میلگرد انتظار چیست؟ کاربرد آرماتور انتظار در ساخت و ساز

میلگرد انتظار که به آن آرماتور انتظار یا میلگرد ریشه نیز می‌گویند، میلگردی است که برای اتصال عضوهای بتنی مجاور و انتقال موثر نیرو بین آن‌ها استفاده می‌شود. نحوه اجرای آرماتور انتظار باعث می‌شود که دال‌ها به یکدیگر متصل شوند و زمینه ادامه بتن‌ریزی فراهم شود، به نحوی که قسمتی از میلگرد در بتن قرار می‌گیرد و قسمت دیگر آن بیرون می‌ماند.

آرماتور یا میلگرد انتظار چیست؟

برای آرماتور انتظار در زبان انگلیسی از عبارت Reinforcement Dowel یا Dowel Bar (میلگرد انتظار) استفاده می‌شود. از میلگرد انتظار در ابتدایی‌ترین شکل خود، برای ایجاد یک اتصال قوی و تقویت شده بین دو دال بتنی به صورت افقی یا عمودی استفاده می‌شود. در ساخت‌وسازها، تقویت اتصال بین دو یا چند دال بتنی برای بهبود مقاومت و انتقال نیرو، همیشه لازم و ضروری است. میلگرد انتظار امکان کاهش مقاومت اصطکاکی را فراهم می‌کند و انعطاف‌پذیری در اتصال را برای انقباض یا انبساط بتن به دلیل رطوبت و نوسانات دما فراهم می‌نماید.

دال بتنی چیست؟

دال بتنی یا اسلب بتنی (Concrete slab)، یکی از معمول‌ترین عناصر سازه‌ای در ساختمان‌های امروزی است که دارای ساختاری ساده اما پر اهمیت است. از دال بتنی برای ساخت سطوح تخت و پرکاربرد استفاده می‌‌شود. عمق اسلب در مقایسه با طولش بسیار کوچک است.

به عبارت بهتر، دال بتنی یک سازه سیار است که به عنوان پایه و بستر برای ساختمان‌ها و سازه‌های دیگر استفاده می‌شود. این نوع دال از بتن ساخته می‌شود و عموماً در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده می‌شود.

دال بتنی معمولاً شامل صفحه بتنی یکپارچه است که به وسیله آرماتور بندی قوی شده است. آرماتور بندی شامل قضبان فولادی است که در داخل صفحه بتنی قرار می‌گیرند و با هدف تقویت و افزایش مقاومت دال عمل می‌کنند. این آرماتورها معمولاً قوس‌ها یا مشبک‌های فولادی هستند که بتن را احاطه می‌کنند.

دال بتنی می‌تواند به عنوان دال‌های سقفی در ساختمان‌ها استفاده شود و نیز به عنوان دال‌های طبقه‌بندی که وزن سازه را به ستون‌ها منتقل می‌کنند. همچنین، دال بتنی می‌تواند در پل‌ها، سد‌ها و سازه‌های عمومی دیگر نیز استفاده شود.

در نهایت، دال بتنی به دلیل خواص مقاومتی، زیبایی، پایداری و امکان اجرای طرح‌های مختلف، یکی از راه‌های پرکاربرد در ساخت و ساز است و در بسیاری از سازه‌های ساختمانی مشاهده می‌شود.

کاربرد میلگرد انتظار

میلگرد انتظار، قطعات استوانه‌ای فولادی با روکش ضد زنگ است که به عنوان آرماتور در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. این قطعات فولادی، از طریق توزیع و قرارگیری در داخل بتن، مقاومت و تقویت کننده برای سازه‌های بتنی ایجاد می‌کنند. کاربردهای میلگرد انتظار در سازه‌های بتنی عبارتند از:

1. آرماتوری بتن ستون‌ها: میلگرد انتظار به عنوان آرماتور مرکزی و اصلی در بتن ستون‌ها استفاده می‌شود. آن‌ها به ستون‌ها مقاومت و استحکام اضافه می‌دهند و در پایداری و تحمل بارهای عمودی تأثیرگذارند.

2. آرماتوری بتن بالکن‌ها و گنبدها: میلگرد انتظار در بالکن‌ها و گنبدها برای تقویت سازه و افزایش استحکام و پایداری آن‌ها استفاده می‌شود.

3. آرماتوری بتن دیوارها و ستون‌های مهاربندی: در بتن دیوارها و ستون‌های مهاربندی، میلگرد انتظار برای تقویت و افزایش ایمنی و پایداری سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4. آرماتوری بتن پل‌ها و تونل‌ها: در سازه‌های بتنی بزرگتر مانند پل‌ها و تونل‌ها، میلگرد انتظار برای افزایش مقاومت و تحمل بارهای عملکردی و زلزله‌ای سازه به کار می‌رود.

5. آرماتوری بتن پی‌ها و پایه‌ها: در پی‌ها و پایه‌ها، میلگرد انتظار استفاده می‌شود تا سازه را در برابر نیروهای افقی و عمودی تقویت کند.

میلگرد انتظار به عنوان یک عنصر کلیدی در سازه‌های بتنی استفاده می‌شود و از توانایی‌های مقاومتی و تقویتی بالایی برخوردار است.

در بسیاری از مواقع از میلگرد انتظار برای اتصال ستون به فونداسیون استفاده می‌شود. از مهم‌ترین کاربردهای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتصال ستون به فونداسیون
• اتصال دال به ستون
• اتصال دال به دال
• اتصال ستون به ستون
• اتصال ستون به تیر
• اتصال تیر به تیر
• اتصال راه‌پله به دال

نحوه محاسبه طول میلگرد انتظار

فرمول محاسبه طول میلگرد انتظار عبارت است از “طول میلگرد انتظار= قطر میلگرد (بر حسب میلی متر)* ۵۰”

برای نمونه، برای میلگردی با قطر 20 میلی‌متر داریم:

طول میلگرد انتظار= 20 * 50 = 1000 میلی‌متر

به عبارتی طول میلگرد انتظار باید 1000 میلی‌متر (100 سانتی‌متر) باشد.

اورلب چیست؟

اورلب (U-bolt) که با نام پیچ U شکل نیز شناخته می‌شود، یک نوع پیچ است که شکل آن شبیه حرف “U” است. اورلب دارای دو بریدگی باز شده است که به صورت موازی و به اندازه‌ی یکدیگر در طرفین قرار می‌گیرند. این پیچ برای اتصال و تثبیت قطعات و تجهیزات به سطوح صاف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اورلب‌ها از مواد مختلفی مانند فولاد، استیل، آلومینیوم و یا آلیاژهای دیگر تهیه می‌شوند. اندازه و ابعاد اورلب‌ها نیز بستگی به نیازهای مورد استفاده دارند و ممکن است در اندازه‌ها و قطرهای متنوعی قابل تهیه باشند.

اورلب‌ها برای اتصال و تثبیت قطعات و تجهیزات در صنایع مختلف استفاده می‌شوند، مانند:

– اتصال لوله‌ها و لوله‌کشی‌ها
– اتصال و نگهداری کابل‌ها و سیم‌ها
– نصب و ثبت تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
– نصب و نگهداری تجهیزات ساختمانی و صنعتی

با توجه به شکل U خاص اورلب، آن را می‌توان به راحتی به اطراف قطعه‌ای که قرار است اتصال داده شود، قرار داده و با استفاده از مهره‌ها و یا سرپیچ‌ها در جای خود تثبیت کرد.

مقدار اورلب میلگرد فونداسیون

برای تعیین مقدار اورلب میلگرد فونداسیون، باید به نوع و اندازه فونداسیون، نیازهای طراحی و استانداردهای مربوطه توجه کنید. مقدار اورلب میلگرد برای هر فونداسیون ممکن است متفاوت باشد و بستگی به بارهای عملکردی و هندسی فونداسیون دارد.

عموماً در طراحی فونداسیون، مقدار اورلب میلگرد براساس قطر میلگرد و تعداد لایه‌های میلگردهای انتظار تعیین می‌شود. برای محاسبه مقدار اورلب میلگرد، بهتر است با یک مهندس معماری یا مهندس عمران مشاوره کنید تا با توجه به شرایط و نیازهای خاص پروژه خود، مقدار مناسب را تعیین کنید.

همچنین، استفاده از استانداردها و ضوابط مربوطه در طراحی فونداسیون بسیار مهم است. برخی از استانداردهای مربوط به طراحی فونداسیون شامل استاندارد ACI 318 (American Concrete Institute) و استاندارد BS 8110 (British Standard) می‌باشد. این استانداردها شیوه‌های محاسبه و طراحی فونداسیون‌ها را به صورت کامل شرح می‌دهند و می‌توانند به شما در تعیین مقدار اورلب میلگرد مناسب کمک کنند.

فرمول محاسبه طول اورلب میلگرد

مقدار دقیق طول اورلب میلگرد، توسط محاسب و با توجه به شرایط عضو سازه‌ای باید تعیین شود. اگر مقدار هم‌پوشانی شده با فاصله زیادی کمتر بود شما بلافاصله تشخیص خواهید داد و آن را اصلاح می‌کنید و اگر هم خیلی بیشتر بود، از پرت شدن میلگرد جلوگیری و آن را اصلاح می‌نمایید.

طول اورلپ (Perimeter) یک میلگرد، به مجموع طول اطراف آن اطلاق می‌شود. برای محاسبه طول اورلپ میلگرد می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

طول اورلپ (P) = π × قطر میلگرد (D)

در این فرمول، قطر میلگرد (D) باید به واحدی که از آن استفاده می‌کنید، اعمال شود. نیز مقدار π به تقریب ۳.۱۴ یا به صورت دقیق‌تر ۳.۱۴۱۵۹ را می‌توانید استفاده کنید.

به طور مثال، اگر دارای میلگردی با قطر ۱۰ میلی‌متر هستید، می‌توانید طول اورلپ را به صورت زیر محاسبه کنید:

P = ۳.۱۴ × ۱۰ = ۳۱.۴ میلیمتر

بنابراین، طول اورلپ این میلگرد برابر با ۳۱.۴ میلیمتر خواهد بود.

میلگرد انتظار ستون چیست؟

میلگرد انتظار ستون (Column Reinforcement) یک نوع آرماتور است که برای تقویت ستون‌های بتنی استفاده می‌شود. ستون‌ها از قطعات عمودی در سازه‌های بتنی هستند که بارهای عمودی را به سمت پایه یا بستر سازه منتقل می‌کنند. میلگرد انتظار ستون در سه بعد مختلف قرار می‌گیرد:

1. آرماتور مرکزی (Main Reinforcement): این آرماتور به عنوان اصلی‌ترین آرماتور در ستون استفاده می‌شود. طول آرماتور مرکزی از قاعده ستون تا قمه آن امتداد دارد و برای تحمل بارهای عمودی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. آرماتورهای انتقالی (Tie Reinforcement): این آرماتورها قابلیت انتقال بارهای افقی را در ستون تقویت می‌کنند. آرماتورهای انتقالی به صورت افقی در انتهای ستون یا در نقاط دیگری از طول آن قرار می‌گیرند و باعث افزایش پایداری و مقاومت ستون در برابر نیروهای افقی می‌شوند.
3. آرماتورهای استراکچرال (Structural Reinforcement): این آرماتورها در برخی از ستون‌ها با نیازهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها به عنوان تقویت‌های اضافی برای افزایش استحکام و مقاومت ستون در شرایط خاص مانند زلزله یا بارهای افقی بیشتر استفاده می‌شوند.

میلگرد انتظار ستون با تراکم و ترتیب مناسب قرار گرفته است که بتواند بارهای عمودی و افقی را به طور مؤثر تحمل کند و ستون را در مقابل انحنا و شکستگی حفظ کند. انتخاب صحیح و طراحی مناسب میلگرد انتظار ستون بر اساس نیازهای طرح و استانداردهای مربوطه از اهمیت بالایی برخوردار است.

نحوه اجرای ریشه ستون باعث می‌شود که دال‌ها با استفاده از میلگرد انتظار به یکدیگر متصل شوند و زمینه ادامه بتن‌ریزی آماده شود، به نحوی که قسمتی از میلگرد در بتن قرار می‌گیرد و قسمت دیگر آن بیرون می‌ماند.

طول میلگرد انتظار در ستون

طول میلگرد انتظار در ستون بستگی به ارتفاع ستون و نحوه قرارگیری آرماتورها دارد. طول میلگرد انتظار باید به گونه‌ای باشد که بتواند ارتفاع ستون را به طور کامل پوشش دهد و به تناسب با نیازهای استحکام و پایداری ستون تعیین شود.

معمولاً در ستون‌ها، میلگردهای انتظار از بالا به پایین امتداد دارند و در طول ارتفاع ستون قرار می‌گیرند. در برخی موارد، ممکن است بخشی از میلگردها به شکل افقی به عنوان آرماتورهای انتقالی در نقاط استراتژیک ستون قرار بگیرند.

طول میلگردهای انتظار در ستون می‌تواند به صورت زیر محاسبه شود:

1. میلگردهای اصلی (آرماتور مرکزی): طول میلگرد اصلی برابر با ارتفاع ستون است.

2. میلگردهای انتقالی (آرماتورهای افقی):
– طول میلگردهای انتقالی بستگی به نیازهای طرح و استانداردها دارد.
– معمولاً در نقاط استراتژیک ستون قرار می‌گیرند و می‌توانند از میلگردهایی با طول کمتر از ارتفاع ستون تشکیل شوند.

محاسبه دقیق طول میلگردهای انتظار در ستون نیازمند بررسی جزئیات طرح، ابعاد ستون، بارهای عمودی و افقی و استانداردهای مربوطه است. بنابراین، بهتر است برای محاسبه دقیق طول میلگردهای انتظار در ستون، با یک مهندس معماری یا عمران مشورت کنید.

ابعاد میلگرد انتظار

معمولاً آرماتور انتظار ۱۸ اینچ (۴۶۰ میلی‌متر) طول، ۱.۲۵ تا ۱.۵ اینچ (۳۲ تا ۳۸ میلی‌متر) قطر دارد و در فاصله ۱۲ اینچ (۳۰۵ میلی‌متر) از هم قرار می‌گیرند.

لوله انتظار چیست؟

مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 10 تیر 1402