یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر سازه، درب و پنجره‌های آن هستند. این دریچه‌ها تاثیر زیادی هم بر استحکام و مقاومت سازه و هم زیبایی ظاهری آن دارند. در و پنجره‌ها درواقع حفره‌ای داخل بدنه دیوارها هستند که اگر چهارچوب آن‌ها درست و محکم نصب شده باشند، می‌توانند بر استحکام و مقاومت کل بنا اثر سوء داشته باشند و کل سازه را دچار مشکل کنند. به همین دلیل نوع چهارچوب و نحوه‌ی نصب آن اهمیت زیادی دارد. درواقع این دریچه‌ها باید به قدری محکم و مقاوم باشند که در برابر عوامل محیطی چون باد و باران عملکردی کاملا مشابه دیوار و سایر قسمت‌های سازه داشته باشند. در ادامه بیشتر در مورد این چهارچوب‌ها و به طور خاص چهارچوب فرانسوی، ویژگی‌ها و البته کاربردشان توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالب
چهارچوب چیست؟
چهارچوب در واقع قابی از جنس فولاد یا چوب است که در بدنه ساختمان با هدف ایجاد پایه‌ای مقاوم، برای نگه‌داری از در و پنجره قرار می‌گیرد. چهارچوب‌های فولادی به نسبت نمونه‌های چوبی و آلومینیومی مزایای بیشتری دارند. استحکام و مقاومت بالا، دلیل اصلی شهرت این نوع پروفیل در صنعت به ویژه برای ساختمان‌سازی است.
چهارچوب‌ها را می‌توان به دو دسته چهارچوب مخصوص درب و مخصوص پنجره تقسیم کرد. چهارچوب درب در طول مراحل ساخت بنا نصب می‌شود و با وجود آن ساختاری مستحکم و یکپارچه در دیوار به وجود می‌آید که قادر است درب را کاملا تراز و دقیق نگه دارد. چهارچوب پنجره نیز با هدفی مشابه درون دیوار نصب می‌شود. این چهارچوب ساختاری مستحکم و تراز برای نصب پنجره فراهم می‌کند و باعث می‌شود دیوار استحکام خود را حتی با وجود حفره پنجره از دست ندهد.
چهارچوب فرانسوی چیست؟
نوع خاصی از پروفیل باز است که به طور معمول از آن به عنوان چهارچوب در و پنجره استفاده می‌شود. پیش‌تر از پروفیل‌های ساده و البته کم مقاومتی برای این منظور استفاده می‌شد که ایمن نبودن و به سادگی توسط سارقین شکسته می‌شدند. به منظور حل این مشکل تولیدکنندگان، چهارچوب‌هایی مقاوم‌تر و با طراحی پیچیده‌تر برای این منظور طراحی و تولید کردند. چهارچوب فرانسوی یکی از نمونه‌های خاص این مقاطع است که استفاده از آن مزایای زیادی دارد.
1. مقاومت
پروفیل‌های فولادی همگی مقاوم و مستحکم هستند. استحکام پروفیل فرانسوی به طور خاص دو دلیل دارد. اول شکل سطح مقطع آن و دوم ورق سیاه مصرفی به عنوان ماده اولیه تولید. این ساختار قدرت و استحکام کلی سازه را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این چهارچوب‌ها در واقع تضمینی برای مقاومت خوب در و پنجره در برابر شرایط نامساعد آب و هوا و زلزله است.
2. انعطباق‌پذیری
برای در و پنجره‌های نما و حتی فضای داخلی بنا نوع طراحی و زیبایی اهمیت زیادی دارد. پروفیل فرانسوی این امکان را به طراحان و معماران می‌دهد که بتوانند هر نوع طراحی و ساختاری را به کمک این نوع پروفیل اجرا کنند.
3. سرعت بالا ساخت
باتوجه به این که نمونه‌های پیش ساخته این مقاطع در بازار موجود است، در زمان ساخت بنا، سازنده دیگر نیازی به خم یا جوشکاری قطعات فولادی برای ساخت چهارچوب ندارد. به این شکل و به لطف نصب نسبتا سریع و ساده این مقاطع سرعت ساخت بنا تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند. این مورد باتوجه به حجم بالا مصرف این نوع پروفیل در ساختمان اهمیت دو چندان پیدا می‌کند.
4. دوستدار محیط زیست
تمامی انواع مقاطع فولادی، محصولاتی دوستدار محیط زیست هستند. چرا که با عمر مفید طولانی آن‌ها دیگر نیازی به تعویض مجدد مقاطع در کوتاه مدت نیست که این خود برابر با تولید زباله کمتر است. همچنین با اتمام دوره مصرف آن‌ها، پروفیل فرانسوی قابل بازیافت است. با بازیافت این مقاطع هم زباله وارد طبیعت نمی‌شود و هم نیازی به استخراج آهن و استفاده از منابع و معادن نیست.
روش تولید و نصب چهارچوب فرانسوی
برای تولید چهارچوب فرانسوی از ورق سیاه، فرآیند نورد گرم و انواع دستگاه‌های رول فرمینگ استفاده می‌شود. اولین قدم برش ورق سیاه به ابعاد و اندازه‌های مورد نظر است. فرم دادن به ورق‌های برش خورده به روش رول فرمینگ در قدم دوم انجام می‌شود. تحت رول فرمینگ تغییر زوایای مورد نظر در ورق ایجاد شده و نوار ورق تحت این فرآیند به پروفیلی با درزباز به نام چهارچوب یا پروفیل فرانسوی تبدیل می‌شود.
نصب چهارچوب فرانسوی فرآیندی سیستماتیک است که هر قدم آن باید به دقت و به درستی انجام بشود. پیش از هر چیز باید محل نصب را آماده و برای طراحی و نصب اندازه‌گیری کنید. از این اندازه‌‌ها برای نقشه و برنامه‌ریزی ساخت استفاده می‌شود، به همین دلیل مشخص کردن محل دقیق عناصر ساختاری چون ستون و تیر در نقشه اهمیت زیادی دارد. بسته به اندازه و وزن پروفیل فرانسوی باید از ابزار خاصی برای جا‌به‌جایی مقاطع استفاده کنید تا بتوانید پروفیل را در جای دقیق و درست خود قرار دهید. در قدم بعدی پروفیل فرانسوی باید به پایه و سازه پشتیبان با جوشکاری متصل بشود. دقیق و مستحکم بودن اتصالات نکته‌ی بسیار مهمی است که حتما باید به آن توجه داشته باشید.
ویژگی‌های چهارچوب فرانسوی
برای بررسی ویژگی‌های ساختاری مقاطع باید وزن، ضخامت و ابعاد آن‌ها را بررسی کنیم.
درواقع وزن پروفیل فرانسوی براساس ابعاد و ضخامت آن تعیین می‌شود. ورق سیاه st37 معمول‌ترین ورق فولادی برای ساخت پروفیل فرانسوی است. اکثر مواقع برای ساخت این نوع پروفیل از ضخامت 2 میلی‌متر استفاده می‌شود اما امکان استفاده از نمونه‌های نازک‌تر (1.5 میلی‌متر) و ضخیم‌تر (2.5 میلی‌متر) هم وجود دارد.
ابعاد چهارچوب فرانسوی باید براساس وزن در و نوع لولا تعیین بشود. به عنوان مثال چهارچوب در ضدسرقت 120 سانتی‌متر و چهارچوب‌ها داخلی و سرویس 115 و 110 سانتی‌متر با ارتفاع ثابت 220 سانتی‌متر است. ابعاد پروفیل فرانسوی برای درهای دولنگه نیز 220*220 است.
جدول وزن پروفیل فرانسوی
| نوع چهارچوب | ابعاد چهارچوب | وزن واحد طول (کیلوگرم) | |||||||||||
| A | B | C | D | E | F | B1 | B2 | B3 | E1 | E2 | T=1.8mm | T=2.0mm | |
| چهارچوب فرانسه 1 | – | – | 15 | 35 | 32 | 15 | 35 | 40 | 33 | – | – | 3.24 | 3.61 |
| چهارچوب فرانسه 2 | – | – | 18 | 35 | – | 12 | 30 | 40 | 35 | 32 | 40 | 3.46 | 3.84 |
کاربرد چهارچوب فرانسوی
همان طور که میدانید چهارچوب‌ها در واقع قاب و پایه‌هایی هستند که می‌توان بر روی آن‌ها اجزا ثانویه (در و پنجره) را نصب کرد. چهارچوب فرانسوی یکی از کاربردی‌ترین نمونه‌های همین مقاطع است. اغلب به عنوان چهارچوب درب ورودی ساختمان، درب و پنجره اتاق‌ها از این مقاطع استفاده می‌شود. علاوه‌بر این به عنوان نرده کنار راه پله و دیوارها نیز از آن‌ها استفاده می‌شود. اصلی‌ترین حوزه‌هایی که عموما از چهارچوب فرانسوی در آن‌ها استفاده می‌شود عبارتند از:
ساختمان‌های مسکونی
برای ساخت چهارچوب در و پنجره‌های انواع ساختمان‌های مسکونی اعم از ویلایی، آپارتمانی و حتی مجتمع‌های بزرگ از این نوع پروفیل استفاده می‌شود. ویژگی‌های مطلوب و البته عمر مفید طولانی پروفیل فرانسوی آن را به یکی از بهترین انواع مصالح ساختمانی تبدیل کرده است.
فضاهای تجاری و ادارات
در ساختمان‌های اداری و تجاری که نوع طراحی و البته هزینه ساخت اهمیت زیادی دارد چهارچوب فرانسوی گزینه‌ی بسیار مناسب است که هم استحکام مورد نظر را در سازه ایجاد می‌کند و هم از لحاظ هزینه بسیار مقرون به صرفه است.
ساختمان‌های صنعتی
منظور از ساختمان صنعتی سازه‌ای چون انبار و کارخانه است که عموما به فضاهایی بسیار بزرگ و باز نیاز دارند. مقاومت خوب پروفیل فرانسوی دلیل اصلی گسترش موارد مصرف این نوع پروفیل در این زمینه است.
موسسات آموزشی
طراحی زیبا و ایجاد ساختار مستحکم از جمله پیش‌نیاز های ساخت فضای آموزشی مناسب است. باتوجه به این که با استفاده از پروفیل فرانسوی سازه از هر دو این این ویژگی‌ها بهره‌مند خواهد بود، قطعا چهارچوب فلزی فرانسوی گزینه‌ای مطلوب برای این مورد است.
پروژه‌های زیرساختی
در پروژه‌های زیرساختی چون پل، ایستگاه قطار و ورزشگاه‌ها هم از این نوع مقاطع استفاده می‌شود. قدرت و مقاومت چهارچوب‌های فلزی تضمینی برای استحکام و طول عمر سازه حتی در برابر بارها سنگین و نیروهای دینامیکی است.
انواع چهارچوب فرانسوی
چهارچوب فرانسوی خود یکی از انواع چهارچوب‌های فلزی است. چهارچوب‌های فلزی به چهاردسته ساده، فرانسوی، مکزیکی و رومی تقسیم می‌شوند. چهارچوب فرانسوی به طور خاص در دو نوع 86-10-1 و 86-11-2 تولید می‌شود که مشخصات ابعادی متفاوت آن‌ها دلیل اصلی تفاوتشان است. پیش‌تر در مورد تفاوت ابعادی انواع انواع پروفیل فرانسوی در جدول وزنی آن‌ها توضیح داده‌ایم.
قیمت چهارچوب فرانسوی و عوامل موثر بر آن
قیمت پروفیل فرانسوی بسته به کارخانه تولیدکننده اندکی با هم تفاوت دارد. درواقع کارخانه باتوجه به کیفیت تولید قیمت را دچار نوسان و تغییرات می‌کند. علاوه بر این مورد قیمت پروفیل فرانسوی چهارچوب در به عوامل دیگری چون قیمت ورق، نرخ ارز و نوسانات بازار هم وابسته است.
عامل اصلی تعیین‌کننده قیمت این پروفیل در واقع ویژگی‌های ابعادی و ساختاری آن است. این که از چه نوع فولادی برای ساخت استفاده شده است و قیمت پایه این نوع فولاد چقدر است. ابعاد و ضخامت پروفیل و به تبع آن وزن پروفیل چقدر است. چرا که قیمت پروفیل فرانسوی هم مشابه سایر انواع مقاطع فولادی براساس وزن آن در شاخه مشخص می‌شود و دقیقا به همین خاطر است که ویژگی‌های ساختاری تاثیر زیادی بر قیمت پروفیل دارد.
کارخانه‌های تولیدکننده پروفیل فرانسوی
کاربرد زیاد این مقاطع چون تمامی انواع پروفیل درب و پنجره باعث شده تولید و تقاضا برای آن در بازار زیاد باشد. صدرا پروفیل کاوه تبریز، فولاد علویجه و شاهین فلز سپاهان سه نمونه از بهترین آن‌ها هستند.
صدرا پروفیل کاوه تبریز
این کارخانه از سال 1374 فعالیت خود را در شهر تبریز آغاز کرد. فرآیندپذیری خوب، جوش‌پذیری و مقاومت بالا مقاطع تولیدی این کارخانه دلیل اصلی شهرت آن در صنعت است.
فولاد علویجه
شرکت تعاونی فولاد علویجه نیز از سال 1374 فعالیت خود را در استان اصفهان آغاز کرد. فولاد علویجه یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین تولیدکننده پروفیل فرانسوی و مکزیکی با ضخامت 1.5 تا 2.5 میلی‌متر در ایران است.
شاهین فلز سپاهان
این شرکت ضخامت پروفیل‌های خود را توجه به نیاز مشتری تعیین می‌کند. در کارخانه شاهین فلز سپاهان چهارچوب فرانسوی هم به صورت شاخه‌ای و هم پیش ساخته تولید می‌شود.
جمع‌بندی
چهارچوب فرانسوی امروزه حتی با وجود انواع جدید و مدرن‌تر پروفیل‌ها یکی از پراستفاده‌ترین انواع مقاطع فولادی مصرفی در صنعت است. استحکامی که به واسطه‌ی ساخت چهارچوب با این پروفیل‌ها در ساختمان ایجاد می‌شود دلیل اصلی کاربرد گسترده آن‌هاست. همان‌طور که توضیح دادیم از ورق سیاه برای ساخت آن‌ها استفاده می‌شود به همین خاطر قیمت پروفیل فرانسوی مستقیما به آن وابسته است. به طور کلی قیمت پروفیل در و پنجره تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارند.
قیمت و نوع پروفیل نکاتی هستند که زمان خرید پروفیل فرانسوی حتما باید به آن‌ها توجه داشته باشید.
پرسش و پاسخ
تفاوت چهارچوب فرانسوی و مکزیکی در چیست؟
کاربرد این دو نوع مقطع تقریبا مشابه است و از هر دو آن‌ها به عنوان چهارچوب استفاده می‌شود و تفاوت این دو نوع در واقع در شکل و طراحی سطح مقطع آن‌هاست. عرض و ارتفاع خم‌های بدنه آن‌ها با هم متفاوت است یا به عبارت دقیق‌تر خم چهارچوب مکزیکی بیشتر از پروفیل فرانسوی است. خم و به تبع آن ورق بیشتر مصرف شده در این پروفیل باعث شده وزن آن 15% بیشتر از وزن چهارچوب فرانسوی باشد.
نحوه برش پروفیل فرانسوی به چه صورت است؟
برش چهارچوب فلزی فرانسوی یکی از مراحل مهم در فرآیند ساخت است. بیشتر از دو روش برای برش پروفیل فرانسوی استفاده می‌شود. دستگاه برش فلزی و لیزری. دستگاه برش فلزی با استفاده از تیغه‌های برش فلزی، قطعات را با دقت بالا برش می‌دهند. استفاده از دستگاه برش لیزری اما روشی جدید برای برش چهارچوب فلزی فرانسوی است. این دستگاه‌ها با استفاده از اشعه لیزر برشی دقیق و با کیفیت ایجاد می‌کند. در هر یک از روش‌های برش مذکور، حفظ دقت ابعاد و شکل قطعات فلزی بسیار اهمیت دارد. بنابراین بسیار مهم است که حتما از دستگاه‌هایی با کیفیت و تنظیمات صحیح استفاده کنید. قبل از برش، لازم است الگوها و نقشه دقیق برش مشخص بشود.
مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 31 تیر 1402
