید حتی خواص آن ها ممکن است دچار تحول شود. در حقیقت بسته به نوع شرایط و گازی که قرار است در لوله منتقل شود می‌توان با اطمینان نوع مناسبی را انتخاب نمود. به طور کلی لوله‌ ها براساس روش تولید به دو نوع لوله سیاه فولادی درزدار و بی‌درز تقسیم‌بندی می‌شود.

درزدار

لوله درزدار یا به اصطلاح درز جوش به وسیله خم کردن ورق فولادی و سپس جوشکاری دو سر آزاد آنها تولید می ‌شوند. این مدل لوله‌ ها دو نوع، لوله اسپیرال و درز مستقیم دارند. تفاوت این دو مدل در نحوه جوشکاری و خط جوشی است که جوشکار روی آن ایجاد می ‌کند. به طور کلی لوله اسپیرال دارای خط جوش مارپیچی یا حلزونی است اما لوله درز مستقیم دارای یک خط جوش صاف و مستقیم است.

بدون درز

لوله‌های بدون درز به لوله مانیسمان نیز معروفند. روش تولید این‌ گونه لوله‌ ها کمی با لوله‌ های درزدار متفاوت است. لوله مانیسمان، در واقع شمش‌هایی با سطح مقطع دایره‌ای شکل اند که با نورد و ایجاد حفره درون آن ها لوله مانسمان تولید شده است.

 

استاندارد تولید لوله انتقال گاز

همان گونه که در ابتدای مقاله هم به آن اشاره کردیم، لوله‌ها براساس استانداردهای مشخصی تولید می‌شوند. این استاندارد در تمامی کشورها به نوع مختلفی تعریف شده و تولیدکنندگان موظف هستند بر اساس آن ها به تولید خود ادامه بدهند. در حقیقت هریک از این استانداردها ابعاد، ضخامت، وزن، موارد استفاده، خواص مکانیکی و جنس مقطع را نشان می‌دهند.

لوله گازاستاندارد تولید مقاطع فولادی در ایران

ISIRI

IGS

ISP

استاندارد تولید مقاطع فولادی در کشور آمریکا

API

ASTM

در کشورهایی نظیر آلمان، بریتانیا و ژاپن این استانداردها، متفاوت و به شرح زیر است:

DSI

BIN

JIS

یکی از رایج‌ترین استانداردهای ساخت در ایران IGS (استاندارد گاز ایران) و استاندارد API (انستیتوی نفت آمریکا) است.

 

ورق سیاه چیست؟

ورق سیاه نوعی ورق فولادی است که در ساخت لوله گازی از آن استفاده می‌کنند. این ورق به روش نورد گرم ساخته می‌شود. ورق سیاه در دمای بالاتر از 930 درجه سانتی‌گراد در طی فرآیند فشرده‌سازی نورد قرار می‌گیرد و در این حالت عملیات فرم ‌پذیری آن بهینه می‎شود. این ورق برخلاف ورق‌ روغنی سطحی مات و دارای برآمدگی دارد به همین دلیل است که نام آن را در صنعت ورق سیاه گذاشته‌اند. ورق سیاه انواع، ابعاد و ضخامت مختلفی دارد که قیمت ورق سیاه براساس این عوامل کم و زیاد خواهد شد.

لوله‌های گازی برای اینکه امنیت بالایی در مصارف خانگی و صنعتی داشته باشند، براساس استانداردهای هر کشور ساخته و به بازار عرضه می‌شوند. از این رو پیمانکار باید براساس نوع نیاز مناسب‌ترین نوع لوله را انتخاب و نصب کند.

عمومی, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402