وزن لوله و پروفیل سبک و عوامل موثر بر آن | گروه صبا تولید و تامین لوله و پروفیل صنعتی

در صنعت تولید لوله و پروفیل فولادی، محاسبه‌ی وزن بسیار با اهمیت است چرا که قیمت مقاطع براساس وزن آن‌ها محاسبه می‌شود. وزن مقاطع فولادی بستگی به ضخامت دیواره و ابعاد سطح مقطع آن‌ها دارد. هر چه ضخامت دیواره بیشتر و ابعاد مقطع آن بزرگتر باشد، بدیهی است که قیمت نهایی هم بیشتر می‌شود. در این مقاله به بررسی عواملی که بر وزن و در پی آن قیمت پروفیل سبک تاثیر دارد، خواهیم پرداخت.

فاکتورهای تعیین‌کننده‌ی وزن لوله و پروفیل سبک

وزن لوله و پروفیل به چگالی ماده تشکیل دهنده، نوع ورق مصرفی، ابعاد مقطع (قطر لوله یا طول و عرض پروفیل)، ضخامت و طول شاخه آن بستگی دارد.

۱.چگالی

وزن ماده در واحد حجم را چگالی می‌گویند. باتوجه به این تعریف هرچه چگالی یک ماده بیشتر باشد به این معنی است که قطعه‌ی کار به ازای هر واحد حجم، وزن بیشتری دارد و با افزایش حجم، قطعه مورد نظر سنگین‌وزن‌تر می‌شود. وزن لوله و پروفیل نه تنها بر قیمت خود آن‌ها تاثیر دارد بلکه بر قیمت‌ تمام‌ شده محصولات تولیدی از آن‌ها نیز اثرگذار است. وزن بالا علاوه‌بر افزایش قیمت می‌تواند باعث ایجاد چالش‌های هزینه‌بری در حمل‌و‌نقل و انجام فرآیندهای تخصصی بشود.

۲.نوع ورق

عموما از سه نوع ورق برای تولید مقاطع فولادی استفاده می‌شود. ورق روغنی، ورق سیاه و ورق استیل. آلیاژ ورق‌های روغنی و سیاه کاملا مشابه است و تنها فرآیندی به نام نورد‌سرد باعث ایجاد تفاوت در خواص و ویژگی‌های آن‌ها شده اما ورق استیل آلیاژ متفاوتی دارد. استیل در ترکیبات خود درصدی کروم و نیکل به عنوان عناصر ضدزنگی دارد.

علاوه‌بر این که نوع ورق به واسطه‌ی ضخامت و چگالی باعث افزایش وزن و در پی آن قیمت می‌شود آلیاژ نیز باعث تنوع در قیمت نهایی می‌شود، اما چگونه؟ ورق سیاه از شمش فولاد و طی فرآیندی به نام نوردگرم تولید می‌شود. قیمت مناسب فولاد به علاوه‌ی فرآیند ساده‌ی نورد گرم باعث شده قیمت ورق سیاه به نسبت مناسب و به‌صرفه باشد. برای تولید ورق روغنی، ورق سیاه تحت فرآیند ثانویه‌ای به نام نورد سرد قرار می‌گیرد که طی آن خواص این ورق به میزان قابل توجهی بهبود پیدا می‌کند. فرآیند بیشتر و پیچیده‌تر تولید به علاوه‌ی خواص بهتر باعث می‌شود در‌نهایت قیمت ورق روغنی بیشتر از ورق سیاه باشد.

اما ورق استیل همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم درون ترکیبات خود نیکل و کروم را به عنوان عناصر آلیاژی علاوه بر ترکیبات ورق روغنی و سیاه دارند. هر دو این فلزات به نسبت گران قیمت هستند و افزودن آن‌ها به آلیاژ باعث بالا رفتن قیمت تولید ورق می‌شود.

علت اختلاق قیمت ورق استیل با سیاه و روغنی فقط به خاطر عناصر آلیاژی آن‌ها نیست بلکه مربوط به خواص هم می‌شود. نیکل و کروم باعث ضدزنگ شدن فولاد می‌شود به عبارتی به کمک آن‌ها بزرگترین نقص فولاد برطرف می‌شود. در نتیجه علاوه بر قیمت تمام شده تولید، این ویژگی، ایجاد ارزش افزوده هم می‌کند. به همین دلیل است که قیمت پروفیل استیل به عنوان مقطع تولیدی از این ورق حدود چهار برابر بیشتر از قیمت پروفیل سنگین و سبک است.

۳.طول شاخه 

طبق استاندارد طول شاخه مقاطع فولادی معمولا ۶ متری است اما در موارد خاص برای مقاطع بزرگ و صنعتی چون قوطی ستونی مقاطع با طول ۱۲ متر تولید می‌شوند. طول شاخه تاثیر زیادی بر حجم فولاد مصرفی و درنتیجه وزن پروفیل دارد. در ضخامت‌های بالا اختلاف ارتفاع چند سانتی‌متری هم تغییرات بزرگی ایجاد می‌کند.

۴.ضخامت دیواره

ضخامت دیواره را نوع ورق آن تعیین می‌کند. طبق استانداردهای تولید ضخامت برای ورق روغنی ۰.۳ تا ۱.۵ میلی‌متر و ورق سیاه ۲ تا ۴ میلی‌متر است. ضخامت بیشتر به معنی استفاده از حجم بیشتری فولاد است درنتیجه افزایش ضخامت به طور مستقیم بر افزایش وزن تاثیر دارد.

۵.قطر لوله

لوله‌های فولادی براساس قطر دایره مقطع آن‌ها دسته‌بندی می‌شود. هر چه قطر لوله بیشتر باشد و میزان فولاد بیشتری در تولید آن استفاده شود بدیهی است که لوله وزن بیشتری هم خواهد داشت.

قطر لوله در اکثر مواقع باتوجه به ضخامت ورق آن تعیین می‌شود. درصورتی ضخامت ورق کم باشد ساخت لوله‌ای با قطر خیلی بزرگ، از این ورق منطقی نخواهد بود چرا که این لوله کاربرد زیادی ندارد. قطر برزگ و ضخامت کم لوله‌ای ضعیف می‌سازد که با کوچک‌ترین فشار دچار آسیب می‌شود. این نمونه جز در موارد خاص و برای تولید محصولات دکوراتیو که تحت فشار نیستند کاربرد دیگری ندارد.

۶.سایز پروفیل

به دلیل آن که شکل مقطع پروفیل‌ها مربع، مستطیل یا شکل‌هایی نزدیک به آن‌ها است، اندازه‌ی مقطع آن بر‌اساس طول و عرض محاسبه می‌شود. درست مثل لوله هر چه مقطع پروفیل سبک بزرگ‌تر باشد قاعدتا وزن بیشتری هم خواهد داشت.

جدول وزن پروفیل سبک (قوطی مبلی) بر حسب ابعاد مقطع و ضخامت جداره.

.

مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲

.