پروفیل نوعی مقطع صنعتی توخالی است که در امتداد طول ساختاری یک شکل و یکپارچه دارد و به واسطه‌ی جنس و استحکام بی‌نظیرش، در انواع صنایع بسیار مناسب و کاربردی است. شکل مربع، مستطیل، مثلث و … آن‌ها که با استیل تولید شده در صنعت، به‌عنوان پروفیل استیل شناخته می‌شوند. پایه اصلی این آلیاژ، آهن و کربن و مقدار کمی کروم است. کروم موجود در آلیاژ این نوع پروفیل باعث ایجاد قابلیت ضدزنگی در آن شده است. پروفیل‌های استیل دارای رده‌های گوناگونی هستند که این رده‌ها براساس درصد عناصر آلیاژی آن‌ها، قیمت‌های متفاوتی نیز دارند. قیمت پروفیل استیل ۳۰۴ نسبت به ۲۰۱ متفاوت است و این تفاوت قیمت، دلایلی دارد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
پروفیل استیل چیست؟
پروفیل‌های استیل یا به طور کلی تمامی مقاطعی که با اشکال گوناگون از استیل ساخته شده‌اند؛ سطح کاملا مقاوم و یکدستی دارند. از مهم‌ترین خاصیت‌های پروفیل استیل می‌توان به مقاومت آن در برابر خوردگی، ویژگی‌های ظاهری جذاب و زیبا، مقاومت حرارتی بسیار بالا، قابلیت بازیافت، عمر مفید طولانی و دوام زیاد، استفاده از آهن به‌عنوان فلز پایه و… اشاره کرد. کاربرد اصلی آن‌ها به لطف همین ویژگیها در تولید خطوط لوله کارخانجات بزرگ شیمیایی است اما موارد مصرف آن به همین یک مورد محدود نمی‌شود و بسیار بیشتر است. مقاطع استیل حتی برای تولید محصولات تزئینی و دکوراتیو هم بسیار مناسب هستند. مواد مختلفی مثل کروم، مولیبدن، نیکل، کربن و آهن در ترکیب آلیاژ پروفیل‌های استیل وجود دارد. کروم سطح سخت و یکپارچه‌ای برای استیل ایجاد می‌کند که مقاومت خوبی در برابر زنگ‌زدگی دارد. خاصیت ضدزنگی استیل با بالا رفتن درصد کروم افزایش بیشتری هم پیدا می‌کند.
پروفیل استیل ۲۰۱
پروفیل استیل ۲۰۱این رده ی استیل حاوی منگنز است و نیکل بسیار کمی دارد. پروفیل تولید شده از استیل 201 خاصیت ضد مغناطیسی دارد و به‌راحتی می‌توان بر روی آن جوشکاری انجام داد. انعطاف‌پذیری این نوع استیل در حد صفر بوده و به همین دلیل تحت فرآیندهای تخصصی چون خم عملکرد خوبی نخواهد داشت. برای استفاده در محیط خشک مناسب‌تر است چرا که درصد کم کروم موجود در ترکیبات آلیاژی آن باعث شده در مقایسه با سایر رده‌ها مقاومت کمتری دربرابر زنگ زدگی داشته باشد. قیمت پروفیل استیل ۲۰۱ به خاطر کروم کمتری که در ترکیبات خود دارد نسبتا مناسب‌تر بوده و با کاربرد‌های متنوع آن تناسب دارد.
پروفیل استیل ۳۰۴
کربن، نیکل، کروم و مولیبدن از جمله مهم‌ترین عناصر آلیاژی مصرف شده در این رده هستند. نسبت عناصر موجود در آلیاژ آن‌ها شامل ۸ درصد نیکل و ۱۸ درصد کروم است. درصد نسبتا زیاد مولیبدن در این رده همچنین باعث شده استیل 304 در محیط اسیدی مقاومت نسبتا خوبی دربرابر زنگ‌زدگی به دست بیاورد. همچنین میزان قابل قبولی نیکل در ترکیبات خود دارد که باعث شده درعین حال شکل‌پذیری خوبی هم داشته باشد. این محصول از نظر مقاومت دربرابر خوردگی بسیار عالی عمل می‌کند؛ اما توان مقاومت حرارتی آن کم بوده و در دمای بالای ۸۰۰ درجه فارنهایت، مقاومت چندان زیادی نخواهد داشت. قیمت پروفیل استیل ۳۰۴ به دلیل عناصر آلیاژی گران قیمتی که درون ترکیبات آن می باشد به نسبت بیشتر از 201 است.
تفاوت مقاطع استیل ۳۰۴ و ۲۰۱
تفاوت پروفیل ۲۰۱ و ۳۰۴ از لحاظ قیمت
شاید بتوان گفت اصلی‌ترین دلیل اختلاف قیمت پروفیل استیل در رده‌ها و سری‌های محتلف مربوط به درصد و قیمت عناصر آلیاژی مصرفی در آن‌ها است اما علاوه بر آن مجموعه‌ای از عوامل دیگر هم دخیل و اثر گذرا است. عواملی چون میزان دوام رده، کاربرد آن، میزان فرآیند‌پذیری و موارد دیگری از این دست که به شکلی تعیین کننده‌ی کیفیت و عملکرد پروفیل است.
تفاوت پروفیل استیل ۳۰۴ و ۲۰۱ از لحاظ عناصر آلیاژی
کروم، نیکل، مس، سیلیسیوم، نیتروژن، مولیبدن و منگنز تمام عناصری هستند که در ترکیبات استیل بسته به رده آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. میزان و نوع عناصر آلیاژی موجود در این دو رده با یکدیگر متفاوت است.
میزان نیکل و کروم به کار رفته در پروفیل ۳۰۴ از ۲۰۱ بیشتر است. کروم اثر اصلی را برای ایجاد خاصیت ضدزنگی استیل دارد و از نیکل برای بهبود و بیشتر کردن این مقاومت استفاده می‌شود. نیکل همچنین یک نوع تثبیت کننده‌ی آستنیتی است. با ایجاد ساختار آستنیتی، جوش‌پذیری استیل هم بهبود پیدا می‌کند. به همین خاطر پروفیل استیل 304 که هم کروم و هم نیکل بیشتری در ساختار و ترکیبات آلیاژی خود دارد، در عین حال، هم در فضاهای مرطوب و دربرابر عوامل ایجاد زنگ عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد و هم از جوشکاری می‌توان برای ایجاد اتصالی مقاوم بین قطعات مختلف آن استفاده کرد.
در مقابل، از منگنز در ترکیبات پروفیل استیل ۲۰۱ استفاده شده اما این عنصر در رده ۳۰۴ وجود ندارد. منگنز در ترکیبات آلیاژ باعث می‌شود سختی و قابلیت سخت شوندگی استیل افزایش پیدا کند. حتی بالاتر بردن درصد منگنز باعث می‌شود ترکیب به دست آمده تحت عملیات حرارتی عملکرد بهتری هم داشته باشد.
تفاوت پروفیل ۲۰۱ و ۳۰۴ از لحاظ دوام
تاثیر تغییر درصد عناصر آلیاژی بر دوام، بسته به نوع تغییرات ایجاد شده گاهی مثبت و گاهی منفی است. به طور کلی پروفیل استیل ۳۰۴ از نظر دوام و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، به لطف درصد خوب کروم و نیکل درون ترکیبات آلیاژی، نسبت به ۲۰۱ بسیار بهتر است. کروم همانند آهن، تمایل زیادی به ترکیب شدن و واکنش دادن با اکسیژن دارد. اما کروم اکسید برخلاف اکسید آهن ترکیبی منسجم است که بعد از تشکیل شدن بر روی سطح استیل، حتی مانع از عبور اکسیژن به لایه‌های پایین‌تر و ترکیب شدن با آهن می‌شود. دقیقا خاصیت ضدزنگی در آلیاژ به همین شکل ایجاد می‌شود.
در محیط‌های دریایی و ساحلی به خاطر شوری آب احتمال زنگ‌زدگی پروفیل استیل بیشتر است. همان طور که پیشتر هم به آن اشاره کردیم وجود نیکل و کروم دوام استیل را دوچندان افزایش داده و مقاومت آن‌ها را در برابر عوامل محیطی بیشتر می‌کند. به همین خاطر پروفیل استیل ۳۰۴ گزینه‌ی منطقی‌تری برای استفاده در محیط‌های دریایی خواهد بود. در مقابل استفاده از پروفیل استیل 201 برای مصارف خانگی و تجهیزات مرتبط با آن به دلیل مقاومت کمتر، کاملا مقرون به صرفه و مناسب است. مقاومت پروفیل استیل ۲۰۱ در هوای سرد بسیار زیاد است، اما انعطاف‌پذیری خوبی ندارد؛ در مقابل پروفیل استیل ۳۰۴ منعطف است و با کمترین مشکل می‌توان آن را به شکل‌های دلخواه درآورد.
تفاوت پروفیل استیل ۳۰۴ و ۲۰۱ از لحاظ کاربرد
کاربرد‌های این دو پروفیل در صنایع با یکدیگر متفاوت است که ویژگیها و خصوصیات متفاوت آن ها است که زمینه مصرفشان را از هم متفاوت کرده است.
استیل 201 به شکل لوله و پروفیل برای ساخت تجهیزات و لوازم مصرفی خانگی، در صنایع خودروسازی، تجهزات آشپزخانه‌های صنعتی و به شکل ورق برای ساخت ماشین لباسشویی و ظرفشویی کاربرد دارد.
استیل 304 اما بیشتر برای ساخت ابزار و تجهیزات پزشکی و حتی تولید انواع جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت پروفیل ۲۰۱ و ۳۰۴ از لحاظ رنگ
به‌طورکلی پروفیل استیل دکوراتیو فارغ از رده و سری کاملا شفاف بوده و سطح بسیار درخشانی دارد. اما باتوجه به این که از منگنز در ترکیبات پروفیل استیل ۲۰۱ استفاده شده این رده در مقایسه با رده ی درخشان و روشن 304 ظاهر تیره‌تری دارد.
استیل, مقالات در گروه صبا | نویسنده : سروناز خسروی راد | بروزرسانی : 27 آبان 1402
