کابل جوشکاری یکی از مهمترین مواردی است که یک جوشکار باید قبل از شروع جوشکاری به آن توجه ویژه نماید. میپرسید چرا؟ کابل جوشکاری وظیفه انتقال جریان الکتریکی با آمپراژ بالا را بر عهده دارد. جریان الکتریکی با آمپراژ بالا می تواند باعث گرم شدن و ذوب شدن کابل شود زیرا باعث ایجاد مقاومت در کابل میشود. مقاومت الکتریکی به معنای مخالفت با جریان الکتریکی است. هر چه مقاومت یک ماده بیشتر باشد، جریان الکتریکی را با سختی بیشتری از خود عبور میدهد.
در کابل جوشکاری، جریان الکتریکی با آمپراژ بالا باعث ایجاد مقاومت در رسانای کابل میشود. این مقاومت باعث میشود که انرژی الکتریکی به صورت گرما آزاد شود. اگر میزان گرمای آزاد شده بیش از حد باشد، میتواند باعث گرم شدن و ذوب شدن کابل شود. برای جلوگیری از گرم شدن و ذوب شدن کابل جوشکاری، باید از کابلهایی با سطح مقطع مناسب استفاده کرد. سطح مقطع کابل تعیین کننده میزان جریان الکتریکی مجاز است. هر چه سطح مقطع کابل بیشتر باشد، میزان جریان الکتریکی مجاز نیز بیشتر است.
علاوه بر سطح مقطع کابل، طول کابل نیز بر میزان گرمای ایجاد شده تأثیر می گذارد. هر چه طول کابل بیشتر باشد، میزان مقاومت کابل نیز بیشتر می شود. بنابراین، باید از کابل هایی با طول مناسب استفاده کرد. در نهایت، جنس رسانای کابل نیز بر میزان گرمای ایجاد شده تأثیر می گذارد. مس رسانایی بهتری نسبت به آلومینیوم دارد و بنابراین باعث ایجاد مقاومت کمتری می شود. بنابراین، از کابل های مسی برای جوشکاری با جریان الکتریکی بالا استفاده می شود.
بنابراین، کابل جوشکاری باید از مواد با کیفیت و با مقاومت بالا در برابر حرارت ساخته شده باشد. در ادامه با صباپروفیل همراه باشید تا به بررسی بیشتر این موضوع پرداخته و به تمامی سوالات شما پاسخ دهیم.
فهرست مطالب
استانداردهای کابل جوش
استانداردهای کابل جوش، مشخصات فنی کابلهای جوشکاری را تعیین میکنند. این استانداردها شامل مشخصات مربوط به جنس رسانا، سطح مقطع، طول، عایق و روکش کابل است. مهمترین استانداردهای کابل جوش عبارتند از:
- استاندارد IEC60245: استاندارد IEC60245 یک استاندارد بینالمللی است که مشخصات فنی کابلهای جوشکاری را تعیین میکند. این استاندارد توسط کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک (IEC) منتشر شده است. استاندارد IEC60245 کابلهای جوشکاری را بر اساس نوع رسانا، سطح مقطع، طول، عایق و روکش طبقهبندی میکند.
- استاندارد ANSI/AWS A5.1: این استاندارد آمریکایی، مشخصات فنی کابلهای جوشکاری را تعیین میکند.
- استاندارد EN 50148: این استاندارد اروپایی، مشخصات فنی کابلهای جوشکاری را تعیین میکند.
در ایران، استاندارد ملی کابل جوش با عنوان «استاندارد ملی ایران ISIRI 365» منتشر شده است. این استاندارد، مشخصات فنی کابلهای جوشکاری را مطابق با استاندارد IEC60245 تعیین میکند.
رتبه بندی کابلهای جوش
رتبه بندی کابلهای جوش، حداکثر جریان الکتریکی را نشان میدهد که کابل میتواند بدون آسیب رساندن به خود تحمل کند. رتبه بندی کابلهای جوش معمولاً بر حسب آمپر بیان میشود. کابلهای جوش با رتبه بندی بالاتر میتوانند جریانهای بالاتری را تحمل کنند و برای کاربردهای سنگینتر مانند جوشکاری با جریان بالا مناسب هستند. کابلهای جوش با رتبه بندی پایینتر برای کاربردهای سبکتر مانند جوشکاری با جریان کم مناسب هستند.
در هنگام انتخاب کابل جوش، مهم است که رتبه بندی کابل را با جریان جوشکاری مورد نیاز مطابقت دهید. اگر کابل دارای رتبه بندی کافی نباشد، ممکن است در اثر گرمای بیش از حد آسیب ببیند یا حتی ذوب شود. رتبه بندی کابلهای جوش معمولاً بر روی کابل حک شده است. همچنین میتوانید رتبه بندی کابل را در دفترچه راهنمای سازنده پیدا کنید.
در اینجا چند نکته برای انتخاب کابل جوش با رتبه بندی مناسب آورده شده است:
- جریان جوشکاری مورد نیاز خود را تعیین کنید. این کار را میتوانید با مراجعه به دستورالعملهای منبع تغذیه جوشکاری خود انجام دهید.
- کابل جوشی با رتبه بندی حداقل 10 درصد بالاتر از جریان جوشکاری مورد نیاز خود انتخاب کنید. این امر به شما اطمینان میدهد که کابل برای کاربرد شما کافی است.
- اگر در مورد انتخاب کابل جوش مناسب مطمئن نیستید، با یک متخصص جوشکاری مشورت کنید.
در جدول زیر چند نمونه از رتبه بندی کابلهای جوش آورده شده است:
- کابل جوش 10 AWG: حداکثر جریان 50 آمپر
- کابل جوش 8 AWG: حداکثر جریان 75 آمپر
- کابل جوش 6 AWG: حداکثر جریان 100 آمپر
- کابل جوش 4 AWG: حداکثر جریان 150 آمپر
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد از کابلهای جوش با رتبه بندی بالاتر استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر در حال جوشکاری در شرایط سرد یا مرطوب هستید، باید از کابل جوشی با رتبه بندی بالاتر استفاده کنید. این امر به این دلیل است که جریان الکتریکی در شرایط سرد یا مرطوب بیشتر از شرایط خشک مقاومت میکند.
قبل از اینکه به دنبال کابل جوشکاری بگردید، باید دقیقاً بدانید که کابل شما به چه رتبه ای نیاز دارد. کابل باید رتبه مناسب برای ولتاژ مورد نیاز و توانایی حمل جریان الکتریکی به طور ایمن و موثر را داشته باشد. هنگامی که ولتاژ مورد نیاز خود را تعیین کردید، باید اطمینان حاصل کنید که تجهیزات شما نیز می توانند از آن انرژی به طور ایمن و کافی استفاده کنند.
اهمیت طول کابل جوشکاری
برخلاف تصور بسیاری از کسانی که در حوزه جوشکاری ورود پیدا کردهاند، طول زیاد کابل جوشکاری ممکن است مشکلات زیادی را برای جوشکار ایجاد نماید. طول کابل جوشکاری تأثیر قابل توجهی بر کیفیت و کارایی جوشکاری دارد. طول نامناسب کابل میتواند به عواملی نظیر کاهش جریان الکتریکی، افزایش از دست دادن توان، تغییرات در توزیع حرارت و حتی احتمال ایجاد مشکلات ایمنی منجر شود. با افزایش طول کابل جوشکاری، مقاومت کابل نیز افزایش مییابد. این امر باعث کاهش جریان الکتریکی میشود. کاهش جریان الکتریکی میتواند منجر به کاهش عمق نفوذ جوش، افزایش پاشش فلز و کاهش کیفیت جوش شود.
از دست دادن توان در کابل جوشکاری به دلیل مقاومت کابل اتفاق میافتد. با افزایش طول کابل، از دست دادن توان نیز افزایش مییابد. از دست دادن توان میتواند منجر به کاهش کارایی جوشکاری و افزایش هزینههای انرژی شود. طول کابل جوشکاری میتواند بر توزیع حرارت در جوش نیز تأثیر بگذارد. با افزایش طول کابل، گرمای بیشتری در طول کابل تولید میشود. این امر میتواند منجر به افزایش دمای کابل و کاهش کیفیت جوش شود.
طول کابل جوشکاری میتواند بر ایمنی جوشکاری تأثیر بگذارد. با افزایش طول کابل، خطر پیچ خوردن یا پارگی کابل افزایش مییابد. این امر میتواند منجر به بروز برق گرفتگی یا آتش سوزی شود. برای انتخاب طول مناسب کابل جوشکاری، باید به عوامل مختلفی از جمله جریان جوشکاری مورد نیاز، فاصله از منبع تغذیه جوشکاری و شرایط محیطی توجه کرد.
اهمیت ضخامت کابل جوشکاری
ضخامت کابل جوشکاری، سطح مقطع کابل را تعیین میکند. سطح مقطع کابل، مقدار جریان الکتریکیی را که کابل میتواند بدون آسیب رساندن به خود تحمل کند، تعیین میکند. کابلهای جوش با ضخامت بیشتر میتوانند جریانهای بالاتری را تحمل کنند و برای کاربردهای سنگینتر مانند جوشکاری با جریان بالا مناسب هستند. کابلهای جوش با ضخامت کمتر برای کاربردهای سبکتر مانند جوشکاری با جریان کم مناسب هستند.
در هنگام انتخاب کابل جوش، مهم است که ضخامت کابل را با جریان جوشکاری مورد نیاز مطابقت دهید. اگر کابل دارای ضخامت کافی نباشد، ممکن است در اثر گرمای بیش از حد آسیب ببیند یا حتی ذوب شود. ضخامت کابل جوشکاری معمولاً بر حسب AWG (American Wire Gauge) بیان میشود. AWG یک سیستم اندازهگیری استاندارد برای سیمها و کابلهای الکتریکی است.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد از کابلهای جوش با ضخامت بالاتر استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر در حال جوشکاری در شرایط سرد یا مرطوب هستید، باید از کابل جوشی با ضخامت بالاتر استفاده کنید. این امر به این دلیل است که جریان الکتریکی در شرایط سرد یا مرطوب بیشتر از شرایط خشک مقاومت میکند.
اهمیت آمپراژ کابل جوشکاری
آمپراژ کابل جوشکاری، حداکثر جریان الکتریکی را که کابل میتواند بدون آسیب رساندن به خود تحمل کند، تعیین میکند. آمپراژ کابل جوشکاری معمولاً بر حسب آمپر (A) بیان میشود. کابلهای جوشکاری با آمپراژ بالاتر میتوانند جریانهای بالاتری را تحمل کنند و برای کاربردهای سنگینتر مانند جوشکاری با جریان بالا مناسب هستند. کابلهای جوشکاری با آمپراژ کمتر برای کاربردهای سبکتر مانند جوشکاری با جریان کم مناسب هستند.
در هنگام انتخاب کابل جوش، مهم است که آمپراژ کابل را با جریان جوشکاری مورد نیاز مطابقت دهید. اگر کابل دارای آمپراژ کافی نباشد، ممکن است در اثر گرمای بیش از حد آسیب ببیند یا حتی ذوب شود. آمپراژ کابل جوشکاری معمولاً بر روی کابل حک شده است. همچنین میتوانید آمپراژ کابل را در دفترچه راهنمای سازنده پیدا کنید. علاوه بر آمپراژ، عوامل دیگری نیز بر انتخاب کابل جوشکاری تأثیر میگذارند، مانند طول کابل و شرایط محیطی. در هنگام انتخاب کابل جوش، باید همه این عوامل را در نظر بگیرید.
تاثیر عوامل محیطی بر انتخاب کابل جوش
عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و گرد و غبار میتوانند بر انتخاب کابل جوشکاری تأثیر بگذارند. با افزایش دما، مقاومت کابل جوشکاری افزایش مییابد. این امر باعث کاهش جریان الکتریکی که به انبر جوشکاری میرسد، میشود. در نتیجه، ممکن است کیفیت جوش کاهش یابد. برای جوشکاری در شرایط گرم، باید از کابل جوشی با آمپراژ بالاتر استفاده کنید. این امر به این دلیل است که جریان الکتریکی در شرایط گرم مقاومت بیشتری دارد.
رطوبت میتواند باعث خوردگی کابل جوشکاری شود. خوردگی کابل میتواند باعث کاهش جریان الکتریکی که به انبر جوشکاری میرسد، میشود. در نتیجه، ممکن است کیفیت جوش کاهش یابد. برای جوشکاری در شرایط مرطوب، باید از کابل جوشی با روکش محافظ استفاده کنید. این روکش محافظ از کابل در برابر خوردگی محافظت میکند.
گرد و غبار میتواند باعث تجمع در کابل جوشکاری شود. تجمع گرد و غبار میتواند باعث کاهش جریان الکتریکی که به انبر جوشکاری میرسد، شود. در نتیجه، ممکن است کیفیت جوش کاهش یابد. برای جوشکاری در شرایط گرد و غبار، باید از کابل جوشی با روکش محافظ استفاده کنید. این روکش محافظ از کابل در برابر تجمع گرد و غبار محافظت میکند.
برای مطالعه بیشتر در زمینه جوشکاری، از صفحه مقالات جوشکاری ما دیدن به عمل آورید.
اهمیت عایق دور سیم مسی در کابل جوشکاری
عایق دور سیم مسی در کابل جوشکاری، برای محافظت از سیم مسی در برابر آسیبهای فیزیکی و الکتریکی ضروری است. عایق دور سیم مسی در کابل جوشکاری، از سیم مسی در برابر آسیبهای فیزیکی مانند خراشیدگی، پارگی و قطع شدن محافظت میکند. این امر به ویژه در هنگام استفاده از کابل جوشکاری در شرایط دشوار مانند جوشکاری در ارتفاع یا جوشکاری در فضای محدود، مهم است.
عایق دور سیم مسی در کابل جوشکاری، از سیم مسی در برابر آسیبهای الکتریکی مانند اتصال کوتاه و شوک الکتریکی محافظت میکند. این امر به ویژه در هنگام استفاده از کابل جوشکاری با جریان بالا، مهم است.
عایق کابل جوشکاری معمولاً از مواد زیر ساخته میشود:
- PVC (پلی وینیل کلرید): PVC یک عایق نسبتاً ارزان و بادوام است که برای کاربردهای عمومی جوشکاری مناسب است.
- EPR (الاستومر پیوندی رادیویی): EPR یک عایق بادوام و انعطافپذیر است که برای کاربردهای جوشکاری سنگینتر مناسب است.
- EPDM (الاستومر دینامیکی پلی اتیلن): EPDM یک عایق بسیار بادوام و مقاوم در برابر آب و هوا است که برای کاربردهای جوشکاری در فضای باز مناسب است.
اهمیت انعطاف پذیری کابل جوشکاری
انعطاف پذیری کابل جوشکاری، توانایی کابل در خم شدن و تغییر شکل بدون آسیب دیدن را تعیین میکند. انعطاف پذیری کابل جوشکاری برای جوشکاری در موقعیتهای مختلف مهم است. کابلهای جوشکاری انعطاف پذیرتر برای جوشکاری در موقعیتهای دشوار مانند جوشکاری در ارتفاع یا جوشکاری در فضای محدود مناسب هستند. این کابلها به جوشکار اجازه میدهند تا آزادانه حرکت کند و جوش باکیفیتی ایجاد کند.
کابلهای جوشکاری با انعطاف پذیری کمتر برای جوشکاری در موقعیتهای سادهتر مانند جوشکاری در سطح صاف مناسب هستند. این کابلها معمولاً از نظر قیمت مقرون به صرفهتر هستند. در هنگام انتخاب کابل جوش، مهم است که انعطاف پذیری کابل را با نیازهای خود مطابقت دهید. اگر قصد دارید در موقعیتهای دشوار جوشکاری کنید، باید از کابل جوشی با انعطاف پذیری بالا استفاده کنید.
تعداد رشتهها کابل جوشکاری ارتباط مستقیمی با انعطاف پذیری سیم مسی داخل کابل دارند. هرچه سیم مسی بیشتری در کابل وجود داشته باشد، کابل انعطاف پذیرتر خواهد بود. همانطور که تولید کنندگان رشته های بیشتری اضافه می کنند، ضخامت کابل جوش ثابت می ماند، اما رشته ها نازک تر می شوند و به کابل دوام، انعطاف پذیری و AWG بالاتر می بخشند.
به عبارت بهتر، در یک سطح مقطع یکسان، هر چه تعداد رشته سیمها بیشتر باشد، به معنی نازکتر بودن سیمها و انعطاف بالاتر سیم است. کابلهای جوشکاری معمولاً از چند رشته سیم مسی تشکیل شدهاند که به هم پیچ خوردهاند. این کار باعث میشود که کابل قویتر و انعطافپذیرتر شود.
در کابلهای جوشکاری با تعداد رشتههای بیشتر، هر رشته سیم نازکتر است. این امر باعث میشود که کابل انعطافپذیرتر باشد. به عنوان مثال، یک کابل جوشکاری با 12 رشته سیم مسی، انعطافپذیرتر از یک کابل جوشکاری با 6 رشته سیم مسی است. البته، عوامل دیگری نیز بر انعطاف پذیری کابل جوشکاری تأثیر میگذارند، مانند نوع سیم مسی و روکش کابل. با این حال، تعداد رشتهها یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر انعطاف پذیری کابل جوشکاری است.
شاخصی به نام کلاس (Class) برای کابلهای جوشکاری وجود دارد. کلاس کابل جوشکاری به تعداد رشتههای کابل جوشکاری اشاره دارد. دو کلاس معروف این کابلها عبارتند از:
- کلاس K: کابل جوشکاری کلاس K دارای 30 رشته سیم مسی است. این کابلها انعطافپذیری متوسطی دارند و برای کاربردهای عمومی جوشکاری مناسب هستند. کابلهای کلاس K معمولاً ارزانتر از کابلهای کلاس M هستند.
- کلاس M: کابل جوشکاری کلاس M دارای 34 رشته سیم مسی است. این کابلها انعطافپذیری بیشتری دارند و برای کاربردهای جوشکاری سنگینتر مانند جوشکاری در موقعیتهای دشوار مناسب هستند. کابلهای کلاس M معمولاً گرانتر از کابلهای کلاس K هستند.
در کل، هرچه AWG بالاتر باشد، کابل انعطافپذیرتر و مقاومتر خواهد بود. بنابراین، کابلهای کلاس M انعطافپذیرتر و مقاومتر از کابلهای کلاس K هستند.
فلزات, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 3 بهمن 1402
باتشکر از مطالب عمومی کامل دررابطه با جوشکاری .البته درکشورمان اغلب جوشکاران ازاین مطالب بی اطلاع هستند وجوشکاری را به طورسنتی وتجربی یادمی گیرند .لازم به ذکراست درحال حاظر اکثرکابلهای موجود دربازارکشوراستانداردهای لازمه راندارند وروزانه انرژی زیادی رابه حدر میدهند.باتشکر.