یکی از مشکلاتی که مهندسان در زمان داربست بندی ساختمان همیشه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، نحوه محاسبه تعداد لوله داربست برای پروژه می‌باشد. لوله داربست یک لوله بلند و توخالی است که معمولاً از جنس فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شود و از آن برای ساخت سازه‌های داربست استفاده می‌شود. داربست ها سکوهای موقتی هستند که به کارگران امکان دسترسی ایمن به مکان‌های بلند را می‌دهند. لوله‌های داربست معمولاً با استفاده از بست‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند تا ساختاری پایدار و محکم ایجاد کنند.
داربست‌های فلزی سازه‌های موقتی هستند که در پروژه‌های اجرایی مختلف مانند پروژه‌های عمرانی یا صنعتی در محل مورد نظر مونتاژ شده و پس از پایان اجرا به سادگی از هم باز و جمع آوری می‌شوند. داربست‌ها استفاده گسترده‌ای در پروژه‌های عمرانی دارند. گاهی نقش سایه‌بان یا سازه نگهبان را دارند، گاهی برای اجرای نمای ساختمان‌ها، ساپورت لازم برای اکیپ اجرای نما را تامین می‌کنند، و یا در پروژه‌های عمرانی، نظیر ساخت پل‌ها یا خروجی‌های غیرهم‌سطح، نقش تکیه‌گاه قالب‌های بتن را بازی می‌کنند.
لوله‌های داربست بسته به کاربرد خاص، دارای طول‌ها و قطرهای مختلفی هستند. به عنوان مثال، لوله‌های داربست کوتاه‌تر ممکن است برای ساخت داربست برای یک پروژه بازسازی خانه کوچک استفاده شود، در حالی که لوله‌های داربست بلندتر و ضخیم‌تر ممکن است برای ساخت داربست برای یک پروژه ساختمانی بزرگ استفاده شود.
لوله‌های داربست یک ابزار ضروری برای بسیاری از صنایع از جمله ساخت و ساز، رنگ آمیزی و نگهداری هستند. آن‌ها همچنین در برنامه‌های مختلف دیگری مانند صحنه سازی رویداد و تولید فیلم نیز استفاده می‌شوند. لوله‌های داربست از مواد محکم و بادوام مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. این، آن‌ها را برای تحمل بارهای سنگین و تحمل شرایط آب و هوایی سخت ایده آل می‌کند. لوله‌های داربست به راحتی جمع آوری و جدا می‌شوند. این امر آن‌ها را به گزینه‌ای عملی و کارآمد برای سازه‌های داربست موقت تبدیل می‌کند.
در ادامه این مقاله با صباپروفیل همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره لوله داربست و محاسبه تعداد لوله داربست در داربست‌بندی به شما ارائه دهیم.
لوله داربست چیست؟
داربست‌های ساختمانی، سازه‌هایی فلزی هستند که برای دسترسی به نقاط دشوار ساختمان در هنگام ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. سازه داربست از متصل نمودن لوله‌های داربستی ساخته می‌شود. این لوله‌ها توسط بست‌های ویژه‌ای به یکدیگر متصل می‌شوند. لوله داربستی در حقیقت همان لوله صنعتی است؛ در این لوله‌ها هیچ گونه سیالی منتقل نمی‌شود بنابراین لازم نیست در معرض آزمایش‌های انتقال آب یا گاز نیز قرار گیرند.
انواع داربست ساختمانی یکی از محصولات فولادی نورد گرم به‌حساب می‌آید چراکه با استفاده از ورق‌های سیاه ساخته می‌شود؛ به سبب همین مسئله، لیست قیمت لوله داربست ارتباط تنگاتنگی با قیمت ورق سیاه دارد. البته علاوه بر این، ویژگی‌های فنی و مکانیکی این محصول نیز تابعی از ورق‌های نورد گرم است.
داربست یک عنصر ثابت و جدا‌نشدنی در ساخت سازه محسوب می‌شود. داربست‌ها از لوله‌های ۳ تا ۶ متری از جنس فلز ساخته می‌شوند. لوله‌های داربست در دو نوع سبک و سنگین تولید می‌شوند که در شرایط وزنی مختلف می‌توان از نوع مناسب استفاده کرد. داربست از متصل شدن لوله‌های داربست به یکدیگر ایجاد می‌شوند و محاسبه تعداد لوله داربست مورد نیاز در متراژ مورد نظر بسیار مهم است. اتصال این لوله‌ها به هم نیز توسط بست‌های ویژه‌ای انجام می‌شود که هر کدام انواع مختلفی دارند. متداول‌ترین سایز لوله‌های داربست ۱۱ اینچ یا نمره ۵ است و بیشترین ضخامتی که از لوله‌های داربستی استفاده می‌شود، ۲.۵ و ۲ میلی‌متری می‌باشد. داربست‌ها به عنوان ابزاری حیاتی در ساخت و ساز، نیازمند محاسبات دقیق و اصولی هستند. استفاده از روش‌های مناسب برای محاسبه تعداد لوله‌ها و همچنین توجه به نکات ایمنی، ضامن اجرایی امن و کارآمد پروژه خواهد بود.
همانطور که در بالا اشاره کردیم لوازم داربست نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع لوازم داربست عبارتند از سرجک داربست، کفشک داربست، مغزی لوله داربست، بست اچ لوله داربست و غیره. لوازم داربست با کیفیت بالا می‌توانند به بهبود کارایی داربست کمک کنند. داربست‌های ناپایدار یا آسیب دیده می‌توانند باعث کند شدن کار و افزایش خطرات شوند. لوازم داربست با کیفیت بالا می‌توانند به ایجاد یک داربست ایمن و پایدار کمک کنند که به کارگران اجازه می‌دهد تا به سرعت و کارآمد کار کنند. قیمت لوازم داربست به نسبت قیمت لوله داربست، بسیار ناچیز است اما از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
تعداد لوله داربست
همانطور که می‌دانید، در داربست‌بندی، متراژ و تعداد لوله‌های داربست رابطه‌ای مستقیم با یکدیگر دارند. به عبارت دیگر، هر چه متراژ داربست بیشتر باشد، به تعداد لوله‌های بیشتری هم نیاز خواهید داشت. محاسبه دقیق تعداد لوله‌های داربست قبل از شروع کار، از چند جهت حائز اهمیت است:
- جلوگیری از اتلاف هزینه: خرید لوله‌های اضافی، هزینه‌های شما را افزایش می‌دهد.
- تأمین لوله‌های کافی: کمبود لوله در حین کار، می‌تواند روند پروژه را با مشکل مواجه کند.
- ایمنی: استفاده از تعداد مناسب لوله‌ها، استحکام و پایداری داربست را تضمین می‌کند و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری می‌کند.
عوامل مختلفی در محاسبه تعداد لوله‌های داربست نقش دارند، از جمله متراژ داربست، ارتفاع داربست، نوع داربست، فاصله بین لوله‌ها و بارگذاری. مساحت کل سازه یا فضایی که نیاز به داربست‌بندی دارد اولین پارامتری است که بر تعداد لوله داربست تاثیر می‌گذارد. دومین پارامتر ارتفاعی است که داربست باید به آن برسد. قطعاً تعداد لوله داربست‌هایی که برای یک ساختمان 5 طبقه مورد نیاز است، کمتر از تعدادی است که برای یک ساختمان 8 طبقه لازم است. نوع داربست (ثابت، متحرک، معلق و …) نیز بر تعداد لوله داربست تاثیر می‌گذارد. هر نوع داربست، ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد که بر تعداد لوله‌های مورد نیاز آن تأثیر می‌گذارد. داربست‌های ثابت به دلیل ارتفاع زیاد و نیاز به استحکام بالا، به تعداد لوله‌های بیشتری نسبت به سایر انواع داربست نیاز دارند. داربست‌های متحرک به دلیل قابلیت جابجایی، به تعداد لوله‌های کمتری نسبت به داربست‌های ثابت نیاز دارند. داربست‌های معلق به دلیل نیاز به تعادل و پایداری، به تعداد لوله‌های خاص و اتصالات ویژه نیاز دارند.
فاصله استاندارد بین لوله‌های عمودی و افقی داربست نیز بر تعداد لوله داربست مورد نیاز تاثیر می‌گذارد. معمولاً یک فاصله استاندارد بین لوله‌ها وجود دارد. فاصله بین لوله‌های عمودی داربست معمولاً بین 1.5 تا 2 متر است. فاصله بین لوله‌های افقی داربست معمولاً بین 0.5 تا 1 متر است. با کاهش فاصله بین لوله‌ها، تعداد لوله‌های مورد نیاز افزایش می‌یابد و در مقابل با افزایش فاصله بین لوله‌ها، تعداد لوله‌های مورد نیاز کاهش می‌یابد. فاصله استاندارد بین لوله‌ها باید برای حفظ استحکام و پایداری داربست و همچنین ایمنی کارگران رعایت شود. فاصله بین لوله‌ها باید به گونه‌ای باشد که کارگران به راحتی به تمام قسمت‌های سازه دسترسی داشته باشند. انتخاب فاصله مناسب بین لوله‌ها باید با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع داربست، ارتفاع داربست، بارگذاری و … انجام شود.
راهکارهای محاسبه تعداد لوله‌ها
برای محاسبه تعداد لوله‌های داربست، می‌توانید از روش‌های مختلفی استفاده کنید:
۱. استفاده از فرمول:
برای داربست‌های چکشی:
تعداد لوله‌ها = (ارتفاع سازه + 1) * (تعداد ستون‌ها + تعداد ردیف‌های افقی)
برای داربست‌های مثلثی:
تعداد لوله‌ها = (ارتفاع سازه + 1) * (تعداد ستون‌ها + تعداد ردیف‌های افقی) * 2
۲. استفاده از جداول:
جداول استاندارد برای محاسبه تعداد لوله داربست با توجه به نوع داربست، ابعاد سازه و فاصله بین لوله‌ها وجود دارد.
۳. استفاده از نرم‌افزار:
نرم‌افزارهای مختلفی برای محاسبه تعداد لوله داربست وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
۴. مشورت با متخصص:
بهترین روش برای محاسبه دقیق تعداد لوله داربست، مشورت با یک متخصص و باتجربه در این زمینه است.
مثال:
فرض کنید می‌خواهیم تعداد لوله‌های مورد نیاز برای یک داربست چکشی با ارتفاع 10 متر، مساحت 50 متر مربع و فاصله بین لوله‌ها 1 متر را محاسبه کنیم.
تعداد ستون‌ها = (مساحت سازه / فاصله بین لوله‌ها) + 1 = (50 / 1) + 1 = 51
تعداد ردیف‌های افقی = (ارتفاع سازه / فاصله بین لوله‌ها) + 1 = (10 / 1) + 1 = 11
تعداد لوله‌ها = (ارتفاع سازه + 1) * (تعداد ستون‌ها + تعداد ردیف‌های افقی) = (10 + 1) * (51 + 11) = 696
بنابراین برای این سازه به 696 لوله داربست نیاز است.
لوله‌های داربست در ضخامت و وزن‌های متفاوتی تولید و به بازار عرضه می‌شود. پرکاربردترین لوله داربست، نوع ۱۷ کیلویی و ۱۴ کیلویی است که برای داربست‌بندی در پروژه‌های عمرانی و صنعتی استفاده می‌شوند. قیمت لوله داربست ۱۴ کیلویی و قیمت لوله داربست 17 کیلویی، کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند و باید در زمان خرید به آن توجه نمایید.
اگر به لوله‌های داربست با اندازه‌ای کمتر از ۶ متر نیاز دارید می‌توانید با استفاده از دستگاه‌های برش‌زنی این کار را انجام دهید و اندازه دلخواه خود را ایجاد کنید. همچنین در صورت نیاز به اندازه‌ای بیشتر از ۶ متر، با استفاده از اتصال لوله‌ها به یکدیگر می‌توان به اندازه دلخواه و کاربردی رسید.
لوله داربست, مقالات در گروه صبا | نویسنده : امید مرادی | بروزرسانی : 16 اسفند 1402
