وال پست یا وادار ساختاری در اسکلت ساختمان است که برای افزایش مقاومت سازه در برابر عوامل مشکل‌ساز طبیعی مانند زلزله و باد نصب می‌شود. این ساختارهای غیرسازه‌ای از بخش‌های مهم یک سازه بوده و در واقع نگهدارنده‌ی دیوارها محسوب می‌شوند. والپست باعث می‌شود که دیوار با اسکلت سازه، درگیر شده و این اتصال، به نوعی باعث یکپارچگی و به هم تنیده‌شدن دیوار و اسکلت می‌شود. چنین یکپارچه‌سازی بین دیوار و سازه، مقاومت سازه را افزایش داده و آن را در برابر بارهای جانبی مثل لرزش در اثر زلزله و طوفان مهار می‌کند.
از آنجا که بخش‌های وسیعی از کشور ما روی گسل قرار گرفته و نیز در برخی مناطق بادهای شدید مناطق مسکونی را می‌لرزاند، شایسته است به منظور جلوگیری از تخریب ساختمان‌ها و مقاومت آنها در برابر لرزش‌های احتمالی، آن‌را به روش‌های مختلف تقویت کرد و اجرای درست وال پست و شیب دیوار از مراحل اجرای این نو استحکام در ساختمان‌ها است که با اجرا و نظارت ویژه معماران سازه و مهندسین ناظر می‌توان مقاوم‌سازی سودمندی را از ساختمان در برابر زلزله و لرزش ایجاد نمود.
وال پست چیست؟
وال پست ساختاری است از چوب، سنگ، آجر، بتن یا فلز که بین یا درون دیوارها قرار گرفته و وظیفه‌ی آنها انتقال بار و فشار عمودی سازه به زمین یا انتقال نیروی جانبی وارد بر میانقاب‌ها به سازه‌ی اصلی می‌باشد. این ساختار نقش مهمی در مقاوم‌سازی سازه داشته و در صورت اجرای صحیح، سازه را به‌صورت محکم و یکپارچه در برابر فشار و بارهای اضافی وارد بر سازه، چه بار و فشار دائمی و یا فشارهای ناگهانی نگهداری می‌کند.
وال پست دارای انواع مختلفی است که یکی از آنها وال پست تلسکوپی می‌باشد.
وال پست تلسکوپی
وال پست تلسکوپی (Telescopic wall post) نوعی از وال پست است که به منظور ایجاد اتصال مفصلی در انتهای دیوار و قاب سازه به کار می‌رود. این نوع وال پست به دلیل نوع اتصال، آزادی حرکت محدودی در دو جهت عمودی و افقی را در محل اتصال به سقف فراهم می‌کند و از ایجاد تنش و ترک خوردگی در دیوار در اثر انقباض و انبساط حرارتی و یا نشست سازه جلوگیری می‌کند.
اجزای وال پست تلسکوپی:
- صفحه پلیت: صفحه‌ای فلزی که به سقف متصل می‌شود.
- نبشی: به صفحه پلیت جوش می‌شود و وادار به آن متصل می‌شود.
- وادار: قوطی یا ناودانی که وظیفه اصلی مهار دیوار را بر عهده دارد.
- پیچ و مهره: برای اتصال وادار به نبشی و صفحه پلیت استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد وال پست تلسکوپی:
وال پست تلسکوپی به واسطه اتصال مفصلی در انتهای فوقانی، قادر به حرکت محدودی در دو جهت عمودی و افقی است. این حرکت محدود، تنش‌های ایجاد شده در اثر انقباض و انبساط حرارتی و یا نشست سازه را در محل اتصال دیوار به قاب سازه جبران می‌کند. در نتیجه از ترک خوردگی و تخریب دیوار جلوگیری می‌شود.
مزایای وال پست تلسکوپی:
- جلوگیری از ترک خوردگی و تخریب دیوار: به دلیل ایجاد اتصال مفصلی و آزادی حرکت محدود.
- افزایش انعطاف پذیری سازه: قابلیت جابجایی محدود در محل اتصال به سقف.
- کاهش تنش در دیوار: جبران تنش‌های ایجاد شده در اثر انقباض و انبساط حرارتی و یا نشست سازه.
- اجرای آسان: نصب و راه اندازی ساده.
وال پست تلسکوپی راه حلی مناسب برای ایجاد اتصال انعطاف پذیر و مقاوم در انتهای دیوار و قاب سازه است. استفاده از این نوع وال پست به افزایش مقاومت و عمر دیوار و سازه کمک می‌کند.
اتصال تلسکوپی وال پست و جزئیات اجرای آن در پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ ارائه شده است. بر اساس این پیوست، در دیوارهای واقع در خارج قاب، وادارهای دو انتهای دیوار باید در برابر حرکت جانبی در هر دو جهت به کمک وال پست تلسکوپی مقید شوند و به دیوار اجازه حرکت داده شود. در این فاصله جداسازی ۱% بین وادار و دیوار باید رعایت شود.
برای اجرای وال پست تلسکوپی ، یک صفحه پلیت به کمک رول بولت به سقف متصل می شود. چهار عدد نبشی به کمک اتصال جوشی به صفحه فلزی متصل می گردند. اما وادار نباید به نبشی جوش شود. این عمل والپست را در دو جهت X و Y مهار می کند اما به آن اجازه آزادی حرکتی در محور Z را می دهد.
جمع‌بندی
در کاربری‌هایی خاص نیاز است وادار در انتهای یک دیوار استفاده‌شود. در این نوع کاربرد باید وادار با اتصال تلسکوپی به سقف‌های بالا و پایین متصل گردد. در اتصال تلسکوپی برخلاف اتصال کشویی که آزادی حرکت در محور X را فراهم می‌کرد، در راستاهای داخل و خارج صفحه (محور X,Y) محدودیت حرکتی ایجاد می‌شود. در این اتصال تنها در راستای محور Z به وادار آزادی حرکتی داده‌می‌شود.
فلزات, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 23 بهمن 1402
